Πρεμιέρα σήμερα για το «Σπίτι μου 2»: Ξεκινούν τα φθηνά στεγαστικά δάνεια για πρώτη κατοικία - Δικαιούχοι και ποσά
Οι δικαιούχοι, τα κριτήρια οι αιτήσεις
Στην σκληρή μάχη της κτηματαγοράς μπαίνουν περίπου 20.000 ακίνητα πανελλαδικά (πάνω από 2.000 σπίτια στη Θεσσαλονίκη), με το πρόγραμμα επιδότησης επιτοκίου για την αγορά κατοικίας «Σπίτι μου 2» να κάνει πρεμιέρα μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα, στοχεύοντας στη λείανση των επιπτώσεων της οξείας στεγαστικής κρίσης που ταλανίζει την χώρα μας.
Πάντως η αυξημένη ζήτηση για το πρόγραμμα θα κλονίσει περαιτέρω την ήδη… διαταραγμένη ισορροπία της κτηματαγοράς, με τις τιμές των ακινήτων που πληρούν τις προδιαγραφές του προγράμματος να παίρνουν την ανιούσα.
Υπενθυμίζεται πως στο προηγούμενο «Σπίτι μου» οι αιτήσεις έσπασαν τα κοντέρ (ξεπέρασαν τις 40.000) με πάνω από 10.000 πολίτες (έως 39 ετών) να επωφελούνται, λαμβάνοντας χαμηλότοκα δάνεια συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ.
«Πρωταγωνιστής» ο κεντρικός δήμος
Στον νομό Θεσσαλονίκης (σύμφωνα με στοιχεία που αλιεύσαμε σε πλατφόρμες αναζήτησης ακινήτων στο διαδίκτυο), πάνω από το 50% της προσφοράς κατοικιών προς πώληση που πληρούν τις προϋποθέσεις του νέου προγράμματος «Σπίτι μου» εντοπίζεται στον κεντρικό δήμο, ενώ το 37,7% στα προάστια της Θεσσαλονίκης. Η προσφορά στο υπόλοιπο του νομού είναι πολύ μικρή, της τάξης του 2,5%.
Στον δήμο Θεσσαλονίκης η μέση ζητούμενη τιμή είναι 125.000 ευρώ, με μέσο εμβαδόν 57 τ.μ. και έτος κατασκευής το 1970. Στο υπόλοιπο του νομού η εικόνα αλλάζει, καθώς η μέση τιμή διαμορφώνεται στα 80.000 ευρώ, με εμβαδόν 90 τ.μ. και έτος κατασκευής το 1982.
Το πρόγραμμα φέτος «έρχεται» με αλλαγές, τόσο στα ηλικιακά και εισοδηματικά κριτήρια (αμφότερα διευρύνονται), όσο και στην αξία του ακινήτου. Μέσω του προγράμματος «Σπίτι μου 2», αναμένεται να διοχετευθούν συνολικά 2 δισ. ευρώ (από Ταμείο Ανάκαμψης και συνεισφορά τραπεζών) στην αγορά κατοικίας, υπό την προϋπόθεση ότι θα βρεθούν τα αντίστοιχα ακίνητα που πληρούν τις απαιτούμενες προδιαγραφές.
Επιδίωξη της κυβέρνησης είναι να ενταχθούν στο πρόγραμμα 20.000 δικαιούχοι, ωστόσο αυτός ο στόχος δεν είναι εύκολος, καθώς η τελική εξασφάλιση δανείου με επιδοτούμενο επιτόκιο αποτελεί μια δύσκολη εξίσωση, λόγω των εισοδηματικών κριτηρίων και της στενότητας της αγοράς κατοικίας, ιδίως στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη.
«Ζεσταίνεται» η ζήτηση για σπίτια μέχρι 250.000 ευρώ, αυξάνονται οι τιμές
«Περίπου οι μισές κατοικίες που είναι προς πώληση στον δήμο Θεσσαλονίκης και τους περιφερειακούς δήμους πληρούν τα κριτήρια για το ‘Σπίτι μου 2’. Εκ των οποίων περίπου τα 2/3 βρίσκονται στον δήμο Θεσσαλονίκης. Το τελευταίο διάστημα έχει ξεκινήσει να αυξάνεται η ζήτηση για κατοικίες με τιμή μέχρι 250.000 ευρώ, και αναμένεται να αυξηθεί περισσότερο το επόμενο διάστημα που θα είναι σε ισχύ το πρόγραμμα», σημειώνει στη «ΜτΚ» ο μεσίτης Σάββας Αλβανούδης.
