Είκοσι δευτερόλεπτα μετά τη σύγκρουση των τρένων το 112 δέχτηκε κλήσεις από τα κινητά δύο επιβατών, που έστειλαν αυτοματοποιημένο σήμα γεωεντοπισμού και «άνοιξαν» τα μικρόφωνα τους, μεταδίδοντας ήχους από το χώρο.
Το αρχείο των απομαγνητοφωνήσεων ήταν στη διάθεση των ανακριτικών αρχών από τον Μάιο του 2023, αλλά στη σχετική έκθεση αναγραφόταν ότι τα λόγια που ακούγονται είναι ακατάληπτα. Η ομάδα τεχνικών συμβούλων κάποιων εκ των οικογενειών, με επικεφαλής τον ειδικό πραγματογνώμονα σε θέματα πυρκαγιών Βασίλη Κοκοτσάκη όχι μόνο κατέγραψε τα όσα ακούγονται στην ηχογράφηση αλλά και τα συσχέτισε χρονικά με το βίντεο της σύγκρουσης των δύο αμαξοστοιχιών από το σύστημα παρακολούθησης της κυκλοφορίας στην Εθνική Οδό, στην θέση Ευαγγελισμός, για να συσχετίσει την εξέλιξη της φωτιάς με όσα ανέφεραν οι επιβάτες.
Οι φωνές καταγράφονται είκοσι δευτερόλεπτα από την ώρα της σύγκρουσης και για τρία λεπτά.
23.18.28 Σύγκρουση
23.18.29 -23.18.41 Εκδηλώνεται πυρόσφαιρα 2 δευτερόλεπτα (περίπου) μετά την 1η ηλεκτρική εκκένωση
23.18.48.Εκτινάξεις αντικειμένων
23.19.13.: Πρώτη μεγάλη αναζωπύρωση στην εστία της επιβατικής
-«Δημήτρη κάνει κάτι»
23.19.21:Οι φλόγες μεγαλώνουν
-«Δεν μπορώ αναπνεύσω»
23.19.32: Γλώσσες φωτιάς σε ύψος περίπου 15 μέτρων
23.19.43: Υφεση της πυρκαγιάς
-«Ναι; Βοήθεια-βοήθεια»
23.19.51:Νέα μεγάλη αναζωπύρωση
-«Έχω ελάχιστο οξυγόνο»
23.20.00: Μέγιστο ύψος φλογών- Ύφεση καύσης
-«Και εγώ σε αγαπώ»
23.20.08: Αναζωπύρωση-Πίδακας φωτιάς με κατεύθυνση δυτικά-Ύφεση της καύσης.
- «Με πονάτε-με πονάτε»-
23.20.31: Νέα μεγάλη αναζωπύρωση.
- «Βρε Δημήτρη». Ακούγονται αγωνιώδεις κραυγές
23.20.54:« Βοήθεια-Βοήθεια.»
23.21: Ύφεση φωτιάς.
23.21.08:Μεγάλη ανάφλεξη. Αγωνιώδεις κραυγές
23.21.12. «Θα πεθάνουμε»
23.21.14. «Μάρθη σ' αγαπώ»
23.21.17: «Με ακούς;»
23.21.22 .Μεγάλες γλώσσες φωτιάς
23.21.33:Παύση μηνύματος γεωεντοπισμού μέσω του κινητού τηλεφώνου προς το 112.
23.21.38 Νέα μεγάλη αναζωπύρωση
Στην ύφεση της φωτιάς κάποιοι προσπάθησαν κάποιοι να φύγουν και πατάν την επιβάτιδα που ακούγεται να λέει "με πονάτε".
Λίγο πριν το τέλος στο βάθος ακούγονται κραυγές. «Δεν είναι κραυγές απόγνωσης, τρόμου, είναι κραυγές επαφής. Εκείνη τη στιγμή η φωτιά ακουμπά στο ανθρώπινο σώμα. Ξέρω πώς είναι οι κραυγές επαφής, γιατί σταμάτησα την καριέρα μου ακριβώς λόγω χημικού τραυματισμού σε φωτιά. Νιώθω τον ήχο της φωτιάς που τρέχει» αναφέρει στη «ΜτΚ» ο κ. Κοκοτσάκης. Στο ηχητικό που δόθηκε στη δημοσιότητα επιλέχθηκε να μην ακούγονται οι επιθανάτιοι ρόγχοι...
