Δυστύχημα στα Τέμπη: Το μπάζωμα στο μικροσκόπιο της έρευνας

Τα όσα ακολούθησαν μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα, με τη μεταφορά χώματος από το σημείο και τη διαμόρφωσή του με αδρανή υλικά, βρίσκονται στο στόχαστρο της έρευνας που διενεργεί ο εφέτης ανακριτής. Ωστόσο, το έργο αυτό θα παύσει για τουλάχιστον δύο μήνες, καθώς την ανακριτική διαδικασία θα αναλάβει η Προανακριτική Επιτροπή της Βουλής. Η Προανακριτική Επιτροπή, που θα συγκροτηθεί τις προσεχείς ημέρες, θα αριθμεί 27 μέλη, εκ των οποίων τα 14 θα είναι από τη ΝΔ και τα υπόλοιπα 13 από την αντιπολίτευση. Πάντως, ακόμα και πριν τη συγκρότηση της επιτροπής, άρχισαν ήδη οι αποκαλύψεις στοιχείων και, μάλιστα, εκ μέρους του υπό έλεγχο βουλευτή και πρώην υφυπουργού, Χρήστου Τριαντόπουλου, ο οποίος έδωσε στη δημοσιότητα το email που απέστειλε στον πρώην Περιφερειάρχη Θεσσαλίας, σε συνέχεια σχετικού δημοσιεύματος της εφημερίδας ΕΣΤΙΑ. Σχετικά με το επίμαχο email κυβερνητικοί κύκλοι σημείωναν ότι «από πουθενά δεν προκύπτει κάποιος συντονιστικός ρόλος του κ. Τριαντόπουλου ή οποιαδήποτε εντολή. Εξάλλου, οι επιχειρησιακές αποφάσεις για την απομάκρυνση βαγονιών είχαν ληφθεί πριν ο κ. Τριαντόπουλος μεταβεί στην περιοχή. Στην πραγματικότητα, με το εν λόγω email ενημέρωσε μόνο για την αρωγή των οικογενειών των θυμάτων και για τη συνδρομή της πολιτείας στην πληρωμή οικονομικών υποχρεώσεων που ανέλαβε η Περιφέρεια Θεσσαλίας στο πλαίσιο της διαχείρισης του δυστυχήματος».

Μέχρι και σήμερα παραμένει άγνωστο το ποιος έπραξε τι στις διαδοχικές συσκέψεις αλλά και στο πεδίο του δυστυχήματος και κυρίως ποιος έδωσε εντολή για την μετακίνηση των συντριμμιών και του χώματος από τον χώρο του δυστυχήματος. Το χώμα που απομακρύνθηκε ήταν κρίσιμο στη διερεύνηση του δυστυχήματος, καθώς περιείχε ανθρώπινα μέλη αλλά και κρίσιμα αποδεικτικά στοιχεία, που θα έδιναν απαντήσεις σχετικά με το αν υπήρχαν ή όχι υδρογονάνθρακες και σε τι βαθμό συνέβαλλαν στην εκδήλωση της φωτιάς, μετά τη σύγκρουση των τρένων.

Την περασμένη Παρασκευή, δύο χρόνια μετά το δυστύχημα, κλιμάκιο της Πυροσβεστικής παρουσία του εφέτη ανακριτή και των δύο δικαστικών πραγματογνωμόνων, μετέβη στο Κουλούρι, προκειμένου να ερευνήσει την εμπορική αμαξοστοιχία, αναζητώντας στοιχεία που θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμα, για να διαλευκανθεί το αν υπήρχε παράνομο φορτίο.

Παράλληλα λαμβάνονται καταθέσεις από υπηρεσιακούς παράγοντες που ήταν στο πεδίο τις ημέρες που γινόταν η παρέμβαση και δεν αποκλείεται να ασκηθούν νέες διώξεις για το μπάζωμα. Υπενθυμίζεται ότι μέχρι σήμερα έχουν ασκηθεί διώξεις για την αλλοίωση του χώρου με συναυτουργία σε επτά άτομα (στον γ.γ. Πολιτικής Προστασίας, Β. Παπαγεωργίου, τον πρώην Περιφερειάρχη Λάρισας, Κ. Αγοραστό, τον τότε αστυνομικό διευθυντή Λάρισας, Α. Χαρακόπουλο, τον τότε συντονιστή επιχειρήσεων των πυροσβεστικών δυνάμεων Στερεάς Ελλάδας και Θεσσαλίας, Ευ. Φαλάρα και τρία στελέχη από το προανακριτικό της Πυροσβεστικής της Λάρισας).

Στο μεταξύ το πρωί της Παρασκευής η πρόεδρος του Συλλόγου «Τέμπη 2023», Μαρία Καρυστιανού κατέθεσε συμπληρωματική μήνυση κατά του εφέτη ανακριτή για το θέμα των αρχείων που δεν έχουν μπει στη δικογραφία. Ως προς την εξέλιξη της ανακριτικής διαδικασίας στις 21 και 28 Μαρτίου αναμένεται να απολογηθούν ο διευθυντής Σιδηροδρομικών Μεταφορών και ο γενικός διευθυντής Μεταφορών του Υπουργείου Μεταφορών. Οι καταθέσεις τους είναι κρίσιμες ως προς το αν η πολιτική ηγεσία του υπουργείου γνώριζε ότι υπήρχαν κενά στα συστήματα ασφαλείας του σιδηροδρόμου και παρ’ όλα αυτά επέτρεπαν να συνεχίζεται η λειτουργία του, εκθέτοντας εν γνώσει τους σε κίνδυνο το επιβατικό κοινό.

