Έχω να θυμάμαι με συγκίνηση πως ο Λεωνίδας Κύρκος, αυτός ο ευγενής, σπουδαίος ρήτορας με τη σπάνια πνευματικότητα για πολιτικό, έπαιξε με τη φυσαρμόνικά του στην εκπομπή μας «Τρίτη Ματιά» στην ΕΡΤ3.
Πιο πολύ διδακτικό όμως ήταν κάτι που τον ακούσαμε να λέει από το μπαλκόνι σε προεκλογική συγκέντρωση του Συνασπισμού τον Ιούνιο του 1989, αναφερόμενος στο ΠΑΣΟΚ και το γνωστό σύνθημα «το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω». Συχνά το χρησιμοποιούσε ο Ανδρέας Παπανδρέου κατά την οκταετία της παντοδυναμίας του (1981-89).
«Ανδρέα πρόκειται για μία θαυμάσια παροιμία που αφορά όμως τα ποτάμια και όχι τα κόμματα» είπε ο βετεράνος ηγέτης της ανανεωτικής Αριστεράς και δικαιώθηκε. Το ΠΑΣΟΚ τις έχασε εκείνες τις εκλογές του Ιουνίου 1989, αλλά κανένα ποτάμι δεν γύρισε πίσω…
Είναι, βέβαια, αδύνατο να χρησιμοποίησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης αυτήν την ταυτισμένη με το ΠΑΣΟΚ παροιμία, αλλά πιθανότατα θα ένιωσε και αυτός άτρωτος και ανίκητος, όταν από το 2016 προηγείται σε όλες τις δημοσκοπήσεις και έχει νικήσει επί εννιά χρόνια αδιαλείπτως σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις από την εσωκομματική μέχρι τις βουλευτικές εκλογές 2019 και 2023 και τις ευρωεκλογές 2019 και 2024.
Τώρα, όμως, στο μέσον της δεύτερης κυβερνητικής του θητείας, που για τα δεδομένα της Μεταπολίτευσης είναι «ναρκοπέδιο», περνάει πολιτικά ζόρια πρωτόγνωρα γι’ αυτόν.
Ούτε την τραγωδία στα Τέμπη τη χειρίστηκε πειστικά, συγκεντρώνοντας την οργή ενός 70% των πολιτών που ζητούν να λάμψει η αλήθεια, ούτε η διεθνής συγκυρία είναι ευνοϊκή γι’ αυτόν, ούτε οι μεταρρυθμίσεις που υποσχέθηκε προχώρησαν πλην λίγων εξαιρέσεων.
Και μετά ήρθαν οι διαδηλώσεις που αλλάζουν το σκηνικό. Στις διαδηλώσεις δεν πήγαν απλώς πολλοί ή πάρα πολλοί. Πήγαν απίστευτα πολλοί.
Το μέγεθος του πλήθους μέσα και έξω από την Ελλάδα ήταν τέτοιο που σε κάνει θέλεις δεν θέλεις να σκεφτείς δύο πράγματα:
1. Όσο ψυχρός και ρεαλιστής και αν είσαι στον χαρακτήρα σου, αποκλείεται να μην επηρεαστείς από το γεγονός ότι το κλίμα ήταν αναπόφευκτα αντικυβερνητικό.
Δύσκολο είναι να αποδείξεις ότι το λαϊκό αυτό ξέσπασμα λειτούργησε υπέρ συγκεκριμένου κόμματος της αντιπολίτευσης. Δεν συνέβη αυτό. Πάντως το κύμα των διαδηλώσεων δεν προσέθεσε κάτι υπέρ της κυβέρνησης. Το αντίθετο.
2. Επιστρέφοντας στο σπίτι τους, σίγουρα κάποιοι αναποφάσιστοι σκέφτηκαν πως ίσως ήρθε η ώρα να τιμωρήσουν τον Μητσοτάκη.
