- Newsroom
Την κοινή τους θέση ότι η ένταση του φαινομένου της κλιματικής κρίσης αυξάνει τον αριθμό νοσημάτων στα ζώα, προκαλεί αύξηση της θνησιμότητας τους και επηρεάζει τη γενικότερη υγεία τους και απόδοσή τους, διατυπώνουν καθηγητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, υπογραμμίζοντας την επιτακτική ανάγκη ολιστικής προσέγγισης, ενίσχυσης της διεπιστημονικής συνεργασίας, χάραξης πολιτικών διαχείρισης και νέων στρατηγικών προστασίας των ζώων και των προϊόντων τους.
«Είναι επιτακτική η ανάγκη κατανόησης της σύνδεσης μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και των ζωονόσων, καθώς και ο χαρακτηρισμός και η προβολή των τάσεων αυτών των ασθενειών υπό διαφορετικά σενάρια, έτσι ώστε να αναπτυχθούν τα χρήσιμα εκείνα μοντέλα πρόβλεψης και αξιολόγησής τους», επισημαίνει ο καθηγητής Δανιήλ Σεργκελίδης (Εργαστήριο Υγιεινής Τροφίμων-Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας, τμήμα Κτηνιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγεία του ΑΠΘ). Άλλωστε, όπως προσθέτει, η ανάπτυξη των προαναφερομένων μοντέλων είναι αναγκαία ώστε να εντοπίζονται οι κίνδυνοι και τα τρωτά σημεία που σχετίζονται με τις ασθένειες και τα αντίστοιχα παθογόνα, με σκοπό έτσι την ανάπτυξη στρατηγικών αντιμετώπισης του προβλήματος.
Ο ίδιος εξηγεί ότι οι μεταβλητές που σχετίζονται με την ανάπτυξη των μοντέλων είναι πολυδιάστατες, αλληλοεπιδρούν με μη γραμμικό τρόπο σε πολύπλοκα προσαρμοστικά συστήματα, τα οποία πρέπει να κατηγοριοποιηθούν στα υποσυστήματα τους: οικολογική υποβάθμιση, ακραία καιρικά φαινόμενα, διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας, ασφάλεια τροφίμων, διαχείριση καταστροφών και πολιτικής δημόσιας υγείας.
«Τα νοσήματα των ζώων, η μετάδοση και έντασή τους, επηρεάζονται από τις νέες κλιματικές συνθήκες», σημειώνει ο μεταδιδακτορικός ερευνητής Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου (Εργαστήριο Μικροβιολογίας και Λοιμωδών Νοσημάτων, τμήμα Κτηνιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ), υπογραμμίζοντας τον ρόλο των μεταδοτών στην εμφάνιση των ζωοανθρωπονόσων. Η διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας συνεπεία της έντασης της κλιματικής κρίσης, που έχει επιφέρει και αλλαγή στην οικολογία οργανισμών (μεταδοτών) όπως τα κουνούπια, οι σκνίπες και τα τσιμπούρια, «ευνοεί την εμφάνιση και μετάδοση νέων και αναδυόμενων νοσημάτων, ακόμα και αυτών που σχετίζονται άμεσα με τη δημόσια υγεία» επισημαίνει. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση νοσημάτων στην Γηραιά Ήπειρο όπως η λεϊσμανίαση, που ενώ μέχρι πρόσφατα παρατηρούνταν στη νότια Ευρώπη, πλέον «εμφανίζονται και σε χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, ή και νοσημάτων όπως ο δάγκειος πυρετός, τα κρούσματα των οποίων παρουσιάζουν δραματική αύξηση τα τελευταία χρόνια».
Στο πλαίσιο αυτό, επισημαίνει ο κ. Παπαγεωργίου, η κατανόηση και αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών απαιτούν συντονισμένες δράσεις, που θα συνδυάζουν την επιστημονική έρευνα, την ενίσχυση συστημάτων παρακολούθησης και την υιοθέτηση προληπτικών μέτρων. «Μόνο μέσα από μια ολιστική προσέγγιση μπορούμε να διαφυλάξουμε την ισορροπία μεταξύ του ανθρώπου, του ζώου και του περιβάλλοντος», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Μιλώντας για την σοβαρή επίδραση της κλιματικής κρίσης στα ζώα, η Μαριλένα Φιλιππιτζή, επίκουρη καθηγήτρια Κτηνιατρικής, Επιδημιολογίας (Εργαστήριο Οικονομίας Ζωϊκής Παραγωγής, τμήμα Κτηνιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ) θέτει επί τάπητος και την εμφάνιση των ξενιστών (κουνούπια, σκνίπες, κρότωνες), που όπως σημειώνει, κατορθώνουν να επιβιώνουν για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, αυξάνοντας τη μετάδοση νοσημάτων των ζώων, ενώ την ίδια στιγμή απειλούν και την υγεία των ανθρώπων μέσω της μετάδοσης των ζωοανθρωπονόσων (π.χ λοιμώξεις με ιό δυτικού Νείλου, ιό αιμοραγικού πυρετού Κριμαίας Κονγκό, ιό πυρετού της κοιλάδας του Ριφτ).
