- Newsroom
Ο πόλεμος του Βιετνάμ(1955-1975) άφησε μόνιμα σημάδια σε εκατομμύρια ανθρώπους, ιδιαίτερα στα περίπου 300.000 παιδιά που γεννήθηκαν από Αμερικανούς στρατιώτες και Βιετναμέζες μητέρες. Οι Amerasians, «Children of Dust» (Παιδιά της Σκόνης), όπως αποκαλούνται, βίωσαν διακρίσεις, στιγματίστηκαν και περιθωριοποιήθηκαν λόγω της μεικτής καταγωγής τους.
Ο Σανγκ, ένας Amerasian, περνά όλη τη ζωή του, λαχταρώντας τον πατέρα που δεν είχε ποτέ. Όταν τον εντοπίζει απροσδόκητα βαριά άρρωστο στις ΗΠΑ είναι αποφασισμένος να τον συναντήσει, ακόμη και με βαρύ κόστος αφήνοντας πίσω στο Βιετνάμ τη σύζυγο, την κόρη και τον εγγονό του.
Στο ταξίδι που αλλάζει τη ζωή του και στον αγώνα που δίνει για να επουλώσει τις πληγές του και να διεκδικήσει μια ταυτότητα που για πολλά χρόνια στερήθηκε, τον ακολουθεί η κινηματογραφική κάμερα της Weronika Mliczewska (Βερόνικα Μλιτσέβσκα) η οποία αποφάσισε να αναδείξει τη διαδρομή του στο ντοκιμαντέρ «Child of Dust».
«Πάντα με έλκυαν οι ιστορίες με αουτσάιντερ - ίσως λόγω των δικών μου εμπειριών, ένιωθα κάπως έτσι καθώς μεγάλωνα. Όταν έμαθα για τους ξεχασμένους Amerasians του πολέμου του Βιετνάμ, εντυπωσιάστηκα από τη βαθιά αδικία της ιστορίας τους - παιδιά που γεννήθηκαν σε σύγκρουση, εγκαταλείφθηκαν από τους πατέρες τους και έφυγαν για να περιπλανηθούν σε έναν κόσμο που δεν τα αποδέχτηκε ποτέ πλήρως» τόνισε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ η Πολωνή σκηνοθέτιδα, σεναριογράφος και παραγωγός του ντοκιμαντέρ «Child of Dust», συμπαραγωγής Πολωνίας, Βιετνάμ, Σουηδίας, Τσεχίας και Κατάρ που θα κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στο 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, την Τετάρτη 12 Μαρτίου στο Ολύμπιον.
«Το Βιετνάμ είναι ένας ιδιαίτερα ισχυρός τόπος για να εξερευνήσεις την πατρότητα, επειδή, στην κουλτούρα της χώρας, ο πατέρας καθορίζει την ταυτότητα ενός ατόμου» εξήγησε η Weronika Mliczewska. «Χωρίς πατέρα, είσαι ο κανένας. Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο ο Σανγκ πέρασε όλη του τη ζωή αναζητώντας τον πατέρα του - όχι μόνο ως άτομο, αλλά ως σύμβολο αναγνώρισης, αποδοχής και αυτοεκτίμησης. Το ταξίδι του δεν είναι απλώς η επανασύνδεση με το παρελθόν του, πρόκειται για την ανάκτηση της θέσης του στον κόσμο» πρόσθεσε η δημιουργός του ντοκιμαντέρ «Child of Dust», που συμμετέχει στο διεθνές διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ.
Χαρακτηρίζοντας τα γυρίσματα σε μια ξένη γλώσσα πρόκληση, η Πολωνή σκηνοθέτιδα ανέφερε ότι αν και είχε μεταφραστές, συχνά, πριν καταλάβει τις ακριβείς λέξεις που έλεγε ο Σανγκ, ένιωθε το νόημά τους -μέσα από τον τόνο της φωνής του, τις σιωπές του και τη βαθιά ενσυναίσθηση που είχε γι' αυτόν. «Τα συναισθήματα έγιναν η πρώτη μου γλώσσα σε αυτή τη διαδικασία, γι' αυτό ίσως αυτή η ταινία φέρει τόσο έντονη συναισθηματική φόρτιση» υπογράμμισε.
