Πέγκυ Ζήνα στη «ΜτΚ»: Ο Μάριος Τόκας ήταν το μεγάλο απωθημένο μου

Είναι μία από τις πιο αυθεντικές γυναικείες λαϊκές φωνές της ελληνικής μουσικής σκηνής. Αυτή τη φορά συναντιέται με έναν σπουδαίο συνθέτη που έχει φύγει από τη ζωή αλλά είναι πάντα κοντά μας με τις αειθαλείς δημιουργίες του.

Ο λόγος για την Πέγκυ Ζήνα που ανταμώνει τον Μάριο Τόκα στην παράσταση «Σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη». Το αφιέρωμα περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του ρεπερτορίου και όχι μόνο τα λαϊκά τραγούδια του συνθέτη που η απώλειά του άφησε ένα μεγάλο κενό στην ελληνική μουσική οικογένεια, αφού πέθανε σε μία στιγμή που είχε σίγουρα πολλά ακόμη να δώσει, καθώς βρισκόταν στο αποκορύφωμα της επιτυχίας του.

Η ερμηνεύτρια μετά από μία αφιερωματική εκπομπή στην κρατική τηλεόραση όπου τραγούδησε κομμάτια του συνθέτη παρουσία της οικογένειάς του, κυκλοφόρησε ένα άλμπουμ με τίτλο «Η Πέγκυ Ζήνα τραγουδά Μάριο Τόκα» με ηχογραφημένες τις εκτελέσεις των κομματιών αυτών.

Ωστόσο, δεν πρόλαβε να τον γνωρίσει προσωπικά. «Ως άνθρωπο τον γνωρίζω περισσότερο από τις αφηγήσεις του Δημήτρη Μητροπάνου, του Πασχάλη Τερζή και του Ηλία Μπενέτου. Και οι τρεις συνεργάστηκαν πάρα πολύ μαζί του. Τον συνθέτη Μάριο Τόκα τον γνώρισα μέσα από τον Δημήτρη Μητροπάνο και ύστερα απλώθηκα μελετώντας όλο του το ρεπερτόριο. Φυσικά, έφτασα μέχρι και τα κοινωνικά τραγούδια που έχει γράψει για την πατρίδα του, η οποία δεν θεωρούσε ότι είναι μόνο η Κύπρος αλλά και η Ελλάδα. Ήταν ένας άνθρωπος με πολύ μεγάλο καλλιτεχνικό εύρος. Δεν είχε δηλαδή μόνο ένα μουσικό ύφος, αλλά ήταν ένας πολυσχιδής καλλιτέχνης από τον οποίο έμαθα πάρα πολλά μελετώντας τις μελωδίες του. Μπορώ να πω ότι με εκείνον γαλουχήθηκα ως τραγουδίστρια και γι αυτό ήταν ένας από τους συνθέτες που τίμησα πάρα πολύ», λέει στη «ΜτΚ» η γνωστή ερμηνεύτρια.

Όταν άρχισε να γίνεται γνωστή και να ονειρεύεται ότι θέλει να ερμηνεύσει τραγούδια ή διασκευές σπουδαίων συνθετών ο Μάριος Τόκας είχε ήδη αρρωστήσει. «Ήταν ένα μεγάλο απωθημένο μου. Την εποχή που επιθυμούσα να προσεγγίζω μεγάλους δημιουργούς, αν είχα την ευκαιρία να τον δω από κοντά, είμαι σίγουρη ότι θα είχαμε συνεργαστεί. Μπορεί να μη συνεργαζόμασταν σε δικό μου ρεπερτόριο, αλλά σίγουρα θα μπορούσαμε να δουλέψουμε μαζί με διασκευασμένα τραγούδια και επιτρέποντάς μου να πω τα ήδη υπάρχοντα, όπως έγινε με τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Γιάννη Σπανό, τον Χρήστο Νικολόπουλο με τον οποίο βρεθήκαμε μαζί και επί σκηνής».