Τι πρέπει να γίνει;
«Για τα νοσήματα που μεταδίδονται με ξενιστές, η επιτήρησή τους, η συνεπής και αποτελεσματική εφαρμογή μέτρων ελέγχου τους, καθώς και η συλλογή και σχεδόν σε πραγματικό χρόνο αξιοποίηση μετεωρολογικών και περιβαλλοντολογικών δεδομένων, είναι απαραίτητα για την ετοιμότητα και έγκαιρη προειδοποίηση μέσα στο αβέβαιο πλαίσιο των ακραίων καιρικών φαινομένων». Για όλα τα μεταδοτικά νοσήματα, η βιοασφάλεια στις εκτροφές των παραγωγικών ζώων είναι μια πολύ σημαντική, αποτελεσματική και βιώσιμη προσέγγιση διαχείρισης για την πρόληψη, την επιτήρηση, την ετοιμότητα και έτσι, τον έλεγχο των νοσημάτων, σημειώνει η κ. Φιλιππιτζή.
Για την πρόληψη και αντιμετώπιση των ζωοανθρωπονόσων, συμπεριλαμβανομένων και των αναδυόμενων κινδύνων, κατά την ίδια υπάρχει ανάγκη ενίσχυσης της διεπιστημονικής συνεργασίας στο πλαίσιο της προσέγγισης της «Ενιαίας Υγείας» και όπως λέει, αυτό μπορεί να γίνει μέσα από την χάραξη πολιτικών διαχείρισης, που θα στοχεύουν στην ενσωμάτωση των υπαρχόντων υποδομών επιτήρησης και των δεδομένων τους, καθώς και της χρήσης νέων ψηφιακών τεχνολογιών.
Τη θέση του ότι για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στα μονογαστρικά ζώα, όπως οι χοίροι και τα πτηνά, απαιτούνται πολλαπλοί διατροφικοί χειρισμοί, διατυπώνει ο επίκουρος καθηγητής Παναγιώτης Σακκάς (Εργαστήριο Διατροφής, Κτηνιατρική Σχολή ΑΠΘ) λέγοντας ότι αυτοί συνίστανται στην προσαρμογή της περιεκτικότητας του σιτηρεσίου σε ενέργεια και σε μακροθρεπτικά και μικροθρεπτικά συστατικά, στην επιλογή των χρησιμοποιούμενων ζωοτροφών σε σχέση με την πεπτικότητα των θρεπτικών συστατικών και στη χρήση πρόσθετων ζωοτροφών, τα οποία ενισχύουν την υγεία και τη λειτουργία του εντέρου, προστατεύοντας από το οξειδωτικό στρες.
Οι προαναφερόμενοι καθηγητές, τοποθετήθηκαν σε σχετική ενότητα στο 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο το Κρέας και τα Προϊόντα του, που διοργανώνεται στη ΔΕΘ στο πλαίσιο της 13ης Zootechnia και που ως στόχο έχει την ανάδειξη όλου του σύγχρονου επιστημονικού και εφαρμόσιμου προβληματισμού γύρω από την πρωτογενή παραγωγή, την μεταποίηση - επεξεργασία κρέατος, τη διακίνηση και διάθεση στον καταναλωτή, τον επίσημο έλεγχο - πιστοποίηση, την τρέχουσα νομοθεσία, τις εφαρμοσμένες πολιτικές και τεχνικές για τον τομέα του κρέατος.
Το προαναφερόμενο συνέδριο, που ρίχνει αυλαία σήμερα, διοργανώνεται από το περιοδικό Meat News μαζί με την οργανωτική επιτροπή και διευθύνεται από επιστημονική επιτροπή που καλύπτει όλα τα σχετικά γνωστικά αντικείμενα. Το συνέδριο που ξεκίνησε στις 31/1, τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ), του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ), της Ελληνικής Κτηνιατρικής Ακαδημίας (ΕΚΑ), της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης του Κρέατος και του Τομέα της Κτηνοτροφίας (ΕΔΟΤΟΚΚ) και του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Επεξεργασίας Κρέατος (ΣΕΒΕΚ) και έχει την επιστημονική υποστήριξη της Ελληνικής Κτηνιατρικής Εταιρείας (ΕΚΕ).
