Λίγες μέρες μετά τη δημοσίευση των ηχητικών αποσπασμάτων στα οποία ακούγονται τα τελευταία λόγια των επιβατών στην μοιραία επιβατική αμαξοστοιχία, εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες κατέβηκαν στους δρόμους ζητώντας να αποδοθεί δικαιοσύνη για όσους έχασαν τη ζωή τους στα Τέμπη. Η συμμετοχή ήταν πρωτόγνωρη και προκάλεσε επικοινωνιακό σεισμό, αναγκάζοντας λίγες μέρες αργότερα τον πρωθυπουργό να παραχωρήσει συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό Alpha.
Ολική μεταστροφή
Εκεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε μια πλήρη μεταστροφή σε σχέση με την μέχρι τότε ακολουθούμενη γραμμή, παραδεχόμενος ότι η εξεταστική για τη σύμβαση 717 «δεν ήταν η καλύτερη στιγμή της Βουλής», αναιρώντας όσα έλεγε ο ίδιος σχετικά με το φορτίο της εμπορικής αμαξοστοιχίας- «προφανώς με αυτά τα οποία γνωρίζω σήμερα, δεν θα έλεγα τότε αυτό το οποίο είπα»-, ζητώντας από στελέχη της ΝΔ να βάλουν τίτλους τέλους στη στοχοποίηση των γονιών των θυμάτων και λέγοντας ότι ο ίδιος σκύβει το κεφάλι. Ήταν μία συνέντευξη στην οποία ο πρωθυπουργός εμφανίστηκε να έχει απολογητικό ύφος. Όσοι έδιναν καθημερινά επικοινωνιακές μάχες, εντός και εκτός διαδικτύου, για το θέμα των Τεμπών, απέμειναν μουδιασμένοι για αρκετές ημέρες.
Επικοινωνιακή αντεπίθεση
Το... ριμπάουντ δεν άργησε να έρθει. Το είχε προαναγγείλει εμμέσως ο πρωθυπουργός στη συνέντευξη του- «θα ήλπιζα πράγματι -και δεν το ξέρω- στον φάκελο του εφέτη ανακριτή να υπήρχε επιτέλους ένα βίντεο από αυτό το τρένο για να βλέπαμε στο κάτω-κάτω της γραφής αν στα ανοιχτά βαγόνια μετέφερε λαμαρίνες ή και κάτι άλλο». Μερικές μέρες μετά, πράγματι, βρίσκονται τρία ξεχασμένα βίντεο στον κάδο ανακύκλωσης της Ίντερσταρ και αρχίζει η επικοινωνιακή «αντεπίθεση», για να καταρριφθεί το σενάριο ότι η εμπορική αμαξοστοιχία μετέφερε παράνομο υλικό, κάτι που υποστήριζαν συγγενείς των θυμάτων αλλά και κόμματα της αντιπολίτευσης.
Το ευαγγέλιο που έγινε κουρελόχαρτο
Στις 27 Φεβρουαρίου όλα τα βλέμματα στράφηκαν στον ΕΟΑΔΑΣΑΑΜ, που θα παρουσίαζε το πόρισμα του για τα αίτια του δυστυχήματος. Ελάχιστα απασχόλησαν τη δημόσια συζήτηση οι παρατηρήσεις για την ασφάλεια του σιδηροδρόμου, καθώς το πόρισμα άφηνε ανοικτό το ενδεχόμενο ύπαρξης άγνωστου εύφλεκτου υλικού. Την επομένη, ημέρα που συμπληρώθηκαν δύο χρόνια από το δυστύχημα, όλη η Ελλάδα σείστηκε από τα εκατομμύρια των πολιτών που βγήκε ξανά στους δρόμους. Κι ενώ οι υποστηρικτές της κυβέρνησης παρουσίαζαν τα συλλαλητήρια περίπου ως προσπάθεια πολιτικής εκτροπής, εκ των υστέρων και υπό το βάρος της πρωτοφανούς σε μέγεθος συμμετοχής, ο πρωθυπουργός τους «άδειασε», λέγοντας ότι «η Δημοκρατία μας απέδειξε τη δύναμή της».
Μέσα σε σαράντα μέρες το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, αυτό που η κυβέρνηση δια του υπουργού Επικρατείας είχε χαρακτηρίσει ως «ευαγγέλιο για την εθνική αυτογνωσία», αποδομήθηκε πλήρως από δημοσιεύματα φίλα προσκείμενων στην κυβέρνηση μέσων και διαμορφωτές της κοινής γνώμης, με κορυφαίο παράδειγμα την «Ομάδα Αλήθειας».