Το χρονικό του μπαζώματος

1η Μαρτίου

Τρεις ώρες μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα, ξημερώματα 1ης Μαρτίου, συνεδρίασε το Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας (ΣΟΠΠ). Αποφασίστηκε να απομακρυνθούν σταδιακά τα βαγόνια και οι μηχανές των δύο αμαξοστοιχιών. Δύο ώρες αργότερα, σε νέα συνεδρίαση του οργάνου, αποφασίστηκε να ζητηθούν από την Περιφέρεια βαρέα οχήματα για να συνδράμουν το έργο της απομάκρυνσης των βαγονιών. Λίγες ώρες μετά τη φονική σύγκρουση τα συνεργεία ιδιωτικής εταιρείας πιάνουν δουλειά. Σύμφωνα με τον εργολάβο, στο σημείο του δυστυχήματος λάβανε εντολές από τους πυροσβέστες. Το απόγευμα κιόλας στήθηκε στην Εθνική Οδό ο γερανός.

2 Μαρτίου

Ο γερανός απομακρύνει τα συντρίμμια της εμπορικής αμαξοστοιχίας. Μαζί με τα συντρίμμια των δύο τρένων, τα μηχανήματα σηκώνουν και απομακρύνουν από αυτήν την περιοχή και χώματα. Ο εργολάβος λαμβάνει εντολή να πετάξει τα υλικά, τα οποία μεταφέρει σε ιδιωτικό του οικόπεδο, που ήταν αφύλακτο. «Κανείς δεν μας σταμάτησε ούτε μας ρώτησε για τον προορισμό του φορτίου. Δική μου πρωτοβουλία ήταν η μεταφορά στο ιδιόκτητο οικόπεδο αλλά, αφού πρώτα, είχαμε λάβει εντολή να τα πετάξουμε», κατέθεσε στον ανακριτή. Στην κατάθεσή του ο χειριστής του σκαπτικού μηχανήματος αναφέρει ότι παρέμεινε εκεί 5-6 ημέρες.

3 Μαρτίου

Δίνεται εντολή από την αστυνομία στον εργολάβο να μεταφέρει τα υλικά που απομακρύνονταν από το σημείο στο αμαξοστάσιο του ΟΣΕ στο Κουλούρι, με συνοδεία αστυνομίας. Ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Χρήστος Τριαντόπουλος, βρίσκεται στην περιοχή, προκειμένου να συντονίσει τις ενέργειες για την κρατική βοήθεια και τη στήριξη των οικογενειών των θυμάτων. Το βράδυ, και ενώ οι εργασίες βρίσκονταν ήδη σε εξέλιξη, πραγματοποιείται μία σύσκεψη με τον κ. Τριαντόπουλο, τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας, τον γ.γ. Μεταφορών, τους διευθυντές της Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής Λάρισας. Όπως προκύπτει από τη δικογραφία ο μόνος που διαχωρίζει τη θέση του είναι ο διοικητής Τροχαίας Λάρισας, ο οποίος δήλωσε αναρμόδιος, καθώς η δικογραφία είχε επίσημα φύγει από τα χέρια της Τροχαίας και είχε ανατεθεί στις ανακριτικές Αρχές.

9 Μαρτίου

Ο κ. Τριαντόπουλος στέλνει ένα email με αποδέκτη τον Περιφερειάρχη Λάρισας, Κ. Αγοραστό, το οποίο κοινοποιείται στον τότε υπουργό Επικρατείας, Γ. Γεραπετρίτη, τον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ, Ά. Σκέρτσο, τον γ.γ Μεταφορών, Γ. Ξιφαρά. Το mail έχει θέμα «Κάλυψη κόστους στήριξης και αποκατάστασης μετά το δυστύχημα στα Τέμπη». Ζητείται από την Περιφέρεια να συγκεντρώσει ή να εκτιμήσει το κόστος όλων των εξόδων που έγιναν και να το αποστείλει στο υπουργείο Υποδομών, «ώστε να δρομολογηθεί η κάλυψή του με γρήγορες διαδικασίες».

Στην κατάθεσή του ο ιδιώτης εργολάβος ανέφερε ότι «δεν υπήρχε καμία ειδική συμφωνία και ούτε ξέραμε αρχικά από ποιον και αν θα πληρωθούμε, καθώς εμένα με ειδοποίησε συνάδελφος και η πληροφορία ήταν ότι θα πληρωθούμε από κάποια από τις εταιρείες που διαχειρίζονται τους σιδηροδρόμους. Τελικά, μας κάλεσε 2-3 μήνες μετά το ατύχημα η Τεχνική Υπηρεσία της Περιφέρειας Θεσσαλίας και υπογράψαμε τις συμβάσεις».