«Αυτό θεωρείται πως θα επιφέρει μία σχετική αύξηση στις τιμές των κατοικιών που πληρούν τις προϋποθέσεις για το ‘Σπίτι μου 2’. Το ποσοστό της αναμενόμενης αύξησης θα ποικίλλει. Διότι θα είναι σε συνάρτηση με την προσφορά και την ζήτηση σε κάθε περιοχή ξεχωριστά και στις επιμέρους κατηγορίες ακινήτων. Π.χ. παλαιότητα, μέγεθος, αριθμός υπνοδωματίων κ.τ.λ. Πολλοί ενδιαφερόμενοι έχουν ήδη ξεκινήσει τις επαφές με τις τράπεζες για να είναι έτοιμοι όταν ξεκινήσει το πρόγραμμα», σημειώνει.
«Αισιοδοξία στην αγορά»
«Κάποιοι ελάχιστοι αγοραστές που δεν θα χρησιμοποιήσουν το πρόγραμμα, έσπευσαν ήδη να αγοράσουν κατοικία για να προλάβουν πριν την έναρξη του προγράμματος. Πριν αρχίσουν να μειώνονται τα διαθέσιμα προς πώληση ακίνητα και ανέβουν οι τιμές. Ενώ αρκετοί που δεν είχαν σκοπό να χρησιμοποιήσουν ή δεν γνώριζαν για το ‘Σπίτι μου 2’ ανέβαλλαν την αγορά κατοικίας με την ελπίδα να επωφεληθούν του προγράμματος», τονίζει.
«Γενικά στην αγορά των ακινήτων επικρατεί μία αισιοδοξία όσον αφορά το πρόγραμμα. Βέβαια το τι πραγματικά θα γίνει, είναι κάτι που θα εξαρτηθεί από το πόσο καλά θα πάει η υλοποίηση του προγράμματος και τη συμμετοχή των ενδιαφερομένων υποψήφιων αγοραστών», καταλήγει.
«Σπίτι μου 2»: Τα χαρακτηριστικά του προγράμματος
Δικαιούχοι του προγράμματος είναι φυσικά πρόσωπα που συμπληρώνουν, κατά την 31η Δεκεμβρίου του έτους υποβολής της αίτησης, το 25ο έτος ηλικίας κατ’ ελάχιστο και το 50ο κατά μέγιστο ή σύζυγοι ή πρόσωπα που συνδέονται με σύμφωνο συμβίωσης, εφόσον ο ένας εκ των δύο συμπληρώνει κατά την 31η Δεκεμβρίου του έτους υποβολής της αίτησης, το 25ο έτος ηλικίας κατ’ ελάχιστο και το 50ο κατά μέγιστο.
Τα δάνεια που μπορούν να πάρουν οι δικαιούχοι είναι έως 190.000 ευρώ και καλύπτεται έως το 90% της αξίας του ακινήτου.
Οι κόφτες
Επιπλέον, υπάρχουν τα εξής κριτήρια-κόφτες: Η κατοικία θα πρέπει να είναι χρονολογίας έως το 2007, ενώ η εμπορική της αξία θα μπορεί να φθάνει τις 250.000 ευρώ και η μέγιστη επιφάνεια να μην ξεπερνά τα 150 τ.μ.
Επίσης, οι δανειολήπτες θα πρέπει να μη διαθέτουν άλλη ιδιόκτητη κατοικία που να καλύπτει τις στεγαστικές τους ανάγκες. Όσο αναφορά το ηλικιακό όριο πλέον στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν και οι πενηντάρηδες (ηλικιακό όριο 25-50 ετών).
Εάν ένας δικαιούχος έχει βρει μία κατοικία 230.000 ευρώ, δεν μπορεί να πάρει ως δάνειο το 90% της αξίας του ακινήτου καθώς υπάρχει ο κόφτης του συνολικού δανείου 190.000 ευρώ.
Άρα ο συγκεκριμένος δικαιούχος θα εφόσον πληροί και τα εισοδηματικά όρια για την τράπεζα θα πάρει δάνειο 190.000 ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα 40.000 ευρώ θα πρέπει να αποτελούν ίδια συμμετοχή του δικαιούχου.
Για μία κατοικία πάλι 150.000 ευρώ αντίστοιχα, ο δικαιούχος θα μπορεί να πάρει δάνειο 135.000 ευρώ, η ίδια συμμετοχή του περιορίζεται στις 15.000 ευρώ.
