Η «ηχώ» της πλατείας, οι πρόωρες εκλογές, ο ανασχηματισμός

Ο Φεβρουάριος θα είναι από τους δυσκολότερους μήνες της -έως τώρα- πρωθυπουργίας του Κυριάκου Μητσοτάκη. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες αναμένονται γεγονότα τα οποία θα στριμώξουν ακόμα περισσότερο την κυβέρνηση, η οποία βρίσκεται ήδη σε δυσχερή θέση μετά τα μαζικά συλλαλητήρια της 26^ης Ιανουαρίου. Καταρχάς, αναμένεται η έκδοση των πορισμάτων για το δυστύχημα των Τεμπών. Συγκεκριμένα, του πορίσματος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου σχετικά με τα αίτια που προκάλεσαν την πυρόσφαιρα, καθώς και το συνολικό πόρισμα του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων. Εντός του μήνα θα υπάρξουν και σημαντικές κοινοβουλευτικές διεργασίες, οι οποίες θα αφορούν τη συγκρότηση Προανακριτικής Επιτροπής για τη διερεύνηση τυχόν ποινικών ευθυνών του υφυπουργού Χρήστου Τριαντόπουλου, την οποία έχει ζητήσει το ΠΑΣΟΚ, καθώς και, πιθανότατα, κατάθεση πρότασης μομφής εκ μέρους των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Τέλος, ο μήνας θα κλείσει με νέα συλλαλητήρια, ανήμερα της δεύτερης επετείου από το τρομακτικό δυστύχημα.

Σύμφωνα με τους πολιτικούς αναλυτές, το πώς θα ανταποκριθεί η κυβέρνηση και ειδικότερα ο πρωθυπουργός σε αυτές τις δοκιμασίες θα κρίνει και τις μετέπειτα πολιτικές εξελίξεις. Ήδη, τα συλλαλητήρια της 26^ης Ιανουαρίου φαίνεται να έχουν αλλάξει το πολιτικό κλίμα και την ατζέντα, επηρεάζοντας και το πολιτικό σκηνικό. Σε όλες τις δημοσκοπήσεις μετά τα συλλαλητήρια η Νέα Δημοκρατία παρουσιάζει πτώση της τάξης του 1,5% έως 1,7% σε σχέση με τις μετρήσεις στα μέσα Ιανουαρίου. Το χειρότερο, όμως είναι, ότι ανακόπηκε μία ανοδική πορεία την οποία άρχισε να παρουσιάζει προς τα τέλη Νοεμβρίου και μέσα στον Δεκέμβριο. Πολύ άσχημα είναι και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των μετρήσεων.

Όπως σημειώνει στη «ΜτΚ» ο Ζαχαρίας Ζούπης, διευθυντής ερευνών της OPONION POLL, το 75% με 80% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η κυβέρνηση δεν έκανε όσα έπρεπε, ώστε να αποκαλυφθεί η αλήθεια για το δυστύχημα, και αρκετοί είναι αυτοί που θεωρούν ότι κινήθηκε προς την αντίθετη κατεύθυνση, αυτήν της συγκάλυψης.

Ο Πασχάλης Τεμεκενίδης, διευθυντής ερευνών της Palmos Analysis, σημειώνει ότι «είναι νωρίς ακόμη να προβούμε σε συμπεράσματα ως προς την επίδραση των συλλαλητηρίων στο πολιτικό σκηνικό. Ας μην ξεχνάμε τι έγινε μετά το δυστύχημα. Τις πρώτες εβδομάδες η ΝΔ είχε χάσει 5% έως 6% και τρεις μήνες μετά έφτασε στο 40%. Τα Τέμπη ασφαλώς και θα αφήσουν το αποτύπωμά τους στις πολιτικές εξελίξεις, αλλά υπάρχει πολύς δρόμος ακόμη». Ο κ. Τεμεκενίδης επισημαίνει, ταυτόχρονα, ότι οι απώλειες της ΝΔ δεν κατευθύνονται προς τα λεγόμενα «συστημικά» κόμματα, το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ που κυβέρνησαν τη χώρα. Οδεύουν προς τη γκρίζα ζώνη της αποχής και των αναποφάσιστων και προς τα λεγόμενα «αντισυστημικά» κόμματα.