Θα πείτε και θα έχετε δίκιο, ότι σε δύο χρόνια πολλά μπορεί να αλλάξουν. Στις κάλπες του 2027, πιθανόν, να είναι όλα αλλαγμένα. Τι γίνεται, όμως, αν η κυβερνητική βάρκα στο ποτάμι -για να μείνουμε στον αρχικό μας παραλληλισμό- που οδηγεί στον καταρράκτη περάσει το σημείο που είναι αδύνατη η επιστροφή;
Το μόνο που μπορεί να παρηγορεί το Μαξίμου είναι η διατήρηση μέχρι τώρα σχετικής δημοσκοπικής υπεροπλίας. Ένα 25%-28% ακόμα αντέχει και τον στηρίζει και τον κατατάσσει πρώτο και σε κομματική και σε προσωπική δημοφιλία. Τα άλλα «συστημικά» κόμματα παραπαίουν.
Ποιος μπορεί όμως να αποκλείσει την προοπτική αυτό το 60-70% του κόσμου, που σήμερα διασπείρεται σε 6-7 κόμματα από 14% έως 4%, να βρει έκφραση σε πιο συμπαγείς σχηματισμούς είτε υπάρχοντες είτε νέους που είναι υπό εκκόλαψη;
Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα λέει πως ο Μητσοτάκης θα πρέπει, αν θέλει να αντέξει πολιτικά, να κάνει κάτι πολύ γρήγορα και αποτελεσματικά. Να δημιουργήσει πραγματικά τη μεγάλη είδηση χωρίς επικοινωνιακά τρικ.
Οι «ειδήσεις» που θα προκαλούσαν αίσθηση, πάντως, δεν φαίνεται να έρχονται.
* Το κλείσιμο του σιδηροδρόμου δεν φαίνεται να υιοθετείται, διότι όλος ο κόσμος θα θυμώσει ακόμα πιο πολύ από την έμμεση παραδοχή ότι η κυβέρνηση απέτυχε να κάνει κάτι επί δύο χρόνια.
* Η καταγγελία της σύμβασης με τη Hellenic Train είναι επίσης παρακινδυνευμένη και περίπλοκης δυσκολίας απόφαση, διότι υπάρχει το αγκάθι της αντίδρασης του ιταλικού δημοσίου και της Μελόνι.
* Ο ανασχηματισμός δεν είναι πιθανό να αποδειχθεί «σαρωτικός», καθώς υπάρχουν οι ισορροπίες που δύσκολα επί Μητσοτάκη διαταράσσονται.
Στη μάχη κατά της διαφθοράς, της ακρίβειας, των μεταρρυθμίσεων και των οργανωμένων-κακομαθημένων μειοψηφιών παίρνει απελπιστικά μικρό βαθμό. Στο μέτωπο ειδικά των μεταρρυθμίσεων, παρά τα μεγάλα λόγια, λίγες φορές τόλμησε να πάει παραπέρα.
Θα πει κανείς ότι πρόκειται για μάχη απέναντι σε αγκυλώσεις, συμφέροντα και «κεκτημένα» δεκαετιών. Εκεί που απέτυχαν και το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ και προηγούμενες κυβερνήσεις της ΝΔ.
Όταν όμως γίνεται ταμείο οι δικαιολογίες δεν υπολογίζονται. Ζητείται, λοιπόν, είδηση που θα προκαλέσει πάταγο και τόλμη που δεν την έχει δείξει η κυβέρνηση μέχρι τώρα.
* Όταν γράφονταν αυτές οι γραμμές συνεχιζόταν η συζήτηση στη Βουλή επί της πρότασης δυσπιστίας που κατέθεσαν κόμματα της αντιπολίτευσης, ενώ οι δρόμοι είχαν γεμίσει εκ νέου με αίτημα να αποδοθεί δικαιοσύνη για την τραγωδία στα Τέμπη και αναμενόταν η ονομαστική ψηφοφορία της Παρασκευής.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 09.03.2025