Η βασική εξασφάλιση που προσφέρεται για την παροχή χρηματοδότησης είναι εμπράγματη εξασφάλιση. Ως εξασφάλιση λαμβάνεται το αποκτηθέν ακίνητο. Η εμπράγματη εξασφάλιση δεν μπορεί να ξεπερνά το 120% του ποσού του δανείου.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει: Αν κάποιος λάβει δάνειο 100.000 ευρώ, η μέγιστη αξία της εμπράγματης εξασφάλισης (δηλαδή η αξία του ακινήτου για την οποία θα εγγραφεί υποθήκη) δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ. Επιπλέον δεν επιτρέπεται η παροχή προσωπικής εγγύησης τρίτου για τη χορήγηση του δανείου. Η μέγιστη διάρκεια του δανείου μπορεί να είναι τα 30 έτη.
Άτοκο το 50% του δανείου
Το δάνειο μέσω του προγράμματος, χρηματοδοτείται κατά 50% από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης άρα μιλάμε για άτοκο δάνειο, ενώ το υπόλοιπο 50% θα προέρχεται από τις τράπεζες. Μένει να κλειδώσουν και οι όροι από τα πιστωτικά ιδρύματα. Στο προηγούμενο κύκλο το τραπεζικό δάνειο ήταν με επιτόκιο Euribor τριμήνου +1%.
Η δόση του δανείου. Για να μπορέσουμε να καταλάβουμε και τη διαφορά της δόσης του δανείου μέσω του προγράμματος σε σχέση με ένα κανονικό τραπεζικό δάνειο, θα χρησιμοποιήσουμε ως παράδειγμα την αγορά κατοικίας 200.000 ευρώ, που σημαίνει δάνειο 180.000 ευρώ.
Με βάση την υπόθεση πως η διάρκεια του δανείου είναι η μέγιστη ,δηλαδή τα 30 έτη, ο δικαιούχους θα πληρώνει μηνιαία δόση για το κομμάτι του άτοκου δανείου 250 ευρώ ενώ για το τραπεζικό δάνειο(εφόσον είναι οι ίδιοι όροι δηλαδή Euribor τριμήνου +1% με τον προηγούμενο κύκλο του προγράμματος), 462,5 ευρώ άρα συνολική δόση 712 ευρώ.
Εάν ο δανεισμός ήταν εξολοκλήρου μέσω τράπεζας (κυμαινόμενο επιτόκιο) ,ο συγκεκριμένος δικαιούχος θα πλήρωνε μηνιαία δόση περίπου 1.064 ευρώ.
Τα εισοδηματικά κριτήρια για το «Σπίτι μου 2»
Τα εισοδηματικά κριτήρια διαφέρουν ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση των δικαιούχων και περιλαμβάνουν τόσο κατώτατα όσο και ανώτατα όρια εισοδήματος.
Κατώτατο όριο εισοδήματος: Για όλες τις κατηγορίες δικαιούχων, το ελάχιστο όριο εισοδήματος είναι 10.000 ευρώ.
Ανώτατα όρια εισοδήματος:
Άγαμοι: 20.000 ευρώ.
Έγγαμοι ή Μέρη Συμφώνου Συμβίωσης: 28.000 ευρώ (+ 4.000 ευρώ * αριθμός τέκνων).
Μονογονεϊκές οικογένειες: 31.000 ευρώ (+ 5.000 ευρώ * αριθμός τέκνων, πέραν του πρώτου).
Για το κατώτατο όριο των 10.000 ευρώ λαμβάνεται υπόψη το σύνολο των ετήσιων φορολογητέων εισοδημάτων (πραγματικών ή τεκμαρτών), ανεξαρτήτως πηγής προέλευσης. Συμπεριλαμβάνονται επίσης εισοδήματα από συντάξεις και προνοιακά επιδόματα των εξαρτώμενων τέκνων.
Τα φυσικά πρόσωπα που πληρούν τις προϋποθέσεις, υποβάλλουν αίτηση υπαγωγής σε ένα μόνο συνεργαζόμενο πιστωτικό ίδρυμα της επιλογής τους. Δικαίωμα υποβολής αίτησης σε άλλο πιστωτικό ίδρυμα έχουν μόνο όσοι υπέβαλαν αρχικά αίτηση σε πιστωτικό ίδρυμα, η οποία απορρίφθηκε κατά την πιστοληπτική αξιολόγησή της ή όσοι δεν έχουν λάβει απάντηση εντός 30 ημερών από την υποβολή της αίτησής τους.
Σαν… ζεστό ψωμί φεύγουν τα σπίτια στη Θεσσαλονίκη
Με το «Σπίτι μου 2» να έρχεται με πολλές προσδοκίες, η κινητικότητα στην αγορά εντείνεται. Ο ρυθμός απορρόφησης κατοικιών προς πώληση από την αγορά της Θεσσαλονίκης είναι ταχύτερος κατά περίπου δύο εβδομάδες σε σύγκριση με αυτόν της Αττικής.
