Η «καυτή πατάτα» του νερού στα χέρια της νέας ηγεσίας του ΥΠΕΝ

Στα χέρια του νέου υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρου Παπασταύρου, περνά η «καυτή πατάτα» του σχεδίου νόμου για τις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ), στο πλαίσιο της ειλημμένης κυβερνητικής απόφασης για τον εκσυγχρονισμό τους.

Οι χειρισμοί της προηγούμενης ηγεσίας του ΥΠΕΝ υπό τον πρώην υπουργό, Θεόδωρο Σκυλακάκη ,θύμωσε την αυτοδιοίκηση με δημάρχους που διαχειρίζονται ΔΕΥΑ να εξαπολύουν ομαδικά πυρά σε βάρος του, αναφορικά με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο του υπουργείου. Το θέμα πυροδότησε εξαρχής σφοδρές αντιδράσεις στους κόλπους της αυτοδιοίκησης, επειδή ο σχεδιασμός προέβλεπε υποχρεωτικές συνενώσεις Δημοτικών Επιχειρήσεων, που κατά τους αιρετούς, θα προέκυπταν φαραωνικά σχήματα που δεν θα ήταν λειτουργικά, για να αλλάξει στη συνέχεια, περνώντας από σαράντα κύματα, και να «κλειδώσει» εντέλει η πρόταση για οικειοθελείς συνενώσεις. Εξαίρεση σε αυτήν την πρόταση αποτελούν οι περιπτώσεις που υπάρχουν στην περιοχή ευθύνης της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ.

Σήμερα το θέμα παραμένει στον… αέρα, καθώς τόσο η ΚΕΔΕ όσο και οι δήμαρχοι σε δήμους με ΔΕΥΑ, αλλά και η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων (ΕΔΕΥΑ) περιμένουν από τον νέο υπουργό, Στ. Παπασταύρου να ξαναδεί το ζήτημα σχεδόν στο σύνολό του, παρότι οι αυτοδιοικητικοί εκτιμούν ότι έχει κάποια θετικά σημεία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πρόσφατη συνεδρίαση του ΔΣ της ΚΕΔΕ οι αιρετοί χαρακτήρισαν το Ν/Σ αντιαυτοδιοικητικό, σημειώνοντας ότι θα καταπέσει, με τον πρόεδρο του οργάνου, Λάζαρο Κυρίζογλου, να σχολιάζει πως «είναι το πιο πολυσυζητημένο νομοσχέδιο και κανείς στο υπουργείο δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν ήξερε, δεν γνώριζε».

«Η κυβέρνηση», είπε ο πρόεδρος, «έχει αδικαιολόγητες εμμονές και εδώ που φτάσαμε είναι βέβαιο ότι τυχόν αναγκαστική συνένωση ΔΕΥΑ θα οδηγήσουν τους δήμους σε προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) και τότε το Ν/Σ θα είναι γράμμα κενό». Υποστήριξε ακόμη ότι το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου δεν έχει καμία σχέση με το αρχικό σχέδιο που κατέθεσε το ΥΠΕΝ και ότι γίνεται αποδεκτή η βασική αρχή και θέση που έθεσε η ΚΕΔΕ στο συνέδριο της Ρόδου για εθελοντικές συνενώσεις, με εξαίρεση περιπτώσεις δήμων στην περιοχή ευθύνης της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ. «Είναι θετικό και το γεγονός ότι θα επιδοτηθεί το υφιστάμενο χρέος των ΔΕΥΑ με το ποσό των 200 εκατ. ευρώ προς τους ενεργειακούς παρόχους, όμως με το υπό διαβούλευση Ν/Σ δεν αντιμετωπίζεται το ζήτημα της υποστελέχωσης των ΔΕΥΑ, ενώ δεν επιλαμβάνεται της ολιστικής διαχείρισης των υδάτων, παρά μόνο του 12% του αστικού νερού, αφήνοντας εκτός το 85% του αρδευτικού νερού, ενώ δεν δίνει οριστική απάντηση στο πρόβλημα του ενεργειακού κόστους», σχολίασε ο κ. Κυρίζογλου.

Πάντως, η ΚΕΔΕ μετά την αλλαγή φρουράς στην ηγεσία του ΥΠΕΝ προγραμματίζει συνάντηση με τον νέο υπουργό, κ. Παπασταύρου, προκειμένου να συζητηθεί το σχέδιο νόμου και να διαπιστώσει τις προθέσεις του τελευταίου, ως προς τις αλλαγές που ζητούν να γίνουν οι δήμαρχοι.

