Γράφει
Φάνης Ουγγρίνης
Δηλώνω ότι δεν ανέμενα κάτι ριζοσπαστικό στους τομείς Άμυνας και Εξωτερικών όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέλαβε τα ηνία της χώρας. Θεωρούσα πως η πολιτική του θα ήταν παραδοσιακή φιλοδυτική, δηλαδή πιστή στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, και πιθανώς περισσότερο υποστηρικτική σε ζητήματα συλλογικής άμυνας από εκείνη των προκατόχων του. Πέραν τούτου, ουδέν. Το σθένος της κυβέρνησης απέναντι στην ασύμμετρη επίθεση στον Έβρο προκάλεσε θετικές εντυπώσεις, διότι ήταν η πρώτη διεθνής κρίση εδώ και δεκαετίες που είχε αντιμετωπιστεί αποφασιστικά. Η παραπάνω αίσθηση ισχυροποιήθηκε το ίδιο καλοκαίρι, όταν η γηρασμένη Λήμνος εμβόλισε και απομάκρυνε το θρασύ Κεμάλ Ρεΐς.
Δυστυχώς ακολούθησαν υπουργικές υποκλίσεις στον Ερντογάν, ανεξήγητη παθητικότητα έναντι του αλβανικού και σκοπιανού λεκτικού μεγαλοϊδεατισμού, και η -απολύτως ορθή από απόψεως αρχών- στήριξη της Ουκρανίας, που δεν συνδυάστηκε με οποιοδήποτε χειροπιαστό όφελος για τη χώρα. Ταυτόχρονα φάνηκαν να υιοθετούνται τα γνώριμα ηττοπαθή θεωρήματα του ΕΛΙΑΜΕΠ περί μη ελληνικού Αιγαίου και περί αναπόδραστης υιοθέτησης «ρεαλιστικής πολιτικής» ως προς τη Γείτονα. Κατά συνέπεια, η φημολογούμενη διακοπή πόντισης του γνωστού υποθαλάσσιου καλωδίου ηλεκτρικής σύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ έχει ενισχύσει την καχυποψία πολλών. Επιπλέον, όταν εκπέμπουμε φοβική εικόνα, ας μην περιμένουμε προσκλήσεις στις συνόδους κορυφής για τον ευρωστρατό.
Οπωσδήποτε πραγματοποιήθηκαν μαζικές αγορές πολεμικού υλικού (οι πρώτες σοβαρές μετά το 2009), που όμως θυμίζουν εποχές Τσοχατζόπουλου-Παπαντωνίου, καθώς δεν ήταν ενταγμένες σε μακροπρόθεσμο σχεδιασμό με ουσιαστική συμμετοχή της εγχώριας βιομηχανίας. Αντίθετα, περισσότερο μοιάζουν να αποσκοπούν στην εξασφάλιση έξωθεν προστασίας (κοινώς μπραβιλίκι) από τη μόνιμη εξωτερική απειλή, προστασία που δεν μπορεί να θεωρείται καθόλου δεδομένη αν αναλογιστούμε την τουρκική σημασία για τις εφοδιαστικές αλυσίδες γερμανικής, γαλλικής και ιταλικής βιομηχανίας. Πέραν αυτού, το παλαιό πολεμικό υλικό ούτε συντηρείται επαρκώς, ούτε αναβαθμίζεται με ίδια μέσα, με αποτέλεσμα τη σταδιακή απαξίωσή του.
Προφανώς ο λαός μας συνασπάζεται τούτη την προσέγγιση, αν τουλάχιστον κρίνουμε από το ότι ποτέ δεν έκρινε αρνητικά οποιονδήποτε πρωθυπουργό βάσει των ενεργειών του γύρω από τα ελληνοτουρκικά. Θυμίζω εδώ ότι το κωμικοτραγικό «θα το ρισκάρουμε με την Τουρκία» καθόλου δεν έβλαψε το ΣΥΡΙΖΑ, μέσα σε μία περίοδο… περηφάνιας εξαιτίας της… ηρωικής μας αντίστασης στα ευρωπαϊκά κελεύσματα. Τα εθνικά θέματα κατατάσσονται μονίμως πολύ χαμηλά ανάμεσα στα ενδιαφέροντα των πολιτών, ενώ -παραδόξως- οι ΕΔ πολύ ψηλά ως προς την εμπιστοσύνη τους • κοινώς, παρατηρείται πλήρης επανάπαυση. Χώρα τρελών, μη τα ξαναλέμε.
