Γράφει
Νίκος Νυφούδης
Στην αυγή του 2024 τα δημοσιεύματα οικονομικών αναλυτών στο Λονδίνο προσβλέπουν αισιόδοξα μία χρονιά καλύτερη των τελευταίων.
Διαβάζω, ενδεικτικά, πως οι αγορές δείχνουν έναν εφησυχασμό σχετικά με τους γεωπολιτικούς κινδύνους για το επόμενο έτος. Ο πόλεμος Ουκρανίας-Ρωσίας δεν «φοβίζει» για μία περαιτέρω κλιμάκωση που μπορεί να προκαλέσει μία νέα ενεργειακή κρίση όπως αυτή πριν από δύο χρόνια. Παράλληλα ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή δεν δείχνει την δυνατότητα να επιφέρει ντόμινο ευρύτερης σύγκρουσης που θα διαταράξει την παροχή πετρελαίου.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού όμως η UBS επισημαίνει πως οι δύο πόλεμοι διατηρούν υψηλά τη μεταβλητότητα ενώ ο κίνδυνος κλιμάκωσης δεν έχει εξαφανιστεί. Παράλληλα, σημειώνουν πως η προεκλογική περίοδος των ΗΠΑ, ενόψει των εκλογών τον Νοέμβριο, μπορεί επίσης να οδηγήσει σε χειρότερες συνθήκες της αγοράς.
Παίζουν αυτά ρόλο στην δική μας πλευρά της Μεσογείου; Πολλές φορές ναι αν και είμαστε τόσο μικρό «ψάρι» που η παραμικρή φουρτούνα μας επηρεάζει. Σίγουρα οι δείκτες αισιοδοξίας δεν είναι σαν τα πολύ δύσκολα χρόνια του Μνημονίου, ούτε η κοινωνία περνάει το σοκ της πανδημίας. Όμως η τρομακτική ακρίβεια αλλά και ένα βαθύ αίσθημα ανασφάλειας με τα πολύ σοβαρά τελευταία περιστατικά εγκληματικότητας κρατούν ακόμα χαμηλά τους δείκτες στη χώρα μας.
Υπάρχει μία αίσθηση ότι την ακρίβεια όχι απλά την συνήθισε ο Έλληνας, αλλά την έχει αποδεχτεί μοιραία και άβουλα. Απλά πηγαίνει στο σούπερ μάρκετ και το πολύ-πολύ να ρίξει ένα «γαλλικό» την ώρα που βλέπει τις τιμές στο ράφι και ένα πιο «ξεγυρισμένο» μετά την απόδειξη στο ταμείο. Βλέπετε, δεν διαμορφώσαμε ποτέ ένα καταναλωτικό κίνημα. Ποτέ δεν αισθανθήκαμε ότι έχουμε δύναμη πραγματική. Βλέπω αντιδράσεις μαζικές για πολύ μικρά ζητήματα στις χώρες που δραστηριοποιούμαι επαγγελματικά και πολλές φορές ζηλεύω.
Η χώρα το 2024 δεν φοβάται οικονομικό εκτροχιασμό. Είναι κοινώς αποδεκτό πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δημιουργήσει από τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησής του ένα περιβάλλον οικονομικής σταθερότητας. Επένδυσε σε αυτό γεωστρατηγικά, άντεξε στις πολλαπλές κρίσεις ενδογενείς και εξωγενείς. Και παράλληλα μικρές-μικρές κινήσεις. Από τη μείωση ασφαλιστικών εισφορών για τις επιχειρήσεις, μέχρι την αύξηση του κατώτατου μισθού ή τις αυξήσεις στο δημόσιο. Ψίχουλα σε σύγκριση με το πόσο έχει ανέβει το κόστος ζωής βέβαια ή το πάρτι που άφησε να κάνουν οι πάροχοι ενέργειας. Και μάλιστα με την ίδια τακτική συνεχώς. Αφήνεις το πάρτι να υφίσταται και όταν φτάνει ο κόμπος στο χτένι παίρνεις έκτακτα μέτρα -χάδι- για τους συμμετέχοντες σε αυτό.
Σημαντικός αρνητικός αστερίσκος για το 2024 η φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών. Και μια βαθιά πεποίθηση περί σχεδίου εξόντωσης των μικρών για χάριν των μεγάλων. Θα αντέξει και αυτό το χτύπημα η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας; Και πόσο ακόμα θα είναι η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα η κινητήριος δύναμη της χώρας; Αναζητώντας τις απαντήσεις, αναζητούμε και την αισιοδοξία. Καλή χρονιά σε όλους τους αναγνώστες με υγεία, αγάπη και ενσυναίσθηση.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 31.12.2023