ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ Οδηγός επιβίωσης του σωστού… δανειολήπτη

- Newsroom

Φρένο στα καταναλωτικά δάνεια έχουν βάλει τράπεζες και δανειολήπτες, εξαιτίας της αβεβαιότητας που γεννά η οικονομική κρίση και της έλλειψης ρευστότητας. Από τη μια πλευρά οι τράπεζες κρατούν κλειστές τις στρόφιγγες της δανειοδότησης και προχωρούν σε χορηγήσεις πλέον με περισσότερη προσοχή και αφετέρου οι καταναλωτές, δεδομένης της υπερχρέωσης των νοικοκυριών, εμφανίζονται περισσότερο επιφυλακτικοί.

Της Μπέττυς Κυριακίδου
kiriakidoub@makthes.gr

Για του λόγου το αληθές και σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, ο ρυθμός ανόδου της πιστωτικής επέκτασης στα καταναλωτικά δάνεια, από 16% στα τέλη του περασμένου έτους διαμορφώθηκε στο 3,3% τον Σεπτέμβριο.
Σε κάθε περίπτωση, όσοι ενδιαφέρονται να λάβουν καταναλωτικό δάνειο, θα πρέπει να κάνουν καλή έρευνα αγοράς πριν να επιλέξουν το προϊόν που τους ταιριάζει και ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους.
Στο πλαίσιο αυτό, η “ΜτΚ” παρουσιάζει έναν οδηγό επιβίωσης για τον υποψήφιο δανειολήπτη.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟ ΔΑΝΕΙΟ
Καταναλωτικό δάνειο ονομάζεται κάθε δάνειο, το οποίο χορηγείται για την κάλυψη διαφόρων εξόδων για αγορά αγαθών και υπηρεσιών, πέραν της αγοράς ακινήτου, για την οποία απαιτείται η χορήγηση στεγαστικού δανείου και της κάλυψης των επαγγελματικών αναγκών του, για τις οποίες απαιτείται αντίστοιχα ένα επαγγελματικό δάνειο. Τα καταναλωτικά δάνεια συνήθως δεν ξεπερνούν το ποσό των 50.000 ευρώ και το 65% της αξίας του αγοραζόμενου προϊόντος. Σε κάποιες επίσης περιπτώσεις η αξία του δανείου δεν καταβάλλεται με τη μορφή μετρητών στον δανειολήπτη, αλλά αποδίδεται στον έμπορο, από τον οποίο γίνεται η σχετική αγορά, την οποία το δάνειο χρηματοδοτεί. Σε άλλες περιπτώσεις, η χορήγηση καταναλωτικών δανείων δεν απαιτεί την αγορά συγκεκριμένων προϊόντων και ο δανειολήπτης δεν πρέπει να προσκομίσει δικαιολογητικά αγοράς. Η αποπληρωμή των καταναλωτικών δανείων γίνεται κατά κανόνα μέσω μηνιαίων τοκοχρεολυτικών δόσεων και διέπεται πάντα από τη σχετική σύμβαση που υπογράφεται μεταξύ του δανειολήπτη και της τράπεζας.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ
Τα καταναλωτικά δάνεια αρχικά κατηγοριοποιούνται ανάλογα με το σκοπό χορήγησής τους:
- Προσωπικά δάνεια: Χορηγούνται για έκτακτες προσωπικές ανάγκες, καθώς και για εξόφληση άλλων οφειλών, όπως υπόλοιπα πιστωτικών καρτών. Τα προσωπικά δάνεια είναι από τα καταναλωτικά δάνεια με τα υψηλότερα επιτόκια.
- Δάνεια αγοράς αυτοκινήτου: Συνήθως χορηγούνται με τη μεσολάβηση της αντιπροσωπείας, από την οποία γίνεται η αγορά του αυτοκινήτου. Συχνά ο αγοραστής δεν χρειάζεται να κάνει αίτηση δανείου στην τράπεζα. Τα δάνεια αγοράς αυτοκινήτου προσφέρουν επιτόκια κατά κανόνα χαμηλότερα από τα υπόλοιπα καταναλωτικά δάνεια, δεδομένου ότι η κυριότητα του αυτοκινήτου παραμένει στην τράπεζα μέχρι την εξόφλησή τους. Το επιτόκιο με το οποίο θα επιβαρυνθείτε μπορεί να είναι ακόμη χαμηλότερο, εάν η χρηματοδότηση του αυτοκινήτου γίνει με τη μεσολάβηση της αντιπροσωπείας απʼ όπου αγοράζεται. Καθʼ όλη τη διάρκεια του δανείου το αυτοκίνητο καλύπτεται από μεικτή ασφάλεια, καθώς και από πρόσθετες ασφαλιστικές καλύψεις όπως έναντι πυρός και κλοπής.