ΕΔΕΥΑ: Καμία προοπτική δεν δίνει το Ν/Σ

Στην επίθεση πέρασε προ ημερών και η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑ), για το σχέδιο νόμου, ξεκαθαρίζοντας ότι είναι απόλυτα αντίθετη.

Η ΕΔΕΥΑ με τον πρόεδρο της, δήμαρχο Ρεθύμνου, Γιώργο Μαρινάκη, τονίζει ότι από το εν λόγω σχέδιο νόμου απουσιάζει οποιοδήποτε επιχειρησιακό σχέδιο, δεν καταγράφεται η υφιστάμενη κατάσταση των ΔΕΥΑ, ενώ υπογραμμίζει ότι δεν τους δίνει καμιά προοπτική, αντίθετα τις αποδυναμώνει. Μάλιστα, εκφράζει την ελπίδα ότι η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος θα αντιληφθεί ότι το σχέδιο νόμου που αναρτήθηκε στη διαβούλευση δεν προωθεί βιώσιμες λύσεις για τις ΔΕΥΑ και λόγω προφανούς αντισυνταγματικότητας των διατάξεών του, αν ψηφισθεί, κινδυνεύει να ανατραπεί δικαστικά.

Επίσης, ζητά από το ΥΠΕΝ να επανεξετάσει το σχέδιο νόμου και να εμπιστευθεί την αυτοδιοίκηση, ενώ δηλώνει ότι είναι στη διάθεση του υπουργείου, καθώς και του αρμόδιου για τις ΔΕΥΑ υπουργείου Εσωτερικών για ειλικρινή συνεργασία που θα έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της λειτουργίας των ΔΕΥΑ προς όφελος του φυσικού πόρου και της κοινωνίας.

Μάλιστα, μετά την αλλαγή της ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος η ΕΔΕΥΑ εξέδωσε ανακοίνωση, στην οποία, αφού υπενθυμίζει ότι έχει στους κόλπους της 124 Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης, μέλη, που όπως λέει έχουν διαρκή και ενεργό παρουσία στον δημόσιο διάλογο για τη διαχείριση των υδατικών πόρων της χώρας μας, υπογραμμίζει ότι η εντεινόμενη λειψυδρία ως αποτέλεσμα της κλιματικής κρίσης αποτελεί σοβαρότατη απειλή για τους υδατικούς πόρους της χώρας μας και μεγάλη πρόκληση για τις επιχειρήσεις νερού που καλούνται να πάρουν άμεσα όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αντιμετώπισή της.

Δεν λύνει βασικά προβλήματα

Η ΕΔΕΥΑ θεωρεί ότι η πολιτεία πρέπει να δώσει προτεραιότητα στη διαχείριση του αρδευτικού νερού, η χρήση του οποίου, όπως σημειώνει, αντιστοιχεί στο 85% της συνολικής χρήσης του νερού στη χώρα μας.

Ακόμη, ως θεσμικός εκπρόσωπος των ΔΕΥΑ εκφράζει την αγωνία της για τις εξελίξεις στον τομέα υδάτων, εξαιτίας του σχεδίου νόμου «Εκσυγχρονισμός του πλαισίου των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης και επείγουσες ενεργειακές και πολεοδομικές ρυθμίσεις», που ανήρτησε τον Φεβρουάριο σε δημόσια, ηλεκτρονική διαβούλευση το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Υποστηρίζει ότι περιλαμβάνει ρυθμίσεις για την αναδιοργάνωση των ΔΕΥΑ, χωρίς επιχειρησιακό σχέδιο, χωρίς καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης και χωρίς να έχουν λυθεί τα βασικά προβλήματά τους και κυρίως η υποστελέχωση και το ενεργειακό κόστος, αφού οι Δημοτικές Επιχειρήσεις δεν έχουν σήμερα τη δυνατότητα παραγωγής ενέργειας, καθώς το Πρόγραμμα “Απόλλων» θα λειτουργήσει προς την κατεύθυνση αυτή μετά από τουλάχιστον τρία χρόνια με προφανή τον κίνδυνο να αυξηθούν σημαντικά τα τιμολόγια του νερού.

Η ΔΕΥΑ Θέρμης μεταξύ των κορυφαίων στην Ελλάδα

Στο μεταξύ, ο δήμος Θέρμης, ο οποίος διαφωνεί με το σχέδιο νόμου, χαρακτηρίζοντάς το οπισθοδρόμηση, γνωστοποίησε ότι η Δημοτική Επιχείρησή του, Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑΘ) με απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) έλαβε πιστοποίηση για τη Διαχειριστική Επάρκειά της, ως πάροχος υπηρεσιών ύδατος.

