Στη φυλακή ο Ουκρανός οδηγός για το τροχαίο δυστύχημα στα διόδια Πολυμύλου (βίντεο)
Ο οδηγός απολογήθηκε σήμερα Μεγάλη Παρασκευή στο Πρωτοδικείο Κοζάνης - Τι υποστηρίζει ο δικηγόρος του
Δεν ήταν η πρώτη αλλά ούτε η τελευταία φορά το μεσημέρι της Μεγάλης Τρίτης που τα διόδια Πολυμύλου χάθηκαν στην ομίχλη. Στο σημείο, λόγω της λίμνης που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση, οι καιρικές συνθήκες ευνοούν να προκαλείται αυτό το έντονο φαινόμενο, με αποτέλεσμα οι οδηγοί να μην διακρίνουν τίποτα ούτε στα δέκα μέτρα. Μάλιστα, υπάρχουν συνεχώς αυξομειώσεις μέσα σε λίγες ώρες και κάποιες στιγμές η ορατότητα είναι μηδαμινή. Ίδια φαίνεται πως ήταν η κατάσταση και την ώρα του φρικιαστικού δυστυχήματος με τους δυο νεκρούς και τέσσερις τραυματίες.
Τα βίντεο από τις κάμερες ασφαλείας δείχνουν τον 38χρονο οδηγό του φορτηγού να τρέχει με μεγάλη ταχύτητα και να παρασέρνει τα δυο οχήματα πριν καν εισχωρήσουν στην λωρίδα του e-pass. Στην περίπτωση δηλαδή του συγκεκριμένου δυστυχήματος, οι ευθύνες του επαγγελματία οδηγού από την Ουκρανία είναι μεγάλες καθώς ακόμα και να μην γνώριζε ότι υπήρχαν διόδια στο σημείο, θα έπρεπε να κινούταν με μικρότερη τραχύτητα λόγω της ομίχλης. Για αυτό τον λόγο άσκησε και ο εισαγγελέας διώξεις σε βάρος του σε βαθμό κακουργήματος.
Ωστόσο, το συγκεκριμένο δυστύχημα, επειδή δεν είναι το μοναδικό στο σημείο, προκάλεσε πολλά ερωτήματα για το αν είναι σωστό το σημείο που τοποθετήθηκαν τα διόδια αλλά και αν υπάρχουν επαρκείς σημάνσεις πριν από αυτά. Τον Μάρτιο του 2022 στο ίδιο σημείο σημειώθηκε καραμπόλα 50 οχημάτων με 13 τραυματίες. Στο ίδιο τμήμα του δρόμου το 2014 σημειώθηκε ένα πολύνεκρο δυστύχημα με πέντε άτομα να χάνουν την ζωή τους. Ξανά τότε μάρτυρες κατήγγειλαν ότι η σήμανση ήταν ελλιπής στα τελευταία χιλιόμετρα πριν το σημείο της φονικής καραμπόλας.
Παρόμοιες είναι και οι καταγγελίες μετά το τελευταίο δυστύχημα, με οδηγούς και κατοίκους της περιοχής να μιλούν για ανύπαρκτες φωτεινές σημάνσεις αλλά και λάθη στον φωτισμό και στις πινακίδες. Η αντιπρόεδρος του ΤΕΕ Δυτικής Μακεδονίας Βούλα Χριστοπούλου που ήταν στο σημείο την ώρα της τραγωδίας, μιλώντας στη «ΜτΚ» κάνει λόγο για προβλήματα με την ομίχλη καθημερινά και αναφέρει οτι πολλές φορές οι πινακίδες «χάνονται» και αυτές.
«Την ώρα που βρισκόμασταν στα διόδια και πληρώναμε ακούσαμε έναν τρομακτικό θόρυβο σαν να γινόταν έκρηξη. Είδαμε στα αριστερά μας στο ρεύμα προς Κοζάνη, ένα φορτηγό να περνάει μέσα από τα διόδια και να τυλίγεται στις φλόγες. Επικράτησε πανικός, ανοίξαμε τις μπάρα για να φύγουμε, το ίδιο έγινε και στα άλλα ρεύματα. Το πρόβλημα με την ομίχλη είναι εφικτό εμείς που περνάμε συχνά από το σημείο. Ακόμα και οι πινακίδες που προειδοποιούσαν για την χαμηλή ορατότητα δεν είναι ορατές από μεγάλη απόσταση», αναφέρει η κ. Χριστοπούλου.