Η «Ομάδα Αλήθειας»
Κι ενώ φαινόταν ότι οι πληγές των Τεμπών θα έκλειναν με την επικοινωνιακή αντεπίθεση των τελευταίων ημερών, την τελευταία εβδομάδα άνοιξε μια άλλη, που φαίνεται να αιφνιδίασε το Μαξίμου. Ρεπορτάζ του InsideStory αποκάλυψε ότι μια ιδιωτική εταιρεία (Βlue Skies) που ιδρύθηκε από μία από τις κορυφαίες εταιρείες στρατηγικής επικοινωνίας της χώρας (V+O) με ισχυρές προσβάσεις στο Μαξίμου αλλά και στο δημόσιο χρήμα, φαίνεται να μισθοδοτεί τους ανθρώπους που κάνουν επικοινωνιακή προπαγάνδα για λογαριασμό της κυβέρνησης («Ομάδα Αλήθειας»). Οι διαχειριστές της συγκεκριμένης ομάδας δήλωσαν ότι η δουλειά στην «ΟΑ» τους «τρώει τον περισσότερο χρόνο μέσα στη μέρα» τους, ενώ η επιχείρηση που υποτίθεται ότι είναι η βασική δουλειά τους, έχει ελάχιστους πελάτες, ψεύτικη ιστοσελίδα, δεν παρουσιάζει πουθενά δείγμα επικοινωνιακής καμπάνιας, και ο κύκλος εργασιών της αρκεί απλώς για να καλύπτει τους μισθούς των εργαζόμενων. Κάποιοι από τους εργαζόμενους ήταν ταυτόχρονα και πρόσωπα που συντόνιζαν τον επικοινωνιακό μηχανισμό της ΝΔ, κι άλλοι είχαν εταιρείες επικοινωνίας που έπαιρναν δουλειές από το δημόσιο, με συμβάσεις με... εξαψήφια ποσά. Προέκυψαν δηλαδή ισχυρές ενδείξεις τριγωνικών σχέσεων, με μια ιδιωτική εταιρεία να στηρίζει τον μηχανισμό πολιτικής προπαγάνδας του κυβερνώντος κόμματος, με άδηλα οικονομικά οφέλη.
Ο «πολύτιμος σύμμαχος»
Μετά την αποκάλυψη ακολούθησε ένας επικοινωνιακός καταιγισμός προς υπεράσπιση της «Ομάδας Αλήθειας»: από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο και τους υπουργούς, μέχρι σχεδόν του σύνολο των κυβερνητικών βουλευτών, των στελεχών και των φίλα προσκείμενων στη ΝΔ δημόσιων προσώπων. Αρχικά, το αφήγημα που μεταδόθηκε σχεδόν πανομοιότυπα ήταν ότι δεν υπάρχει κάτι μεμπτό ένας ιδιώτης να πληρώνει άλλους ιδιώτες, και στη συνέχεια ότι η «ΟΑ» είναι ο «καθρέφτης» των αντιφατικών δηλώσεων της αντιπολίτευσης. Ο υπουργός Υγείας Α. Γεωργιάδης, μάλιστα, όχι μόνο δεν είδε κάποιο ηθικό ζήτημα αλλά ευχαρίστησε τους επιχειρηματίες της V+O (Bαρβιτσιώτης, Ολύμπιος) που στήριζαν τόσα χρόνια αυτή την προσπάθεια (σ.σ. της «Ομάδας Αλήθειας»), «προσφέροντας στην κοινή γνώμη ένα τέτοιο εργαλείο πληροφόρησης, αλλά και στην Παράταξη μας έναν τόσο πολύτιμο σύμμαχο».
Πώς συνδέονται όλα αυτά με τα Τέμπη; Η «ΟΑ» ισχυρίζεται ότι δέχτηκε επίθεση μετά από βίντεο που ανήρτησε στις 8 Απριλίου, στο οποίο παρουσίαζε δηλώσεις της αντιπολίτευσης με αμφισβητούμενες δηλώσεις σχετικά με τον αριθμό των βαγονιών, των θυμάτων και το φορτίο της εμπορικής αμαξοστοιχίας. Ωστόσο το ρεπορτάζ του Inside Story (11/4/2025) αναφέρει ότι έθεσε ερωτήματα στην Blue Skies στις 3 Απριλίου (δηλαδή πριν το επίμαχο βίντεο).
Η αντιπολίτευση
Η αντιπολίτευση, αδύναμη να επηρεάσει τις εξελίξεις με κοινοβουλευτικά μέσα - η πρόταση μομφής απορρίφθηκε, η προανακριτική έκλεισε πριν καν ανοίξει - όλο αυτό το διάστημα παρακολουθεί και ακολουθεί, άλλοτε τα μεγαλειώδη συλλαλητήρια των πολιτών, κι άλλοτε τις δημοσιογραφικές αποκαλύψεις. Ακολούθησαν δηλώσεις που προκάλεσαν εξώδικο της «ΟΑ» σε τρία στελέχη του ΠΑΣΟΚ (Θ. Γλαβίνας), του ΣΥΡΙΖΑ (Δ. Τεμπονέρας) και της Νέας Αριστεράς (Γ. Σακελλαρίδης). Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: το εξώδικο κοινοποιήθηκε μέσω ενός δικηγόρου που ήταν πρώην συνεργάτης του κυβερνητικού εκπροσώπου. Οι τρεις απάντησαν, σχεδόν σε κοινή γραμμή, ότι δεν φοβούνται και ότι αυτή η κίνηση θα είναι η αρχή του τέλους...
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 19-20.04.2025
