18.500

υπολογίζονται οι «Ελασίτες»

των Αθηνών, τον Αύγουστο

του 1943

213

«Γερμανοτσολιάδες»

είχαν σκοτωθεί από ελασίτικες

ενέργειες, από τον Δεκέμβριο

του 1943 ως τον Μάιο του 1944, σύμφωνα

με το κατοχικό υπουργείο Εσωτερικών

19 42

Ήταν 2 Φεβρουαρίου του 1942, όταν ιδρύθηκε ο ΕΛΑΣ (Ελληνικός Απελευθερωτικός Στρατός), ως στρατιωτικό σκέλος του ΕΑΜ. Ως τις αρχές του 1943 είχαν ενταχθεί σε αυτόν αρκετοί μόνιμοι και έφεδροι αξιωματικοί, οι οποίοι διέμεναν στην Αθήνα και εντάχθηκαν στις τάξεις του. Άρχισαν αμέσως να εκπονούν σχέδιο για την οργάνωση στην Αθήνα. Η Αθήνα χωρίστηκε σε πέντε υποτομείς και ο Πειραιάς σε δύο. Ένα ένοπλο απόσπασμα θα αντιστοιχούσε σε κάθε υποτομέα, με ορμητήριο συνοικίες στις οποίες το ΕΑΜ διατηρούσε μεγάλη επιρροή. Μέσα σ’ έναν μήνα είχε συγκροτηθεί η πρώτη, πυρηνική δύναμη, αποτελούμενη από 85 άνδρες και γυναίκες.

Τον Ιούλιο του 1943 άρχισε με πολύ γρήγορο ρυθμό η συγκρότηση ελασίτικων τμημάτων κατά κλάδους επαγγελματιών, σύμφωνα με την αντίληψη του ΚΚΕ για έλεγχο των εργασιακών χώρων. Οπουδήποτε υπήρχε οργάνωση του ΕΑΜ δημιουργούνταν μία αντίστοιχη του ΕΛΑΣ (Ελληνικός Απελευθερωτικός Στρατός). Μαζική ήταν και η συμμετοχή της ΕΠΟΝ στην επάνδρωση των νέων τμημάτων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μία ιδιαίτερη δυναμική των τμημάτων αυτών τόσο λόγω ηλικίας (μέσος όρος 23 έτη) όσο και χάρη στον ενθουσιασμό και την ορμή που επεδείκνυαν τα άτομα αυτά. Το πρόβλημα ήταν ότι αυτοί οι νεαροί δεν διέθεταν όπλα. Όλος κι όλος ο διατιθέμενος οπλισμός ήταν 35 τουφέκια και 280 περίστροφα. Και όσο μαθαίνονταν τα νέα για τις επιτυχίες των ανταρτών στα βουνά, η δύναμη μεγάλωνε αλλά και οι εξοπλιστικές απαιτήσεις της.

Στα τέλη Αυγούστου του 1943, η Κεντρική Επιτροπή του ΕΛΑΣ (Ελληνικός Απελευθερωτικός Στρατός) προχώρησε στον σχηματισμό του Α’ Σώματος Στρατού, στο οποίο θα υπάγονταν όλοι οι μαχητές της Αθήνας και του Πειραιά. Ωστόσο, παρέμενε, ουσιαστικά, ένας ένοπλος στρατός. Το πρόβλημα αυτό λύθηκε, όταν η Ιταλία συνθηκολόγησε τον Σεπτέμβριο του 1943. Εν ριπή οφθαλμού οι Ιταλοί αξιωματικοί και στρατιώτες άρχισαν να πουλούν «κοψοχρονιά» ό,τι υλικό διέθεταν. Έτσι είτε με την πειθώ είτε με τη βία οι «Ελασίτες» απέκτησαν μεγάλες ποσότητες οπλισμού.

Από τα όσα περιήλθαν στα χέρια των ανταρτών, ένα μεγάλο μέρος όδευσε για το βουνό, ενώ ο ΕΛΑΣ (Ελληνικός Απελευθερωτικός Στρατός) της Αθήνας κράτησε περίπου 80 οπλοπολυβόλα, 1.000 τυφέκια, 800 περίστροφα και 2.000 χειροβομβίδες. Ο αριθμός, ασφαλώς, ήταν μικρός για τις 18.500 «Ελασίτες», προσέδιδε όμως μία διαφορετική δύναμη πυρός. Με αυτήν ο ΕΛΑΣ (Ελληνικός Απελευθερωτικός Στρατός) απέκτησε ιδιαίτερη ισχύ σε περιοχές της πρωτεύουσας. Η Αθήνα μετατρεπόταν στην πρώτη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα η οποία αμφισβητούσε την κυριαρχία των κατοχικών στρατευμάτων.