Το θέμα της πατρότητας είναι τόσο βαθιά προσωπικό όσο και καθολικά επίκαιρο - ξεπερνά τους πολιτισμούς, τις γενιές και τα τρέχοντα γεγονότα, σύμφωνα με τη Weronika Mliczewska. «Η απουσία ενός πατέρα, είτε λόγω πολέμου, εγκατάλειψης ή συναισθηματικής απόστασης, αφήνει ένα αποτύπωμα, με το οποίο πολλοί άνθρωποι μπορούν να συνδεθούν. Διαμορφώνει την ταυτότητα, την αυτοεκτίμηση και τον τρόπο, με τον οποίο αναζητούμε τη σύνδεση με τον κόσμο. Το "Child of Dust" εξερευνά αυτό το συναισθηματικό κενό, δείχνοντας ότι η απουσία ενός πατέρα δεν αφορά μόνο ένα αγνοούμενο πρόσωπο, αλλά και τη διά βίου αναζήτηση για επικύρωση, ολοκλήρωση και το αίσθημα ότι ανήκεις κάπου» τόνισε.
Τα καλύτερα σενάρια γράφονται από την ίδια τη ζωή
Περιγράφοντας τη σχέση της με τον πρωταγωνιστή, είπε ότι αυτό που έκανε το ταξίδι τόσο ξεχωριστό ήταν η εμπιστοσύνη που χτίστηκε. «Ανοιχτήκαμε πλήρως ο ένας στον άλλον, ο Σανγκ σταμάτησε να παρατηρεί την κάμερα, απλά μας άφησε να είμαστε εκεί, ακόμα και στις πιο ευάλωτες στιγμές του -είτε αντιμετωπίζει την κόρη του, είτε μιλάει ανοιχτά για τον πατέρα του. Δεν ήταν απλώς σκηνές, ήταν ακατέργαστα, αφιλτράριστα θραύσματα της πραγματικότητάς του» επισήμανε και πρόσθεσε: «Για μένα, αυτή είναι η ομορφιά της δημιουργίας ντοκιμαντέρ: τα καλύτερα σενάρια γράφονται από την ίδια τη ζωή. Και όταν αφήνεις χώρο για να ξεδιπλωθεί η αλήθεια, αποκαλύπτεις στρώματα πολύ πιο βαθιά απ' όσο θα μπορούσες να σχεδιάσεις».
Απαντώντας στην ερώτηση «αν υπήρξαν στιγμές κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων που άλλαξαν την κατεύθυνση του ντοκιμαντέρ ή οδήγησαν σε νέες αποκαλύψεις για το ταξίδι του Σανγκ ή τη σχέση του με τον πατέρα του», η σκηνοθέτιδα ανέφερε ότι οι αλλαγές ήταν αρκετές. Ένα από τα μεγαλύτερα σημεία καμπής ήταν όταν η κόρη του Σανγκ έφυγε, πάλεψε με τον εθισμό και εγκατέλειψε τον γιο της.
Η αναζήτησή του για τον πατέρα του πυροδότησε μια βαθύτερη συνειδητοποίηση - προτού επανασυνδεθεί με το παρελθόν του, έπρεπε να επουλώσει τις πληγές μέσα στην οικογένειά του, διευκρίνισε. Μια άλλη σημαντική αλλαγή, όπως αποκάλυψε, ήταν η αρχική προθυμία του πατέρα του να δεχτεί έναν γιο που δεν ήξερε ποτέ ότι υπήρχε. Αλλά ενώ αυτό φαινόταν σαν μια σημαντική εξέλιξη, τελικά επέλεξε να υποχωρήσει στο κέλυφος ασφαλείας του, αποφεύγοντας βαθύτερο στοχασμό για το παρελθόν.
«Η απάνθρωπη προπαγάνδα που κάποτε δικαιολογούσε τη δολοφονία του εχθρού παρέμενε ασπίδα, προστατεύοντάς τον από το να έρθει αντιμέτωπος με τις επιπτώσεις του πολέμου - όχι μόνο στον βιετναμέζικο λαό, αλλά και στη ζωή του. Τελικά το έκανε; Πιθανώς» ανέφερε η σκηνοθέτιδα, η οποία έχει σπουδάσει Ανθρωπολογία, διευκρινίζοντας ότι «η ταινία δεν δημιουργήθηκε για να κρίνει, αλλά να δείξει πόσο περίπλοκος και βαθιά ανθρώπινος είναι αυτός ο αγώνας για όλους τους εμπλεκόμενους».
Τι γίνονται οι ζωές που μένουν γκρεμισμένες στον απόηχο ενός πολέμου;
«Ελπίζω το "Child of Dust" να πυροδοτήσει συζητήσεις σχετικά με την υπευθυνότητα, το τραύμα μεταξύ των γενεών και τη δύναμη της συμφιλίωσης» είπε η Weronika Mliczewska αναφερόμενη στο μήνυμα ή συναίσθημα που ελπίζει να αντλήσουν οι θεατές από το ντοκιμαντέρ.