Οδηγός που περνάει συχνά από τα συγκεκριμένα διόδια, απαριθμεί στη «ΜτΚ» μια σειρά από προβλήματα που δείχνουν τα λάθη για την επιλογή τοποθέτησής τους. «Σε όλη την Ευρώπη όπου ταξιδεύω συχνά , σε περίπτωση μετωπικών διοδίων στις ελάχιστες περιπτώσεις που αυτά υπάρχουν, έχει τοποθετηθεί έντονη φωτοσήμανση τουλάχιστον δυο χιλιόμετρα πριν. Στο συγκεκριμένο σημείο τα διόδια έχουν τοποθετηθεί μετά από κλειστή στροφή και μετά από υψομετρική καμπή που τα κάνει αόρατα ακόμα και σε συνθήκες καλής ορατότητας. Επιπλέον και το πιο σοβαρό είναι ότι δεν υπάρχει η παραμικρή φωτοσήμανση με έντονους αναλάμποντες κίτρινους σημαντήρες όπως παντού στο εξωτερικό. Το ακόμα πιο σοβαρό είναι ότι σε κανένα μετωπικό σταθμό της Εγνατίας δεν υπάρχει ανάλογη σήμανση και υπάρχουν και άλλοι σταθμοί σε ορεινά σημεία μα ανάλογες συνθήκες ορατότητας και πουθενά δεν υπάρχει φωτοσήμανση ούτε καν πινακίδες έγκαιρης προειδοποίησης» επισημαίνει ο οδηγός, δηλώνοντας την ανησυχία και την αγωνία του.
Η διαδρομή προς τα διόδια Πολυμύλου
Πριν από τα διόδια Πολυμύλου υπάρχουν αλλεπάλληλες σήραγγες στην διαδρομή και η ομίχλη συνήθως αρχίζει να εμφανίζεται από νωρίς. Περίπου 10 χλμ. πριν τα διόδια υπάρχει ένας φωτεινός πίνακας που προειδοποιεί για να ανάψουν φώτα οι οδηγοί. Το μήνυμα αλλάζει αναλόγως με τις οδηγίες που πρέπει να λαμβάνουν οι οδηγοί.
Δυο χιλιόμετρα πριν τα διόδια υπάρχει η πρώτη σήμανση για τον σταθμό, που είναι δυο μικρές κυκλικές πινακίδες δεξιά και αριστερά του δρόμου. Σε περίπτωση ομίχλης δεν είναι σίγουρο ότι είναι εμφανείς. Οι ίδιες πινακίδες υπάρχουν ένα χιλιόμετρο πριν τα διόδια αλλά και 800 μέτρα πριν.
Στα 450 μέτρα πριν τα διόδια υπάρχει μια μεγάλη πινακίδα στη μέση του δρόμου που προειδοποιεί ότι υπάρχουν διόδια. Ωστόσο οι οδηγοί αναφέρουν ότι σε περίπτωση πυκνής ομίχλης καμία φορά δεν φαίνεται και αυτή από μακρινή απόσταση, καθώς δεν είναι με φωτεινή σήμανση.
Επίσης, οδηγοί και κάτοικοι της γύρω περιοχής εκφράζουν προβληματισμό και για το ύψος των κολώνων φωτισμού. Όπως θα δείτε και στην φωτογραφία έχουν μεγάλο ύψος και στην ομίχλη το φως δεν είναι επαρκές.
«Οι χώροι των διοδίων στην Εγνατία Οδό έχουν χωροθετηθεί πριν από περίπου 20 χρόνια μετά από μελέτες που έγιναν. Ο συγκεκριμένος σταθμός βρίσκεται σε αυτό το σημείο 16 έτη. Οι σημάνσεις είναι αυτές που προβλέπονται. Η ομίχλη είναι πρόβλημα σε μια διαδρομή 10 χλμ συνήθως και όχι μόνο στο σημείο των διοδίων. Αυτό σημαίνει ότι αν εξ αρχής οι οδηγοί κινούνται με χαμηλή ταχύτητα μειώνεται αισθητά ο κίνδυνος για τροχαία. Στην περίπτωση του δυστυχήματος της Μεγάλης Τρίτης εξετάζεται αν και γιατί κινούταν με μεγάλη ταχύτητα ο 38χρονος οδηγός του φορτηγού» δηλώνει στη «ΜτΚ» ο διευθύνων σύμβουλος της «Εγνατία Οδός Α.Ε.» Κωνσταντίνος Κουτσούκος.