Δωρικός και ευαίσθητος εαυτός

Μιλάει για μερικές από τις αρετές του συνθέτη: «Θεωρώ πως ένα πολύ σημαντικό στοιχείο του είναι καταρχάς ότι υπήρξε ο πιο σπουδαίος μαθητής του Θεοδωράκη και του Χατζιδάκι μαζί. Ο Τόκας βγάζει έναν τόσο δωρικό όσο και ευαίσθητο εαυτό. Οι περισσότεροι συνθέτες μουσικά είναι ή στο ένα ύφος ή στο άλλο. Εκείνος δεν είχε πρώτα απ’ όλα ενοχές για το πού και για ποιον θα γράψει. Δεν φορούσε παρωπίδες, όπως όλοι οι γενναιόδωροι, οι πραγματικά σημαντικοί άνθρωποι, που δεν δρουν διαχωριστικά στο τραγούδι. Ρωτούσε απλώς τον τραγουδιστή για ποιον λόγο θέλει να χρησιμοποιήσει το τραγούδι του και με την ίδια αγάπη έγραφε για κάθε είδος. Δεν διαχώριζε ούτε χώρους, ούτε τραγουδιστές. Έτσι ακριβώς ήταν και ο Μητροπάνος. Οπότε ήταν μοιραίο να αγαπήσω τον Μάριο Τόκα».

Το ίδιο αισθάνθηκε όταν γνώρισε και την οικογένεια του συνθέτη. «Όταν μίλησα μαζί τους τούς αγάπησα πολύ. Καταλαβαίνεις το ποιόν του συνθέτη και από τα παιδιά του, από την αγωγή και την καλοσύνη τους. Δεν έχουν καμία σχέση με άλλα παιδιά που διαχειρίζονται το ρεπερτόριο των γονιών τους και στερούν από πάρα πολλούς καλλιτέχνες το δικαίωμα να τραγουδήσουν τους γονείς τους, ενώ έχουν και μια έπαρση που δεν χωράει στη μουσική, αφού είναι η γλώσσα της αγάπης. Η σεμνότητα του Μάριου Τόκα φαίνεται και από τις συνεντεύξεις του για όσους νέους δεν τον γνωρίζουν. Και μόνο που θα ακούσει κάποιος την ήρεμη χροιά της φωνή του θα καταλάβει ότι ήταν ένας άνθρωπος με ψυχή μωρού παιδιού και μια γλυκιά ηρεμία».

Εκείνη τι θα απαντούσε αν είχε την ευκαιρία να τον συναντήσει και αν τη ρωτούσε γιατί θέλει να τραγουδήσει δημιουργίες του; «Γιατί αγαπώ πάρα πολύ τον τρόπο που γράφει, τις μελωδίες του, τον θεωρώ μεγάλο κομμάτι του ελληνικού μας πολιτισμού. Το «Σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη» ήταν ένα τραγούδι που άργησα να το πω γιατί δεν αισθανόμουν έτοιμη από μικρή. Θεωρώ ότι χρειάζεται ευθύνη και ο στίχος του Φίλιππου Γράψα αλλά και ο δωρικός τρόπος του Τόκα που για μένα ήταν ο επόμενος Θεοδωράκης ως προς τον τρόπο που έγραφε τα λαϊκά τραγούδια. Είχε αυτή την παλικαριά και τη δωρικότητα που είχε ο Μίκης. Ταυτόχρονα ήταν και ένας πολύ ευαίσθητος άνθρωπος που έγραφε ερωτικές μπαλάντες σαν να ήταν κάθε μέρα ερωτευμένος ή διασκεδαστικά τραγούδια σαν να ήταν κάθε μέρα στην ταβέρνα με τους φίλους του. Αυτό το είχαν μόνο οι παλιοί συνθέτες. Ο Τσιτσάνης, ο Ζαμπέτας, ο Σπανός κ.α. Ο Τόκας ήταν ο τελευταίος από αυτούς μαζί με τον Νικολόπουλου».

Η ίδια τολμά να ερμηνεύει κομμάτια που έχουμε συνηθίσει μόνο από ανδρικές φωνές. «Βρίσκω σε αυτό κάποια στοιχεία του χαρακτήρα μου. Μια παλικάρια, μια τιμιότητα. Οι γυναίκες που κρατούν τις οικογένειές τους, που είναι το κεφάλι τους, οι γυναίκες που σέβονται τη δουλειά τους και την καριέρα τους γιατί είναι τα πιο δυνατά πλάσματα του κόσμου, αφού πρώτα απ’ όλα μπορούν να γίνουν μάνες, πρέπει να έχουν οπωσδήποτε στοιχεία τιμιότητας και παλικαριάς, να μπορούν να είναι ο άντρας της ζωής τους, αν χρειαστεί. Αυτό το παθαίνω στα αντρικά τραγούδια, όπως και στα τραγούδια της Μοσχολιού, την οποία επίσης λατρεύω, αφού και εκείνη τραγουδούσε με αντρική ψυχολογία», επισημαίνει η Πέγκυ Ζήνα.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

«Σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη»

Radiocity Theater

Δευτέρα 17 Μαρτίου στις 21:00

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 02.03.2025