Συγκεκριμένα, το 3ο τρίμηνο του 2024 ο χρόνος απορρόφησης ανήλθε λίγο πάνω από τους 5,5 μήνες μετά από μικρές διακυμάνσεις τα προηγούμενα τρίμηνα του έτους.
Τα προάστια της Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με τον Spitogato, αποτελούν την πιο δημοφιλή περιοχή στην Ελλάδα για αγορά κατοικίας από εγχώριους αγοραστές που αναζητούν ακίνητα.
Αυξητική είναι η πορεία του ρυθμού απορρόφησης κατοικιών προς πώληση και στη Μακεδονία από το 1ο μέχρι το 3ο τρίμηνο του 2024, με τον χρόνο απορρόφησης κατοικιών προς πώληση να μειώνεται από τους 7,7 μήνες κατά το 1ο τρίμηνο, στους 6,4 το 3ο τρίμηνο του 2024.
Τα 5 σημεία «κλειδιά»
01
Με αυξημένες προσδοκίες αγοραστών, πωλητών, κυβέρνησης και… τραπεζών (θέλουν να διοχετεύσουν όσο το δυνατόν περισσότερα στεγαστικά δάνεια) ανοίγει η αυλαία για το «Σπίτι μου 2» την ερχόμενη εβδομάδα.
02
Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 2 δισ. ευρώ (1 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης με μηδενικό επιτόκιο και 1 δισ. ευρώ από τα πιστωτικά ιδρύματα).
03
Ο προϋπολογισμός αυτός καλύπτει τη χρηματοδότηση 20.000 ωφελούμενων για την αγορά πρώτης κατοικίας. Αφορά άτομα ηλικίας από 25 έως 50 ετών. Το βασικότερο κριτήριο είναι το ετήσιο εισόδημα, το οποίο πρέπει να είναι μικρότερο από 20.000 ευρώ για τον άγαμο, και 28.000 ευρώ για τον έγγαμο με προσαύξηση 4.000 ευρώ για κάθε παιδί.
04
Επίσης θα πρέπει το ακίνητο να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη κατοικία, να είναι έως 150 τετραγωνικά μέτρα και να έχει κατασκευαστεί έως το 2007. Το μέγιστο ποσό δανείου είναι 190.000 ευρώ και η αναγραφόμενη αξία στο συμβόλαιο δεν θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη των 250.000 ευρώ. Επίσης ο δανειολήπτης θα πρέπει να έχει και ίδια κεφάλαια.
05
Το «Σπίτι μου 2» θα πυροδοτήσει νέες αυξήσεις στις τιμές των ακινήτων στην κτηματαγορά της Θεσσαλονίκης, με την μερίδα του λέοντος της ζήτησης να κατευθύνεται στον κεντρικό δήμο και σε ακίνητα έως 250.000 ευρώ.
Εφιάλτης το κεραμίδι για τους Έλληνες
Την ίδια στιγμή, το στεγαστικό… όνειρο των Ελλήνων κινδυνεύει να μετατραπεί σε εφιάλτη. Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της Eurostat για το 2023, οι Έλληνες έρχονται πρώτοι στην Ευρώπη στις δαπάνες που καταβάλουν για τη στέγαση, ξοδεύοντας το 35,2% του συνολικού διαθέσιμου εισοδήματός τους.
Ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 19,7%, καταδεικνύοντας το τεράστιο χάσμα της χώρας μας. Σημειώνεται ότι η κατάσταση έχει επιδεινωθεί από το 2020, την χρονιά της πανδημίας. Τότε οι Έλληνες διέθεταν το 33,3% του εισοδήματός τους, κρατώντας ξανά την πρωτιά σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Πιο κάτω τοποθετούνται η Σουηδία (23,9%), η Ολλανδία (22,9%), η Τσεχία (22,1%) και η Βουλγαρία (21,2%), ενώ κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο φιγουράρουν οι Ουγγαρία, Ρουμανία, Αυστρία (19%) και Φινλανδία (19,3%).
Παράλληλα, σχεδόν ο ένας στους δύο στην Ελλάδα (47,3%) μένει πίσω στις πληρωμές των πάγιων στεγαστικών εξόδων (εκκρεμείς οφειλές λογαριασμών, ενοικίων και δόσεων ενυπόθηκων δανείων) όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ είναι 9,3%. Πρόκειται ίσως για την πλέον χαρακτηριστική ένδειξη οικονομικής ασφυξίας των νοικοκυριών, που παλεύουν για να κρατήσουν το κεφάλι… έξω από τον ωκεανό των χρεών.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 12.01.2025