Ποιος διαχειρίζεται τον δρόμο και τα διόδια
Η Εγνατία οδός αποτελούσε ένα όνειρο δεκαετιών. Το όνειρο αυτό έγινε πραγματικότητα το Σάββατο 30 Μαΐου 2009, όταν ο οδικός άξονας δόθηκε σε κυκλοφορίας με μια ειδική τελετή με τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή και των πρώην υπουργό ΠΕΧΩΔΕ Γιώργο Σουφλιά. Μετά από 16 έτη είναι ο μοναδικός αυτοκινητόδρομος που σχεδιάστηκε από το δημόσιο και παραμένει ως ιδιοκτησία σε χέρια δημόσιου φορέα, προς το παρόν τουλάχιστον καθώς έχει ήδη δρομολογηθεί η παραχώρηση του.
Συγκεκριμένα, στις 29 Μαρτίου του 2024 υπεγράφη η σύμβαση παραχώρησης στην κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε. και EGIS PROJECTS S.A., έναντι προσφοράς ύψους 1.496.100.000 ευρώ, η οποία θα επαναϋπολογιστεί με βάση τις προβλέψεις της σύμβασης παραχώρησης κατά την ημερομηνία έναρξης παραχώρησης. Μέχρι και σήμερα, δεν έχει ενεργοποιηθεί η παραχώρηση και παραμένει άγνωστη η ημερομηνία που η κοινοπραξία ιδιωτών θα αναλάβει ολοκληρωτικά την διαχείριση της Εγνατίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, ένα μεγάλο πρόβλημα που πρέπει να λυθεί για να προχωρήσει η παραχώρηση είναι η πιστοποίηση των κοιλαδογεφύρων από το δημόσιο. Αν δεν ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, που προβλέπεται δύσκολη, δεν μπορεί να μεταφερθεί στα χέρια της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε. και EGIS PROJECTS S.A.
Ωστόσο, τα τελευταία έτη ήδη η Εγνατία Οδός Α.Ε. σταμάτησε να διαχειρίζεται συντηρήσεις και λειτουργικές διαδικασίες η ίδια, καθώς ανατίθενται με συμβάσεις σε ιδιωτικές εταιρείες. Συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο του 2024 υπογράφτηκε η νέα σύμβαση με την κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ και ΙΝΤΡΑΚΑΤ για την ομαλή λειτουργία και συντήρηση του αυτοκινητόδρομου, με προϋπολογισμό 161 εκατ. ευρώ και διάρκειας 24 μηνών.
Κάθε δυο έτη υπογράφεται, όμως, μια ακόμα σύμβαση για την υποστήριξη και λειτουργία των διοδίων στην Εγνατία Οδό. Η τελευταία υπογράφτηκε με την κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ και ΑΚΤΩΡ με προϋπολογισμό 57 εκατ. ευρώ.
Επί της ουσίας, η εταιρεία Εγνατία Οδός Α.Ε. με δυο μεγάλες αναθέσεις έχει μετατοπίσει τη διαχείριση και τη συντήρηση του αυτοκινητόδρομου σε ιδιώτες, με την ίδια να έχει τον εποπτικό ρόλο. Όταν όμως προσπαθήσαμε να ενημερωθούμε από όλες τις πλευρές για την ευθύνη που υπάρχει σχετικά με κατάλληλες σημάνσεις για τα διόδια, το τοπίο ήταν ομιχλώδες όπως η περιοχή γύρω από τον σταθμό Πολυμύλου.