Μετά από αυτό το μαρτύριο που κράτησε 180 δευτερόλεπτα, στα οποία οι επιβάτες έχουν πλήρη συνείδηση, σταματούν να μιλούν γιατί πεθαίνουν. Σταματά και το μήνυμα γεωεντοπισμού που σημαίνει ότι κάηκε και η τηλεφωνική συσκευή. Ο κ. Κοκοτσάκης ήταν αυτός που ανέλαβε το δύσκολο έργο να ενημερώσει την Μαρία Καρυστιανού για το περιεχόμενο του ηχητικού αποσπάσματος, στο οποίο ακούγεται μια φίλη της κόρης της, Μάρθης, να της λέει «σ' αγαπώ» και τον Παύλο Ασλανίδη, στο γιο του οποίου απευθύνεται η φράση «Δημήτρη κάνει κάτι» που ακούγεται από μια επιβάτιδα. «Είναι αξιοθαύμαστοι άνθρωποι, ζουν την τραγωδία κάθε μέρα που περνά και το αντιμετωπίζουν με αξιοπρέπεια, έχουν τον σεβασμό μου» λέει ο έμπειρος πραγματογνώμονας.
Τι σημαίνει η απουσία βήχα
Στο ηχητικό απόσπασμα η κοπέλα ακούγεται να λέει «δεν μπορώ να αναπνεύσω» αλλά σε όλη τη διάρκεια των τριών λεπτών που διαρκεί η κλήση προς το 112 δεν ακούγεται ο ήχος ανθρώπων που βήχουν. «Αυτό συμβαίνει γιατί δεν έχουμε καπνό. Στη συνέχεια η κοπέλα λέει "έχω ελάχιστο οξυγόνο". Έχει φιάλη στην πλάτη της και βλέπει ότι λιγοστεύει; Προφανώς και όχι. Ανοίγει το στόμα της, ρουφάει αλλά δεν της αρκεί για να μπορέσει να ανασάνει. Εγώ το έχω πάθει στην καριέρα μου στο Πυροσβεστικό Σώμα» εξηγεί ο κ. Κοκοτσάκης.
Στις εικόνες από την κάμερα της εθνικής οδού βλέπουμε ένα «μανιτάρι», που μοιάζει με σύννεφο καπνού, όμως ο κ. Κοκοτσάκης εξηγεί ότι «αυτό που βλέπουμε στον αέρα είναι η πυρόσφαιρα. Τέτοιες ουσίες κάνουν τέλεια καύση, δηλαδή καίνε το οξυγόνο. Στις παρυφές της πυρόσφαιρας, όπου είναι η χαμηλότερη θερμοκρασία, μπορεί να συμβαίνει κάποιο είδος ατελούς καύσης, που παρουσιάζει μαύρο χρώμα καπνού. Δεν είναι καπνός. Νέφος είναι, αλλά είναι νέφος σταγονιδίων καυσίμων».
Η φωτιά ακολουθεί πορεία ύφεσης και αναζωπύρωσης αλλεπάλληλα για 25 λεπτά, πολύ μετά τον θάνατο των επιβατών που επέζησαν της σύγκρουσης. «Αυτά τα φαινόμενα- γλώσσες φωτιάς, πίδακες φωτιάς, ντόμινο πυρκαγιάς- μόνο συγκεκριμένα καύσιμα υλικά τα κάνουν, οι πτητικοί υδρογονάνθρακες. Όταν βρεθούν στην ατμόσφαιρα σε κλάσματα του δευτερολέπτου γίνονται αέρας, βγάζουν ατμούς και κάνουν μια "φούσκα". Όταν έρθει σε επαφή με έναν σπινθήρα αυτή η "φούσκα" κάνει την πυρόσφαιρα. Αν το δοχείο που περιέχει τέτοιο υλικό βρεθεί σε μια συνθήκη ψηλής θερμοκρασίας αρχίζει να διογκώνεται. Αν η βαλβίδα εκτόνωσης ανοίξει το υλικό φεύγει και κάνει πίδακα φωτιάς, αν όχι το δοχείο "σκάει" και χύνεται το περιεχόμενο του ανεξέλεγκτο στο έδαφος. Αυτό που βλέπουμε στο βίντεο είναι καύσιμο το οποίο "τρέχει" στο έδαφος φλεγόμενο» επισημαίνει ο κ. Κοκοτσάκης. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι «υπήρξε διαρροή πιο μπροστά, την εντοπίσαμε στο καρέ του βίντεο. Για να καεί σε τόσο μεγάλη ταχύτητα πρέπει να πάρει αντίστοιχη ποσότητα οξυγόνου και έτσι όταν ο άνθρωπος πάει να αναπνεύσει υπάρχει μόνο το άζωτο. Όταν λέει "δεν μπορώ να αναπνεύσω" αφού δεν βήχει, έχει μεν οξυγόνο αλλά όχι πολύ. Κόβεται η αναπνοή της. Μετά "λέει έχω ελάχιστο οξυγόνο". Βλέπει τη φωτιά στο βάθος, νιώθει τη ζέστη. Κάθε φορά που καιγόταν τα καύσιμα που είχε κάθε δοχείο, η φωτιά ήταν σε ύφεση, μετά έσκαγε το επόμενο και είχαμε το ντόμινο».