Σύμφωνα με τον δήμο η ΔΕΥΑΘ είναι μόλις η 8^η ΔΕΥΑ μεταξύ των συνολικά 124 στην Ελλάδα και η πρώτη στον νομό Θεσσαλονίκης, που διαθέτει πιστοποίηση Διαχειριστικής Επάρκειας. Η αναγνώριση αυτή, εκ μέρους της ΡΑΑΕΥ έγινε έπειτα από εξονυχιστικό έλεγχο όλων των παραμέτρων καλής λειτουργίας της Δημοτικής Επιχείρησης. Όπως αναφέρεται στην απόφαση της ΡΑΑΕΥ, η οποία εκδόθηκε στις 21 Μαρτίου 2025, «διαπιστώθηκε ότι η ΔΕΥΑ Θέρμης πληροί τα απαιτούμενα κριτήρια της διοικητικής, διαχειριστικής, επιχειρησιακής και τεχνικής επάρκειας σύμφωνα με τις διεθνείς καλές πρακτικές και της χρηματοοικονομικής βιωσιμότητας κατά τα προβλεπόμενα στον νόμο και στην Υπουργική Απόφαση».

Πέρα από την αναγνώριση του έργου το οποίο επιτελεί η ΔΕΥΑΘ, η πιστοποίηση αυτή αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη συμμετοχή της ΔΕΥΑ Θέρμης σε εθνικά και ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα, επιτρέποντάς της να διεκδικήσει πόρους για αναπτυξιακά έργα και πρωτοβουλίες στον τομέα των υπηρεσιών ύδατος.

Σημαντικοί παράμετροι για τη χορήγηση πιστοποίησης Διαχειριστικής Επάρκειας εκ μέρους της ΡΑΑΕΥ ήταν:

- Η πλήρης ανάκτηση του χρηματοοικονομικού κόστους λειτουργίας της ΔΕΥΑ Θέρμης, διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα και τη συνεχή αναβάθμιση των υπηρεσιών της. Η επίτευξη αυτού του στόχου βασίζεται σε μία σειρά βέλτιστων πρακτικών, όπως η ακριβής καταμέτρηση της κατανάλωσης, η κοστολόγηση των υπηρεσιών σύμφωνα με τις νέες οδηγίες, καθώς και η στρατηγική ένταξη έργων σε επιχορηγούμενα προγράμματα που συμβάλλουν στη χρηματοδοτική της επάρκεια. Παράλληλα, η συνεχής βελτίωση και ο εκσυγχρονισμός των υποδομών, η εφαρμογή μεθόδων εξοικονόμησης υδάτινων πόρων και ο αυστηρότερος έλεγχος της λειτουργίας όλων των μονάδων ενισχύουν την αποδοτικότητα και τη βιωσιμότητα της επιχείρησης. Καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει, τέλος, το υψηλό ποσοστό εισπραξιμότητας των λογαριασμών, το οποίο αγγίζει το 92% και διασφαλίζει τη σταθερή ροή εσόδων, ενισχύοντας περαιτέρω τη χρηματοοικονομική της σταθερότητα.

- Η επίτευξη του τεκμηρίου της επαρκούς στελέχωσης, διαμορφώνοντας ένα ολοκληρωμένο ανθρώπινο δυναμικό που συντίθεται από μόνιμους υπαλλήλους, εξωτερικούς συνεργάτες και προσωπικό ΙΔΟΧ.

- Η έμφαση στην παρακολούθηση και εξασφάλιση της ποιότητας του πόσιμου νερού, εφαρμόζοντας αυστηρές διαδικασίες και σύγχρονες μεθόδους ελέγχου. Ένα από τα κύρια βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση είναι η ύπαρξη πιστοποιημένου εργαστηρίου, το οποίο πληροί τα πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας, διασφαλίζοντας την ακριβή ανάλυση των δειγμάτων νερού.

- Η κατασκευή ενός νέου βιολογικού σταθμού επεξεργασίας λυμάτων που αποτελεί σημαντική επένδυση για την περαιτέρω βελτίωση των υπηρεσιών αποχέτευσης. Επιπλέον η υλοποίηση ολοκληρωμένου ισοζυγίου μάζας για την Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ), το οποίο παρακολουθεί τη ροή των υγρών και στερεών από την είσοδο έως την έξοδο της εγκατάστασης.

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 30.03.2025