Σύμφωνα με πηγές από την μεριά της κοινοπραξίας ιδιωτών, οι εταιρείες δεν έχουν ευθύνη για την τοποθέτηση σήμανσης στον δρόμο και οι αρμοδιότητές τους περιορίζονται σε συντήρηση, καθαρισμό και υποστήριξη στην λειτουργία των διοδίων. Συγκεκριμένα για τα διόδια, οι ίδιες πηγές, αναφέρουν ότι οι κινήσεις που μπορούν να κάνουν είναι ελάχιστες και πως συνδράμουν σε επίπεδο προσωπικού αν χρειαστεί. Ενώ, για τα σημεία όπου έγιναν τα διόδια και τα σημεία που τοποθετήθηκαν οι πινακίδες τονίζουν ότι όλα συντηρούνται όπως δόθηκαν από την Εγνατία Οδό Α.Ε. και η μόνη που θα μπορεί να κάνει παρεμβάσεις και θα έχει τις ευθύνες είναι η κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε. και EGIS PROJECTS S.A όταν όμως ενεργοποιηθεί η παραχώρηση.
Από την άλλη, πηγές από την Εγνατία Οδό Α.Ε., τονίζουν ότι η συντήρηση του οδικού άξονα και η λειτουργία των διοδίων έχει ανατεθεί στις κοινοπραξίες και ότι οι ίδιοι εποπτεύονται από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.
Γιατί δεν αυτοματοποιούνται
Στις προηγμένες χώρες της Ευρώπης, μετωπικοί σταθμοί διοδίων δεν υπάρχουν αλλά όταν ο κάθε οδηγός βγει από τον αυτοκινητόδρομο, καταγράφεται η διαδρομή του και υπολογίζεται το ανάλογο αντίτιμο που πρέπει να πληρώσει. Η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες που μέχρι σήμερα οι οδηγοί σταματούν στους μεγάλους αυτοκινητόδρομους για να πληρώσουν διόδια.
Η παραδοσιακή μορφή διοδίων σίγουρα προκαλεί καθυστερήσεις στην κυκλοφορία, ειδικά τις ημέρες των μεγάλων εξόδων εκδρομέων που σχηματίζονται ουρές οχημάτων. Ενώ στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, τα οχήματα κινούνται χωρίς να σταματούν πουθενά και ο λογαριασμός τους έρχεται με μήνυμα στο κινητό τους ή κατευθείαν γίνεται κατακράτηση από την κάρτα.
Το ερώτημα είναι για ποιον λόγο δεν προχωρά το ίδιο σύστημα και στην χώρα μας, αν και υπάρχουν αρκετοί υπέρμαχοι δημόσιοι φορείς. Για παράδειγμα, πολλοί από την «Εγνατία Οδός Α.Ε.» εμφανίζονται θετικοί στην αλλαγή αυτή για τα διόδια. Από την άλλη, οι παραχωρησιούχοι δημόσιων δρόμων στη χώρα προς το παρόν δεν τον αποκλείουν σαν σκέψη, αλλά δεν το συζητούν ως σενάριο.
Ο τρόπος που λειτουργούν τα διόδια σήμερα στη χώρα, είναι άμεσος για την συλλογή των αντιτίμων αλλά και την κατακράτηση των ποσοστών που δικαιούται κάθε εταιρεία. Αν κάποιος δεν πληρώσει διόδια, πράξη που καταγραφόταν έντονα την εποχή του κινήματος «Δεν Πληρώνω», διώκεται από τις δημόσιες αρχές άμεσα. Στην περίπτωση που αλλάξει ο τρόπος πληρωμής διοδίων και στέλνετε ο λογαριασμός μετά τη διαδρομή, θα υπάρχει ο κίνδυνος οι ιδιωτικές εταιρείες να διεκδικούν δικαστικά τα αντίτιμα από τους οδηγούς που δεν πληρώνουν. Θα πρόκειται για μια διαδικασία χρονοβόρα, που σίγουρα κάθε ιδιώτης θα ήθελε να αποφύγει.
Βέβαια, υπάρχει και η λύση των παράπλευρων διοδίων που μπορούν να στηθούν σε κάθε έξοδο και ο οδηγός εκεί θα πληρώνει άμεσα για όλη την διαδρομή που έκανε στον αυτοκινητόδρομο.
* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 19-20/4/2025.