Σύμφωνα με τον ίδιο η συσχέτιση βίντεο και ηχητικού αποτελεί απόδειξη αυτού που υποψιάζονται πολλοί συγγενείς, ότι δηλαδή η εμπορική αμαξοστοιχία μετέφερε παράνομο φορτίο που ανεφλέγη, δημιούργησε συνθήκες έλλειψης οξυγόνου και οδήγησε σε τραγικό θάνατο τουλάχιστον 30 ανθρώπους, πολλοί εκ των οποίων θα μπορούσαν να είχαν διασωθεί, αφού ήταν ζωντανοί μετά τη σύγκρουση των δύο τρένων.
Τα έλαια σιλικόνης
Σημειωτέον ότι αρχικά η φωτιά είχε αποδοθεί στα έλαια σιλικόνης που βρίσκονται στις μηχανές των αμαξοστοιχιών (οι οποίες όμως δεν κάηκαν). Μάλιστα όταν λίγο μετά το δυστύχημα ρωτήθηκε ο πρωθυπουργός αν το φορτίο που μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία είχε σχέση με η φωτιά, ήταν κατηγορηματικός:
«Καμία. Το γνωρίζουμε πια αυτό με βεβαιότητα, γνωρίζουμε ακριβώς τι μετέφερε το εμπορικό τρένο, δεν υπήρχε τίποτα εύφλεκτο. Η σύγκρουση ήταν τόσο βίαιη και τόσο σφοδρή που προκάλεσε μια πρώτη ανάφλεξη και προφανώς στη συνέχεια υπήρχαν εύφλεκτα υλικά, λάδια, τα οποία πήραν φωτιά» είπε, προσθέτοντας ότι «όχι μόνο στη χώρα μας, παντού ευδοκιμούν οι θεωρίες συνωμοσίας». Όμως, τον Μάρτιο του 2024 ο ανακριτής ανέθεσε σε πανεπιστημιακό του ΕΜΠ να συντάξει έκθεση για το αν τα λάδια σιλικόνης μπορούν να προκαλέσουν αυτό το μέγεθος της φωτιάς. Μετά από πολύμηνες καθυστερήσεις το πόρισμα στο κατατέθηκε στο Τριμελές Εφετείο Αθηνών και ακόμα αναμένεται να φτάσει στον εφέτη ανακριτή Λάρισας που ερευνά την υπόθεση.
Σύμφωνα με τον κ. Κοκοτσάκη, συνεργάτες του χημικοί μηχανικοί που ήταν παρόντες στο πείραμα του ανέφερε ότι το πείραμα, με βάση τα δείγματα που υπήρχαν, απέδειξε ότι «το έλαιο σιλικόνης δεν είχε, διατηρούσε τις ιδιότητές του, δεν είχε ούτε καν θερμική καταπόνηση. Δηλαδή δεν είχε "μεταλλαχθεί" σε κάτι άλλο, σαν απέκτησε ιδιότητες που δεν είχε. Δηλαδή ουσιαστικά δεν συμμετείχε καθόλου στην πυρκαγιά».
Όταν τα κινητά εκπέμπουν «SOS»
Τα κινητά νέας τεχνολογίας έχουν αισθητήρες κραδασμού και σε περιπτώσεις ατυχημάτων με σφοδρή σύγκρουση έχουν τη δυνατότητα (εφόσον ενεργοποιηθεί η σχετική εφαρμογή από τον χρήστη) να καλούν κάποιον αριθμό τηλεφώνου που έχει οριστεί, είτε είναι συγγενούς, είτε τον αριθμό έκτακτης ανάγκης 112, χωρίς οι κάτοχοί τους να προβούν σε οποιαδήποτε ενέργεια. Έτσι το τηλέφωνο γίνεται πομπός και δέκτης μηνυμάτων. Αυτό συμβαίνει 20 δευτερόλεπτα μετά το ατύχημα, διάστημα στο οποίο αν ο χρήστης είναι καλά στην υγεία του μπορεί να κάνει κλήση μόνος του, χωρίς να ενεργοποιηθεί η αυτόματη κλήση.
Δημοσιεύτηκε στη «ΜτΚ» 26/1/2025
