Στα σπίτια μας έχουμε όλα τα βιβλία του Μαρκ Μαζάουερ. Τη «Θεσσαλονίκη, πόλη των φαντασμάτων» την έχουμε συνολικά 5 φορές. Έτσι την περασμένη Παρασκευή και το Σάββατο σπεύσαμε όλοι μας να τον ακούσουμε στην τελετή αναγόρευσής του σε επίτιμο δημότη της Θεσσαλονίκης και στη συζήτηση, την επομένη, στο λιμάνι.
Από την εμφάνισή του επιβάλλεται. Ψηλός και δωρικός, χωρίς να χαμογελάει πολύ, αρνήθηκε να δώσει πολλές συνεντεύξεις, ωστόσο, απάντησε σε ερωτήσεις των δημοσιογράφων που βρίσκονταν πίσω από τις κάμερες. Παρότι η προσοχή μου διασπάστηκε πολλές φορές στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου από τα τακούνια των υπαλλήλων που προσπαθούσαν να τακτοποιήσουν τους αργοπορημένους επισήμους στις θέσεις τους (τι κακή συνήθεια και αυτή) κράτησα μία αποστροφή του λόγου του: «Η φύση δεν ενδιαφέρεται για τους ανθρώπους. Η θέα, όμως, είναι κάτι διαφορετικό, κάτι που απαιτεί ενέργεια και κάποιον σε μία θέση να είναι ο θεατής. Το ίδιο συμβαίνει και με το παρελθόν και την ιστορία. Το παρελθόν δεν ενδιαφέρεται για μας. Η ιστορία, όμως, είναι το πώς βλέπουμε το παρελθόν, ποιά οπτική γωνία επιλέγουμε». Εξάλλου και ο ίδιος, λόγω μίας θέας, επέλεξε να μελετήσει τη Θεσσαλονίκη. Την είδε από την Άνω Πόλη και αυτό ήταν. Και, βέβαια, όλα αυτά τα είπε σε σπαστά ελληνικά, άπταιστα όμως ως σύνταξη και λεξιλόγιο.
Ακούγοντάς τον σκέφτηκα πως η Θεσσαλονίκη είναι μία μνήμη και ο καλύτερος τρόπος να τη διατηρήσεις είναι να χτίσεις νέες μνήμες πάνω της. Να την ζήσεις. Και αυτός είναι και ο καλύτερος τρόπος να την αγαπήσεις. Ζώντας την.
Την επομένη, στο λιμάνι, η αίθουσα ήταν κυριολεκτικά κατάμεστη. Αναρωτιόμουν πόσοι από τους παρευρισκόμενους είχαν διαβάσει τα βιβλία του και πόσοι γνώριζαν καλά την πόλη τους. Και σκεφτόμουν πόσο ενεργό και δυναμικό πράγμα είναι οι πόλεις. Και είδα τη Θεσσαλονίκη να επιστρέφει στο μελλοντικό παρελθόν της. Με όλα τα μικρά ουζο-ταβερνο-μπαρακο-καφενεδάκια πάνω από την Εγνατία. Και όλα τα μπαράκια που δουλεύουν τώρα προς τα πάνω λόγω του Μετρό. Πoυ ταξίδεψε την πόλη στην ιστορία της.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 02.02.2025