Τα σενάρια

Μπορούν τα συλλαλητήρια της 26^ης Ιανουαρίου, σε συνδυασμό και με τη γενικότερη κοινωνική δυσαρέσκεια για άλλα ζητήματα, όπως η ακρίβεια, το στεγαστικό, η προβληματική κατάσταση στις συγκοινωνίες και στα νοσοκομεία, να αποτελέσουν σημείο καμπής, πέρα από το οποίο η κατάσταση θα είναι μη αναστρέψιμη για την κυβέρνηση; Η εκτίμηση του κ. Ζούπη είναι ότι αυτό θα εξαρτηθεί από τις κινήσεις που θα κάνει η κυβέρνηση. «Πρώτο και κύριο είναι να αναλάβει γενναίες πρωτοβουλίες, προκειμένου να πείσει ένα μέρος της κοινής γνώμης ότι επιθυμεί πράγματι να λάμψει η αλήθεια για το τι συνέβη στα Τέμπη. Ακολούθως, θα πρέπει να ξεδιπλώσει τις πολιτικές της και για τα υπόλοιπα σοβαρά θέματα που αφορούν την ακρίβεια, το ιδιωτικό χρέος, τη στέγη κ.ο.κ. Αν δεν τα κάνει αυτά τότε, ναι, η κατάσταση θα είναι πολύ δύσκολη για τον πρωθυπουργό, ο οποίος έχει αναλώσει αρκετό πολιτικό κεφάλαιο στην υπόθεση των Τεμπών».

Σε πολιτικούς και κοινοβουλευτικούς κύκλους έχει αρχίσει να γίνεται κάποια συζήτηση σχετικά με το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών, ως μέσο εκτόνωσης της πολιτικής πίεσης που υφίσταται η κυβέρνηση. Οι περισσότεροι πολιτικοί αναλυτές, πάντως, δεν συμμερίζονται, προς το παρόν, ένα τέτοιο ενδεχόμενο. «Με τα σημερινά δεδομένα δεν βλέπω τι θα προσφέρουν οι πρόωρες εκλογές στο κυβερνών κόμμα. Αυτήν τη στιγμή η ΝΔ διαθέτει άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, δεν απειλείται από το εσωτερικό της. Αν κάνει εκλογές το πιθανότερο είναι να μην διαθέτει πλειοψηφία και να αναγκαστεί να αναζητήσει κυβερνητικό εταίρο. Συνεπώς, γιατί να το κάνει; Έχει κάθε λόγο να αφήσει το χρόνο να κυλήσει, ώστε να πάρει πρωτοβουλίες προσδοκώντας ότι θα αλλάξει το κλίμα», σημειώνει ο κ. Τεμεκενίδης.

«Η ΝΔ μπορεί να εμφανίζει δημοσκοπικές απώλειες, ωστόσο, ανάλογες απώλειες παρουσιάζει και το ΠΑΣΟΚ, ενώ στασιμότητα παρατηρείται στον ΣΥΡΙΖΑ. Άρα, ελλείψει εναλλακτικής κυβερνητικής λύσης ο κ. Μητσοτάκης δεν πιέζεται προς το παρόν. Το πιθανότερο είναι να επιχειρήσει ένα νέο ξεκίνημα, μέσω κυβερνητικού ανασχηματισμού μέσα στον Μάρτιο», εκτιμά ο κ. Ζούπης.

Σύμμαχος της κυβέρνησης, επισημαίνει ο κ. Τεμεκενίδης είναι και η κατάσταση που επικρατεί στην αντιπολίτευση. «Δεν ήταν μόνον η κυβέρνηση η οποία κατελήφθη από πανικό εξαιτίας του όγκου των συλλαλητηρίων. Τον ίδιο πανικό είδαμε και στην αντιπολίτευση, η οποία διαγκωνίζεται να αποδείξει ποιος εκφράζει καλύτερα και ταχύτερα τον παλμό και την απαίτηση των συλλαλητηρίων. Βλέπουμε ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ να επιτίθεται το ένα στο άλλο κι αυτό εξυπηρετεί την κυβέρνηση, της δίνει χρόνο να σκεφτεί και να αναλάβει πρωτοβουλίες, ελπίζοντας ότι θα αναστρέψει την κατάσταση».

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 09.02.2025