Είναι λογικό ο έλληνας πρωθυπουργός να ανησυχεί για τις προθέσεις του Ντόναλντ Τραμπ για την περιοχή του Αιγαίου. Μπορεί, προς το παρόν, να έχει άλλες, υψηλότερες ασχολίες, όμως κάποια στιγμή, έμμεσα ή άμεσα, θα ασχοληθεί και με την υπόθεσή μας. Αν κρίνω από τη βασική του αντίληψη για το πώς ασκείται η εξωτερική πολιτική, θεωρώ ότι η Τουρκία προσφέρεται, λόγω μεγέθους, πιο πολύ για δουλειές και παραγωγή πλούτου. Άλλωστε, η καλή προσωπική χημεία με τον Ταγίπ Ερντογάν προϋπάρχει. Συνεπώς, εκ πρώτης όψεως, φαίνεται ότι η πλάστιγγα κλίνει προς την τουρκική πλευρά. Υπάρχει, όμως, ένα μεγάλο αγκάθι σε αυτές τις σχέσεις και δεν είναι οι S-400. Είναι η σχέση της Τουρκίας του Ερντογάν με το Ισραήλ. Μία σχέση που αφορά τις καταστατικές αρχές του ΑΚΡ, καθώς ο πατριαρχικός ρόλος που θέλει να διαδραματίσει ο Ερντογάν στο σουνιτικό Ισλάμ περνά μέσα από την εχθρότητα προς το Ισραήλ. Από την άλλη πλευρά είναι γνωστές οι σχέσεις Τραμπ-Νετανιάχου. Η εξίσωση φαίνεται ιδιαίτερα δύσκολη για τον τούρκο Πρόεδρο για αυτό και η αμήχανη σιωπή του το τελευταίο χρονικό διάστημα. Οι θριαμβικές κορώνες για πορεία προς την Ιερουσαλήμ εξαφανίστηκαν. Έτσι η κεμαλική αντιπολίτευση τον κατηγορεί, διότι σιωπά στον προτεινόμενο από τον Τραμπ εκπατρισμό 2.000.000 Παλαιστινίων από τη Γάζα. Ο παλιός λάβρος Ερντογάν αποτελεί παρελθόν. Περιμένει διακριτικά και αναζητεί έναν ρόλο στη νέα διεθνή κατάσταση, κάτι το οποίο απαιτεί πολύ προσεκτικές κινήσεις προς το παρόν. Και αυτός δεν γνωρίζει τις προθέσεις ενός αλλοπρόσαλλου ηγέτη και ούτε μπορεί να τις προκαταλάβει, δημιουργώντας τετελεσμένα. Αυτές οι εποχές φαίνεται ότι πέρασαν.
Από την άλλη πλευρά, τη δική μας, ο πρωθυπουργός αντιλαμβάνεται πως με ένα νεύμα του νέου Καίσαρα η συμφωνία για τα F-35 μπορεί να ακυρωθεί, όπως μπορεί να επανακαθοριστούν σε άλλη βάση οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Επίσης, γνωρίζει πως η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ έχει ως γνώμονα την παροχή και την αντιπαροχή, η υποστήριξη τύπου Μπάιντεν αποτελεί παρελθόν και αναζητούνται δίαυλοι επικοινωνίας με το κλειστό σύστημα του Λευκού Οίκου. Συγχρόνως, η Ελλάδα, μέλος της ευρωζώνης, θα πρέπει να συναποφασίσει για την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά την ομιλία-ορόσημο του αντιπροέδρου Βανς στο Μόναχο. Αν οι δρόμοι ΕΕ και ΗΠΑ αποκλίνουν, το δίλημμα για τον πρωθυπουργό θα είναι ιδιαίτερα βαρύ, πιθανόν βαρύτερο από κάθε άλλο κράτος-μέλος της ΕΕ.
Πάντως, είναι αυτονόητο πως ο εκάστοτε έλληνας πρωθυπουργός θα πρέπει να έχει τις καλύτερες δυνατόν σχέσεις με τον εκάστοτε αμερικανό Πρόεδρο. Αυτό το πέτυχε, αναμφίβολα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, διότι έτυχε στη θητεία του ο Τζο Μπάιντεν. Τώρα θα πρέπει να κινηθεί μέσα σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον. Ο Στηβ Μπάνον, στην πρόσφατη συνέντευξή του, με τον τρόπο του, επεσήμανε αυτές τις δυσκολίες.
Ο έλληνας πρωθυπουργός έχει έναν ασφαλή δρόμο, αν θέλει να προκαλέσει το θετικό ενδιαφέρον του Τραμπ. Να καταστήσει την Ελλάδα έναν από τους απαραίτητους άξονες για την ασφάλεια του Ισραήλ, διευρύνοντας ακόμα πιο πολύ την ήδη υπάρχουσα συνεργασία σε κρίσιμους τομείς. Και να καταστήσει τον Νετανιάχου τον αγωγό της άμεσης επικοινωνίας του με τον στενό κύκλο του Λευκού Οίκου.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 23.02.2025