- Δάνεια για εγκατάσταση φυσικού αερίου: Τα δάνεια αυτά απαιτούν την προσκόμιση βεβαίωσης από μηχανικό μετά το πέρας της εγκατάστασης.
- Δάνεια μεταφοράς οφειλών : Χορηγούνται με σκοπό την εξόφληση διαφόρων άλλων ειδών οφειλών, όπως υπόλοιπα πιστωτικών καρτών και άλλα καταναλωτικά δάνεια. Τα δάνεια συγκέντρωσης οφειλών προτιμούνται λόγω των ευνοϊκότερων όρων αποπληρωμής που προσφέρουν στους πελάτες συγκριτικά με τις υπάρχουσες οφειλές τους.
- Ανοιχτά δάνεια : Το ανοιχτό δάνειο είναι μία κατηγορία προσωπικού δανείου, κατά το οποίο ο δανειολήπτης μπορεί να εκταμιεύει τμηματικά το ποσό που του έχει χορηγηθεί. Ο τόκος υπολογίζεται μόνο επί του ποσού που έχει εκταμιευθεί. Οι πληρωμές που πραγματοποιεί ο δανειολήπτης (μείον των τόκων) προστίθενται στο διαθέσιμο υπόλοιπό του -το οποίο μπορεί να ξαναχρησιμοποιηθεί- μέχρι του εγκεκριμένου ποσού, γιʼ αυτό και ονομάζονται και δάνεια ανακυκλούμενης πίστωσης. Τα δάνεια αυτά συνήθως συνοδεύονται από μία κάρτα, η οποία επιτρέπει την ανάληψη ποσών από το διαθέσιμο υπόλοιπο κεφάλαιο, αλλά και την εξόφληση των δόσεων μέσω ATM.
- Overdraft ή υπερανάληψη: Πρόκειται για μία έμμεση μορφή δανείου. Η τράπεζα στην οποία διατηρείτε λογαριασμό καταθέσεων σας παρέχει τη δυνατότητα υπερανάληψης ενός συγκεκριμένου ποσού εάν εξαντληθούν τα μετρητά στο λογαριασμό σας. Το ποσό της υπερανάληψης επιβαρύνεται με τόκο από τη στιγμή της ανάληψής του μέχρι τη στιγμή της αποπληρωμής του. Αυτή η μορφή δανεισμού δεν υπόκειται σε πάγιες δόσεις.
- Δάνεια εξόφλησης οφειλών προς το δημόσιο ή φοροδάνεια: Χορηγούνται για την κάλυψη οφειλών στο δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, και το ύψος τους μπορεί να ανέλθει μέχρι και στο 100% της οφειλής. Τα δάνεια αυτά απευθύνονται τόσο σε ιδιώτες όσο και σε ελεύθερους επαγγελματίες.
- Φοιτητικά δάνεια ή δάνεια σπουδών: Δάνεια τα οποία αποσκοπούν στη χρηματοδότηση εξόδων σχετικών με σπουδές, όπως δίδακτρα, αλλά και έξοδα διαβίωσης.
- Μετοχοδάνεια: Δάνεια, τα οποία οι τράπεζες παρέχουν με ενέχυρο μετοχές που διαπραγματεύονται στο Χ.Α., ή τίτλων όπως τα ομόλογα δημοσίου. Ο σκοπός τους μπορεί να είναι η αγορά ενός χαρτοφυλακίου μετοχών ή η χρησιμοποίηση ενός υπάρχοντος χαρτοφυλακίου για την απόκτηση ρευστότητας. Το ύψος τους συνήθως κυμαίνεται στο 50% της αποτιμούμενης αξίας του εκάστοτε χαρτοφυλακίου και δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 45.000 ευρώ.
Εκτός από τους παραπάνω τύπους δανείων, οι τράπεζες προσφέρουν και άλλους, ακόμη πιο εξειδικευμένους τύπους καταναλωτικών δανείων, όπως για παράδειγμα τα εορτοδάνεια, τα οποία αποσκοπούν στην κάλυψη των αυξημένων δαπανών των καταναλωτών κατά τις περιόδους των Χριστουγέννων και του Πάσχα. Παράλληλα, χορηγούνται δάνεια διακοπών ή αλλιώς διακοποδάνεια, δάνεια σκαφών αναψυχής, οικιακού εξοπλισμού και γάμου.

ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΤΕ
Σε κάθε περίπτωση πάντως, δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάτε ότι η χορήγηση ενός δανείου, όσο μικρό και αν είναι το ύψος του, συνεπάγεται μία μακροχρόνια δέσμευση. Πριν προχωρήσετε, λοιπόν, στην υποβολή αίτησης ενός καταναλωτικού δανείου, πρέπει να ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα:
1. Σιγουρευτείτε ότι ένα καταναλωτικό δάνειο σας είναι πράγματι απαραίτητο.
2. Περιορίστε το ύψος του δανείου στο ποσό το οποίο πραγματικά χρειάζεστε για τις αγορές σας, ανεξαρτήτως από το μέγιστο ποσό που οι τράπεζες μπορούν να σας εγκρίνουν.
3. Επιλέξτε τον τύπο δανείου που είναι καταλληλότερος για το είδος των αγορών που σκοπεύετε να πραγματοποιήσετε.
4. Συγκρίνετε τα δάνεια που προσφέρει κάθε τράπεζα για τον τύπο δανείου που έχετε επιλέξει, με βάση τα χαρακτηριστικά τους, όπως επιτόκιο, έξοδα έγκρισης και λοιπά είδη εξόδων, κόστος πρόωρης αποπληρωμής, μηνιαία δόση κτλ.
5. Σιγουρευτείτε ότι η οικονομική σας δυνατότητα επιτρέπει την εξόφληση των δόσεων. Αξιολογώντας αν μπορείτε να ανταποκριθείτε στις μηνιαίες δόσεις, μην παραλείψετε να συνυπολογίσετε τις οφειλές που ενδεχομένως έχετε από άλλους τύπους καταναλωτικών δανείων, από στεγαστικά δάνεια, αλλά και από πιστωτικές κάρτες.


