Γράφει
Μιχάλης Αλεξανδρίδης
Για κάποιους στην Αθήνα το εκθεσιακό κέντρο της ΔΕΘ μπορεί να είναι απλώς ένα asset, ένα φιλέτο προς βρώσιν, ένα οικόπεδο προς πώληση ή ακόμη καλύτερα ένας χώρος προς δωρεάν παραχώρηση για αξιοποίηση και μπίζνες ευκαιρίας. Λογικό θα μου πείτε. Δεκαετίες τώρα οι… πρωτευουσιάνοι έρχονται στην Έκθεση για ταξιδάκι αναψυχής και δημόσιες σχέσεις με το γκουβέρνο που συνοδεύει σύσσωμο τον πρωθυπουργό στις ανακοινώσεις του πολιτικού σχεδιασμού της κυβέρνησης και της οικονομικής της πολιτικής που γίνονται παραδοσιακά από το βήμα της.
Ίσως για αυτό δεν καταλαβαίνουν γιατί η Θεσσαλονίκη νιώθει τόσο δεμένη με την ΔΕΘ και ενδιαφέρεται τόσο πολύ για το μέλλον της.
Για εμάς εδώ η ΔΕΘ είναι πολλά περισσότερα. Σε αυτό το «οικόπεδο» έχει γραφτεί εν πολλοίς η ιστορική πορεία της πόλης τον προηγούμενο κι αυτόν τον αιώνα, κι έχει σηματοδοτηθεί το οικονομικό- αναπτυξιακό της περιεχόμενο. Παράλληλα στο συνεδριακό της κέντρο, συντελούνται σημαντικότατες εκδηλώσεις -συνέδρια κλπ- που αποτελούν αφενός ευκαιρία εξέλιξης τω ανθρώπων της πόλης κι αφετέρου πόλο έλξης πολλών και δυναμικών επισκεπτών.
Δεκαετίες τώρα, στις εγκαταστάσεις της ΔΕΘ δεν έχει γίνει κάποια επένδυση. Τα χρήματα δεν φτάνουν παρά μόνον για τις απαραίτητες συντηρήσεις. Όγκοι μπετόν, άσχημοι και κακόγουστοι, περιορισμένης λειτουργικότητας και δυνατοτήτων. Ίσως κι αυτός να είναι ένας από τους λόγους που η εκθεσιακή δραστηριότητα -το εμπορικό και οικονομικό της αποτύπωμα- βαίνει διαρκώς μειούμενη εις βάρος της πόλης και υπέρ της ζώνης των Αθηνών.
Λογικά, λοιπόν, είναι στις προτεραιότητες της πόλης ο εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων και η αναβάθμιση της ΔΕΘ , ώστε μέσω της ανάπτυξής της να τραβήξει μπροστά και την πόλη.
Πέραν αυτών, η Θεσσαλονίκη, έχει ως υπ' αριθμόν 1 πρόβλημα το κυκλοφοριακό της και κατά συνέπεια θα τη βοηθούσε πολύ ένα μεγάλο πάρκινγκ που θα μπορούσε να απορροφήσει τον κυκλοφορικό της φόρτο και να περιορίσει τον αριθμό των οχημάτων που γυρνάνε γύρω γύρω ψάχνοντας θέση στάθμευσης στο ιστορικό κέντρο.
Το κυριότερο όλων όμως είναι άλλο. Η Θεσσαλονίκη έτσι όπως την χτίσαμε άναρχα και αλόγιστα, χρειάζεται οξυγόνο. Χρειάζεται πράσινο. Όσο περισσότερο γίνεται και μάλιστα ενωμένο με τις εναπομείνασες οάσεις πράσινου στο κέντρο της πόλης -πλατεία ΧΑΝΘ, πεδίο Άρεως, Νέα Παραλία.
Το κορυφαίο ερώτημα που απασχολεί την πόλη όλα τα τελευταία χρόνια, είναι αν μπορεί να υπάρξει ένα σχέδιο που μπορεί να περιλαμβάνει απαντήσεις σε όλα τα προηγούμενα και επιπλέον να είναι ρεαλιστικό. Δηλαδή να μπορεί να έχει χρηματοδότηση και διασφαλισμένη την λειτουργία του στις επόμενες δεκαετίες.
*Μην απαριθμήσω τις υψηλές προσδοκίες που ματαιώθηκαν και τα σχέδια επί χάρτου που δεν ευοδώθηκαν. Όλοι -τουλάχιστον εκείνοι που νοιάζονται- τα γνωρίζουν καλά. Την ψυχή μας φάγαμε ψάχνοντας την χρυσή τομή των προϋποθέσεων και την συνύπαρξή τους σε ένα σχέδιο ανάπλασης που μπορεί να εξασφαλίσει την χρηματοδότησή του, αλλά και την λειτουργία στο μέλλον.
Η υπόθεση της ανάπλασης μετρά ήδη 12 χρόνια. Προηγήθηκαν άλλα τόσα χρόνια συζητήσεων για το αν πρέπει να μεταφερθεί και πού. Κοινώς, μιλάμε επί ένα τέταρτο του αιώνα για την Έκθεση, χωρίς να κάνουμε κάτι για αυτήν, ενώ σήμερα ο χώρος του εκθεσιακού κέντρου είναι σε μια κατάσταση που δεν περιποιεί τιμή στην πόλη.