Αν και οι ενέργειες Τραμπ-Μασκ είναι όντως εξωφρενικές, βρεθήκαμε στο σημερινό χάος εντελώς απροετοίμαστοι. Η αμηχανία μας φάνηκε ξεκάθαρα στην ανακοίνωση του ΥΠΕΞ, μετά τις σφαγές Αλαουϊτών, Δρούζων και Χριστιανών από τις ισλαμιστικές δυνάμεις ασφαλείας του νέου συριακού καθεστώτος. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο τοπικός χριστιανικός πληθυσμός αποτελείται κυρίως από Ελληνορθόδοξους και Μελχίτες. Πάντως για να είμαστε δίκαιοι, η ανακοίνωση ήταν πλήρως εναρμονισμένη με εκείνες της Κομισιόν και των περισσότερων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Προφανώς δεν επιτρέπεται να κακοκαρδίζουμε τους φίλους του… Σουλτάνου, όταν πιστεύουμε ότι δεν μπορούμε να προστατεύσουμε το σπίτι μας δίχως το ασκέρι του.
Κανείς εχέφρων δεν θα ήθελε σήμερα να βρίσκεται στη θέση του Μητσοτάκη. Πέρα από τα εσωτερικά προβλήματα, η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με πρωτοφανείς διεθνείς προκλήσεις. Η τρέχουσα γεωπολιτική συγκυρία είναι εξαιρετικά σπάνια και πιθανότατα θα αποδειχθεί καθοριστική για το μέλλον της Ευρασίας αλλά και της ατλαντικής σχέσης, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Η κυβέρνηση καλείται να επιλέξει αν θα συμπλεύσει με τον Τραμπ, ή αν θα μείνει προσηλωμένη στην ενωσιακή κόντρα με τη Ρωσία. Με γνώμονα και την εκδικητικότητα του Αμερικανού προέδρου, καλείται να προχωρήσει σε μια τόσο κρίσιμη επιλογή χωρίς να γνωρίζει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα σε ΗΠΑ και Ευρώπη, χωρίς να γνωρίζει αν το πολιτικό εκκρεμές θα παραμείνει επ’ αόριστον στα «δεξιά», ή αν θα επιστρέψει στο κέντρο. Και από κει και πέρα, τίθενται περισσότερα ερωτήματα. Θα ισχύσει το σχέδιο Μπάιντεν για τον εμπορικό διάδρομο IMEC, από την Ινδία ως την Ελλάδα διαμέσου Ισραήλ και Περσικού Κόλπου; Θα στηρίξουν περαιτέρω οι ΗΠΑ το οικονομικοπολιτικό πρότζεκτ 3SI, που συσφίγγει τη συνεργασία στην ανατολική Ευρώπη, από τη Βαλτική μέχρι το Αιγαίο; Θα ζητήσουν οι Τούρκοι ειδική μεταχείριση από την ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο ως αντάλλαγμα για τη συνδρομή τους σε ένα αμιγώς ευρωπαϊκό στρατιωτικό εγχείρημα; Το υπό συζήτηση νέο πλαίσιο συλλογικής ενωσιακής ασφάλειας θα περιλαμβάνει τις ασύμμετρες απειλές, τον υβριδικό πόλεμο και την παράνομη μετανάστευση; Η γαλλική πυρηνική ομπρέλα θα έχει οποιαδήποτε αξία για μας;
Σε λίγες εβδομάδες θα ξαναγιορτάσουμε την 25η Μαρτίου, τρώγοντας μπακαλιάρο-σκορδαλιά, βλέποντας ηρωικές ταινίες, και ακούγοντας ωραία και μεγάλα λόγια από τους εκπροσώπους μας. Στασιμότητα ιδεών, που οδηγούν σε αδιαφορία για την τύχη του έθνους-κράτους, του στοιχείου που μας συνδέει όσο κανένα. Η παγκόσμια ρευστότητα αποκαλύπτει τα λάθη διαδοχικών ελληνικών κυβερνήσεων. Βλακωδώς εμπεδώθηκε το θεώρημα Φουκουγιάμα, πως η ιστορία τελείωσε. Πιστέψαμε τόσο πολύ στον κόσμο των ανοιχτών συνόρων που σήμερα τον βλέπουμε να γκρεμίζεται χωρίς να κρατάμε ούτε ομπρέλα. Εν έτει 2025, τίποτα δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο ή νομοτελειακό. Ειδικά οι περισσότεροι νέοι μας ζουν με την ψευδαίσθηση πως όλος ο πλανήτης είναι στα πόδια τους, και άρα δεν υπάρχει λόγος να επενδύσουν στο μέλλον της πατρίδας τους. Εύχομαι να μη διαψευστούν οδυνηρά.