«Ο πόλεμος εξετάζεται συχνά από άποψη στρατηγικής και πολιτικής, αλλά τι γίνονται οι ζωές που μένουν γκρεμισμένες στον απόηχο του; Θέλω το κοινό να νιώσει τον αγώνα του Σανγκ, να καταλάβει τι σημαίνει να σε ξεχνούν και τι χρειάζεται για να σπάσεις τον κύκλο του τραύματος. Τελικά, η ταινία έχει να κάνει με την εύρεση δύναμης στην αγάπη και την οικογένεια, ακόμη και μπροστά σε μία οδυνηρή ιστορία. Αν ο κόσμος φεύγει από την κινηματογραφική αίθουσα συλλογιζόμενος το μακροπρόθεσμο ανθρώπινο κόστος του πολέμου, θα έχω πετύχει τον στόχο μου» επισήμανε.
Για το ντοκιμαντέρ, η σκηνοθέτιδα συνεργάστηκε με μία διεθνή ομάδα, από την Πολωνία, το Βιετνάμ, τη Σουηδία και την Τσεχική Δημοκρατία και αυτό, κατά την εκτίμησή της, ενίσχυσε το πόσο παγκόσμια είναι αυτή η ιστορία. Κάθε οπτική γωνία εμπλούτιζε την ταινία, βοηθώντας μας να την προσεγγίσουμε με βάθος και αυθεντικότητα. Ταυτόχρονα, διατηρήσαμε ένα σαφές δημιουργικό όραμα παραμένοντας πιστοί στη βιωμένη εμπειρία του Σανγκ, διασφαλίζοντας ότι κάθε πολιτιστική άποψη συνέβαλε στην αφήγηση της ιστορίας του με ειλικρίνεια και σεβασμό, σημείωσε.
Η ιστορία του Σανγκ μοιάζει σχεδόν με φαντασία λόγω των ανατροπών και του συναισθηματικού βάθους της, αλλά οι γραμμές μεταξύ πραγματικότητας και αφηγηματικού κινηματογράφου δεν είναι ασαφείς, διευκρίνισε. Η ταινία παραμένει πιστή σε ένα στυλ με γνώμονα τους χαρακτήρες, παρατηρητικό, ενώ υιοθετεί μια κινηματογραφική προσέγγιση για την αποτύπωση του κόσμου του Σανγκ.
Χρειάστηκαν χρόνια αφοσίωσης και πολλά κινηματογραφικά συνεργεία για να είναι παρόντα τις κρίσιμες στιγμές που διαμόρφωσαν το ταξίδι του. Το πιο σημαντικό, σύμφωνα με τη Weronika Mliczewska, ήταν ότι ήταν αναγκαία βαθιά εμπιστοσύνη και στενή συνεργασία με το βιετναμέζικο συνεργείο και τον συμπαραγωγό για να αφηγηθεί την ιστορία αυθεντικά.
Αναφερόμενη στην παγκόσμια πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ στη Θεσσαλονίκη, είπε ότι έχει μάθει ότι κάθε ταινία επιλέγει το δικό της μονοπάτι και ότι ο δικός της ρόλος είναι να το ακολουθεί με διαίσθηση, δεκτικότητα και βαθιά αίσθηση του πού έχει περισσότερη απήχηση. «Το "Child of Dust" είναι μια ταινία που ευδοκιμεί με τη συναισθηματική σύνδεση και ήδη νιώθω την ενέργεια, τον ενθουσιασμό και την αμοιβαιότητα που προσφέρει η Θεσσαλονίκη» υπογράμμισε η σκηνοθέτιδα τονίζοντας ότι τα θέματα της πατρότητας και της μετανάστευσης είναι βαθιά ενσωματωμένα στην ελληνική εμπειρία - ενώ είναι οικουμενικά, έχουν ιδιαίτερο βάρος στην Ελλάδα.
«Πιστεύω ότι το κοινό, με την ευαισθησία του σε ισχυρές, μεταμορφωτικές ανθρώπινες ιστορίες, όχι μόνο θα συνδεθεί με το ταξίδι του Σανγκ, αλλά θα βρει και νέους τρόπους να ερμηνεύσει τον κόσμο γύρω του. Γι' αυτό άλλωστε κάνουμε ταινίες--για να πυροδοτήσουμε κάτι ουσιαστικό στους άλλους. Και πραγματικά πιστεύω ότι η Θεσσαλονίκη είναι το τέλειο μέρος για να ξεκινήσει το ταξίδι του το "Child of Dust"» τόνισε.
Η παγκόσμια πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ Child of Dust/Παιδί της Σκόνης που συμμετέχει στο διεθνές διαγωνιστικό τμήμα, την Τετάρτη 12/3 στις 17.00 στο Ολύμπιον θα γίνει παρουσία της σκηνοθέτιδος, της αδερφής του πρωταγωνιστή, του καμεραμάν και του μοντέρ.