*Το σχέδιο της ανάπλασης επιχειρεί να συμπεριλάβει τα πάντα:
- Σύγχρονους εκθεσιακούς χώρους
- Πολυδύναμο συνεδριακό κέντρο, χώρους εκδηλώσεων
- Μεγάλο πάρκινγκ αυτοκινήτων
- Χώρους πρασίνου.
Συνοδευτικά και προκειμένου να εξευρεθούν τα χρήματα που απαιτούνται για το έργο, περιλήφθηκε στο σχέδιο ένα ξενοδοχείο και ένα εμπορικό κέντρο, αυξάνοντας σε σημαντικό βαθμό τους προβλεπόμενους όγκους μπετόν.
*Το συζητήσαμε εξονυχιστικά. Κάποιοι πείστηκαν, κάποιοι όχι, κάποιοι προτείνουν εναλλακτικές- αφηρημένες θα 'λεγα- κάποιοι θέλουν μόνον πάρκο, κάποιοι θέλουν μόνον ΔΕΘ. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι με την οικονομική κατάσταση της χώρας και με δεδομένο ότι ο χώρος της ΔΕΘ μετά την εποχή των μνημονίων, πέρασε στην περιουσία του Υπερταμείου, τα περιθώρια είναι στενά κι εν πάση περιπτώσει όχι απεριόριστα.
*Οι φορείς που εκφράζουν με δημοκρατικό τρόπο την πόλη, αποδέχτηκαν αρχικά το σχέδιο. Αυτοδιοίκηση, επιμελητήρια, κόμματα. Όταν πήγε να μπει επί τάπητος το χρηματοδοτικό μοντέλο -τι βάζει κράτος και ιδιώτες και τι παίρνει ο επενδυτής- το θέμα στράβωσε κάπως. Στην συζήτηση παρενέβησαν συλλογικότητες που ζητούσαν μόνο πάρκο προτείνοντας αόριστα, την μεταφορά της ΔΕΘ κάπου δυτικά. Με την ανάμιξη της νέας διοίκησης του δήμου Θεσσαλονίκης που διεκδίκησε και πέτυχε τη δέσμευση για πάρκο 110 στρεμμάτων, κάπου φάνηκε να ικανοποιείται και η απαίτηση της πόλης για περισσότερο πράσινο.
*Κι εκεί που πιστεύαμε ότι οικοδομήθηκε μια ευρεία συναίνεση στην πόλη έρχεται ένας απίθανος του Υπερταμείου και μας προσγειώνει απότομα, ανεβάζοντας τον προϋπολογισμό, χωρίς καμία εξήγηση και χωρίς να έχει προηγηθεί οποιαδήποτε χρηματοοικονομική μελέτη. Κάνουν μπίζνες στην πλάτη της πόλης, ή είναι απλά αδιάφοροι και άσχετοι για το πόστο και τις ευθύνες που τους ανατέθηκαν;
*Μετά τις απόλυτα δικαιολογημένες αντιδράσεις που προκάλεσε η αβελτηρία του επικεφαλής του Υπερταμείου, επήλθε άτακτη αναδίπλωση. Αυτό όμως που αναδείχτηκε με την… περιπέτεια, ήταν ότι θα πρέπει να τελειώνουμε με αυτό το καλαμπούρι. Η κυβέρνηση θα πρέπει να βάλει τέλος στα διάφορα σενάρια που κυκλοφορούν. Σκοπεύει πράγματι να χρηματοδοτήσει το έργο; Μέχρι ποιο ύψος; Θα αξιοποιήσει συμμετοχή ιδιώτη και με ποια ανταλλάγματα; Θα διασφαλιστεί ο δημόσιος χαρακτήρας της ΔΕΘ ή θα παραχωρηθεί στον ιδιώτη επενδυτή ως τμήμα των ανταλλαγμάτων για την συμμετοχή του;
*Ο πρώην υπουργός Οικονομικών και πλέον αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης που είχε ασχοληθεί επισταμένως με το πρότζεκτ, σε συνεργασία με τον διάδοχό του Κυριάκο Πιερρακάκη αλλά και τον επιφορτισμένο με τον συντονισμό του σχεδίου για τη Θεσσαλονίκη Άκη Σκέρτσο, οφείλουν να κλείσουν την υπόθεση και να την παρουσιάσουν στην πόλη. Με πρόβλεψη για όσο το δυνατόν λιγότερο μπετόν, με σύγχρονες εγκαταστάσεις για εκθέσεις και συνέδρια, με πάρκινγκ. Σε αυτήν την κατεύθυνση, η πίεση που οφείλουν να ασκήσουν οι έξι εκ Θεσσαλονίκης ορμώμενοι υφυπουργοί, είναι επίσης εκ των ων ουκ άνευ.
Είναι ένα από τα κορυφαία θέματα -μαζί με αυτό της παράδοσης της κυκλοφορίας του Μετρό στην Καλαμαριά και του σχεδιασμού της επέκτασης του στην Δυτική Θεσσαλονίκη, καθώς και με το FlyOver και την επένδυση στο Λιμάνι, τα μοναδικά μεγάλα έργα που μπορούν να γίνουν τα επόμενα χρόνια στην πόλη επιτρέποντάς της να ανασάνει και να δει το μέλλον της με περισσότερη αισιοδοξία.
* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 16.03.2025