Τρία χρήσιμα παραδείγματα

Alpha Bank: Παράδειγμα προσωπικού δανείου της Alpha Bank είναι το Alpha Επιλογή. Ο δανειολήπτης μπορεί να επιλέξει τα χαρακτηριστικά του δανείου του, τα οποία μπορεί να αλλάξει όποτε το επιθυμεί, χωρίς επιπλέον διαδικασίες χορήγησης νέου δανείου. Δηλαδή μπορεί να επιλέξει:
- κυμαινόμενο ή σταθερό επιτόκιο και να το αλλάξει όποτε θελήσει
- να παραλείψει τη δόση έως και δύο φορές το χρόνο (συνεχόμενα ή μεμονωμένα)
- την αποπληρωμή του δανείου είτε με την ελάχιστη μηνιαία καταβολή είτε με σταθερό ποσό κάθε μήνα
- την ημερομηνία πληρωμής της μηνιαίας δόσης και να την αλλάξει όποτε επιθυμεί.
Τράπεζα Πειραιώς: Η Τράπεζα Πειραιώς με το δάνειο “Εφόδιο Ζωής” χρηματοδοτεί προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές, αλλά και όσους θέλουν να βελτιώσουν το μορφωτικό τους επίπεδο.
Το εν λόγω δάνειο προσφέρει:
- κυμαινόμενο επιτόκιο 9,95%
- ποσό χρηματοδότησης έως 50.000 ευρώ
- διάρκεια έως 120 μήνες
- δυνατότητα περιόδου χάριτος έως 48 μήνες με καταβολή μόνο τόκων και για ποσό άνω των 3.000 ευρώ
Εθνική Τράπεζα: Δανειακό προϊόν μεταφοράς οφειλών καταναλωτικών δανείων και πιστωτικών καρτών προσφέρει η Εθνική Τράπεζα, προσφέροντας μία δόση που μπορεί να φτάσει ακόμη και στο ένα τρίτο της παλιάς δόσης.
Ο δανειολήπτης ορίζει το επιτόκιο του δανείου, επιλέγοντάς το κυμαινόμενο ή σταθερό, ενώ πληρώνει ακόμη πιο χαμηλή δόση για το πρώτο έτος, εάν επιλέξει τη δωδεκάμηνη περίοδο χάριτος.


Τα υπέρ και τα κατά των καταναλωτικών δανείων

ΣΥΝ
- Παρέχουν στους καταναλωτές μία βραχυπρόθεσμη ή μεσοπρόθεσμη πίστωση και ρευστότητα.
- Το επιτόκιό τους είναι κατά κανόνα χαμηλότερο από αυτό που χρεώνουν οι πιστωτικές κάρτες.
- Το όριο των αγορών που μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω καταναλωτικών δανείων είναι κατά κανόνα μεγαλύτερο και σε ορισμένες περιπτώσεις (π.χ. δάνειο για αγορά αυτοκινήτου) πολύ μεγαλύτερο από το όριο αγορών που μπορούν να πραγματοποιηθούν μέσω πιστωτικών καρτών.
- Λόγω της μεγάλης προσφοράς για καταναλωτικά δάνεια, ο υποψήφιος δανειολήπτης έχει μεγάλες πιθανότητες να βρει το δάνειο που ανταποκρίνεται στο είδος της αγοράς που επιθυμεί να πραγματοποιήσει.
- Προνόμια όπως η ασφάλιση των αγοραζόμενων προϊόντων και η χορήγηση πιστωτικών καρτών χωρίς συνδρομή.
ΠΛΗΝ
- Επιβάρυνση της τιμής των εκάστοτε αγορών που πραγματοποιούνται μέσω του δανείου με το επιτόκιο δανεισμού και τα λοιπά έξοδα χορήγησης του δανείου
- Συχνά παρέχουν αίσθηση προσωρινής ευμάρειας, η οποία μπορεί να αποβεί εις βάρος της μελλοντικής ευμάρειας του δανειολήπτη, όταν αυτός κληθεί να καταβάλει τις δόσεις αποπληρωμής τους.
- Η κατάχρηση καταναλωτικών δανείων και άλλων μορφών δανεισμού, όπως πιστωτικών καρτών, μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία εξόφλησής τους και σε συσσώρευση σημαντικού ποσού χρεών. Η καταφυγή σε νέα δάνεια προς εξόφληση των παλαιών συχνά διαιωνίζει το συσσωρευμένο χρέος και ο καταναλωτής βρίσκεται στη μέση ενός φαύλου κύκλου, από τον οποίο είναι δύσκολο να απεμπλακεί.