Γράφει η Ιωάννα Αλεξιάδου
Φιλόλογος, δημοτική σύμβουλος δήμου Νεάπολης-Συκεών
Σήμερα, δεν γιορτάζουμε απλώς μία ημερομηνία στο ημερολόγιο. Την Τρίτη 25 Μαρτίου, θυμόμαστε, αναστοχαζόμαστε, διεκδικούμε, απαιτούμε. Γιατί η Επανάσταση του 1821 δεν αποτελεί μία πράξη του παρελθόντος, είναι ένα συνεχές κάλεσμα στην αξιοπρέπεια, την αυτοεκτίμηση και την ελευθερία.
Ας μην έχουμε αυταπάτες. Ο αγώνας εκείνος δεν ήταν μία ευγενική αναπαράσταση της ιστορίας αλλά ένας πόλεμος, μία επανάσταση απέναντι σε μία πανίσχυρη αυτοκρατορία. Ήταν η σύγκρουση των λίγων και αποφασισμένων με τους πολλούς και αλαζόνες. Ήταν η στιγμή όπου οι φτωχοί και οι παραγκωνισμένοι της κοινωνίας, όρθωσαν το ανάστημά τους απέναντι στην καταπίεση, την εκμετάλλευση, τη φοροληστεία, τη φεουδαρχία των σουλτάνων και των κοτζαμπάσηδων.
Ήρωες, όπως ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, η Μπουμπουλίνα, ο Παπαφλέσσας, και τόσοι άλλοι, έδωσαν τα πάντα για τον ιερό σκοπό της ελευθερίας. Ο όρκος τους ήταν απλός αλλά απόλυτος: «Ελευθερία ή Θάνατος». Μα σήμερα, ελευθερία για ποιόν; Για την κοινωνία ή για τις αγορές; Για τον εργαζόμενο κόσμο ή για τους τραπεζίτες, τις πολυεθνικές και τα καρτέλ;
Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει ότι βρισκόμαστε ξανά υπό απειλή; Ο σύγχρονος σουλτάνος της γειτονιάς μας δεν κρύβει τις βλέψεις του. Απειλεί, παραβιάζει, καταπατά συνθήκες, φυλακίζει, καταστέλλει. Και η Ευρώπη; Σιωπηλή! Ανήμπορη ή αδιάφορη; Μήπως συνένοχη για λόγους συμφερόντων;
Και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού υπάρχει η πεποίθηση πως η δύναμη πρέπει να βρίσκεται στα χέρια των λίγων, ότι οι αγορές πρέπει να κυβερνούν τους λαούς, χωρίς οι αδύναμοι να έχουν θέση στον νέο κόσμο. Ένας ηγέτης που βλέπει τη γεωπολιτική σαν παιχνίδι επιχειρηματικής συναλλαγής, χωρίς ηθική, χωρίς αρχές, χωρίς ιστορική συνείδηση.
Αλλά ας σταθούμε για λίγο και απέναντι στον δικό μας εαυτό.
Ποιοι θα ήμασταν αν ζούσαμε το 1821; Θα ήμασταν με τους ξεσηκωμένους ή με τους ραγιάδες που έλεγαν «άστο, δεν αλλάζει τίποτα»; Θα στεκόμασταν δίπλα στον Κολοκοτρώνη ή θα ήμασταν από εκείνους που συνωμοτούσαν στα σαλόνια, για να πάρουν αξιώματα μετά την απελευθέρωση; Θα ήμασταν με τους αγωνιστές ή με τους τοκογλύφους που τους έριχναν στη φυλακή, όταν έπαυαν να τους είναι χρήσιμοι;
Και σήμερα;
Ποιοι είμαστε; Είμαστε αυτοί που σκύβουν το κεφάλι, που αποδέχονται την κοινωνική αδικία σαν φυσικό νόμο; Είμαστε αυτοί που βλέπουν την ιστορία ως μουσειακό έκθεμα ή ως ζωντανό κίνημα αλλαγής;
Γιατί η ελευθερία δεν χαρίζεται, δεν διατηρείται από μόνη της. Κάθε γενιά καλείται να δώσει τις δικές της μάχες. Να απαντήσει ξανά και ξανά στο ίδιο ερώτημα: «Με ποιους είμαστε;».
Ποιο είναι το «Ελευθερία ή Θάνατος» του σήμερα; Είναι η πάλη για ισότητα, για δικαιοσύνη, για ειρήνη. Είναι η μάχη ενάντια στον φασισμό που σηκώνει κεφάλι, ενάντια στην καταστολή, ενάντια στη νέα σκλαβιά που επιβάλλει η εκμετάλλευση.
Και όπως έγραφε ο Διονύσιος Σολωμός: «Εθνικόν είναι ό,τι είναι αληθές», υπενθυμίζοντάς μας πως η αγάπη για την πατρίδα δεν είναι κραυγές, σύμβολα και κενές ρητορείες, αλλά πράξη, αρετή και ευθύνη. Ο αληθινός πατριώτης δεν εμπορεύεται το όνομα της Ελλάδας ούτε τη χρησιμοποιεί ως όχημα διχασμού και μισαλλοδοξίας. Αντίθετα, την τιμά με έργα, με Παιδεία, με ανοιχτό μυαλό και σεβασμό στην ιστορία της και στα ανθρώπινα δικαιώματα. Γιατί η Ελλάδα δεν ανήκει σε αυτούς που τη φωνασκούν, αλλά σε εκείνους που τη φωτίζουν.
Δεν αρκεί να καταθέτουμε στεφάνια και να υψώνουμε σημαίες. Πρέπει να θυμόμαστε πως οι μεγάλοι αγώνες της ανθρωπότητας ήταν πάντα αγώνες των πολλών απέναντι στους λίγους.
Ας μην ξεχνάμε λοιπόν:
• Ποιοι ωφελούνται από τη φτώχεια και την ανεργία;
• Ποιοι και γιατί θέλουν τους λαούς υπάκουους και αδρανείς;
• Ποιοι μιλούν για «σταθερότητα», όταν εννοούν υποταγή;
• Ποιοι φοβούνται τον εξεγερμένο λαό;
Και ας θυμόμαστε τα λόγια που αποδίδονται στον Μπρεχτ: «Όταν η αδικία γίνεται νόμος, τότε η αντίσταση γίνεται καθήκον».
Αυτή είναι η παρακαταθήκη του 1821. Όχι ως μνημόσυνο, αλλά ως πυξίδα για το μέλλον.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 23.03.2025