6 Απριλίου

Το υπουργείο Ανάπτυξης αποδέχεται το αίτημα που κατέθεσε στις 31.03.2023 η Περιφέρεια Θεσσαλίας για ένταξη έργου της στο Πρόγραμμα Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών, και δηλώνει την πρόθεση χρηματοδότησης με 647.862,80 ευρώ.

11 Απριλίου

Σαράντα μέρες μετά το δυστύχημα η οικονομική επιτροπή της Περιφέρειας Θεσσαλίας εγκρίνει τη διάθεση 513.260,80 σε τέσσερις εργολάβους. Οι εργασίες που περιγράφονται είναι κατασκευή προσβάσεων, περιφράξεων, χρήση βαρέων οχημάτων και γερανών τόσο στον χώρο του ατυχήματος όσο και στο Κουλούρι. Οι διαδικασίες εκχωμάτωσης δεν περιγράφονται στις συμβάσεις.

«Υπό πίεση συντάχθηκε η έκθεση της Πυροσβεστικής», καταγγέλλει η πυρονόμος

Στέλεχος της Πυροσβεστικής καταγγέλλει πιέσεις να υπογράψει την έκθεση που συντάχθηκε για τη φωτιά στα Τέμπη. Σύμφωνα με έγγραφο που αποκάλυψε ο ιστότοπος ieidiseis.gr, η πυρονόμος που εκτελούσε καθήκοντα ανακριτικού υπαλλήλου το βράδυ του δυστυχήματος, κατέθεσε στις 3 Φεβρουαρίου 2025 στην Εισαγγελία Λάρισας καταγγελία που είχε κάνει προς την Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων Σωμάτων Ασφαλείας, υποστηρίζοντας ότι δέχτηκε ασφυκτικές πιέσεις και απειλές να υπογράψει την «Έκθεση Απλής αυτοψίας» για το μοιραίο βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 2023. Στην καταγγελία της η πυρονόμος περιγράφει ένα μπάχαλο, με παντελή έλλειψη συντονισμού. Σύμφωνα με την περιγραφή της η ίδια έφτασε στον χώρο του δυστυχήματος με την τότε προϊσταμένη του ανακριτικού Λάρισας και ανακριτικό υπάλληλο του ΔΙΠΥΝ Λάρισας και ενώ έκαιγε η φωτιά ενημερώθηκαν από τον συντονιστή της Πυροσβεστικής Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας ότι την προανάκριση είχε αναλάβει η Τροχαία Λάρισας και αποχώρησαν. Στις 2 Μαρτίου πληροφορήθηκε ότι κατέφθανε κλιμάκιο της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού από την Αθήνα και ήταν σε επιφυλακή, σε περίπτωση που χρειαζόταν η συνδρομή της. Υπενθυμίζεται ότι, όπως αποκαλύφθηκε μετά από σχεδόν δύο χρόνια, η ΔΑΕΕ αμέσως μόλις έφτασε, έλαβε εντολή να επιστρέψει. Ακούγοντας στα ΜΜΕ πληροφορίες περί ύπαρξης φιαλών αερίου η πυρονόμος μαζί με έναν ανακριτικό υπάλληλο επέστρεψαν στο πεδίο στις 3 Μαρτίου 2023, με σκοπό να παράσχουν τις υπηρεσίες τους, αν τους ζητηθεί. Ο περιφερειακός διοικητής (ΠΕΔΥΠ) Θεσσαλίας τους έστειλε στο γραφείο του διευθυντή Τροχαίας, για να συνεργαστούν σχετικά με την αυτοψία, όμως, όταν το πληροφορήθηκε αυτό ο διοικητής της Πυροσβεστικής Λάρισας, τους ζήτησε να φύγουν αμέσως, γιατί με τις πράξεις τους θα τίναζαν την προανάκριση στον αέρα, και τους διέταξε να μην εμπλακούν σε τίποτα απολύτως. Σύμφωνα με την καταγγελία, στις 5 Μαρτίου ο διοικητής ΔΙΠΥΝ Λάρισας τους ζήτησε να καταθέσουν στην εισαγγελία ότι οι τρεις πυροσβέστες βρέθηκαν στο σημείο του δυστυχήματος ως «ομάδα περιφρούρησης», κάτι που αρνήθηκαν. Την επομένη διατάχθηκε να συντάξει Έκθεση Αυτοψίας. Αρχικά αρνήθηκε, γιατί της είχε απαγορευτεί η συνεργασία με την Τροχαία Λάρισας και γιατί δεν έγιναν οι απαραίτητες προανακριτικές πράξεις για τη συλλογή στοιχείων. «Δέχτηκα απειλές να απολογηθώ εγγράφως για απείθια, αν δεν συντάξω αμέσως την Έκθεση Απλής Αυτοψίας (...) και να την πάω ενυπόγραφη μέχρι το μεσημέρι». Η έκθεση παρέμεινε ανυπόγραφη και χωρίς εγγραφή της ώρας λήξης της αυτοψίας. Στη συνέχεια, αναφέρει πως αφαίρεσαν το έγγραφο αυτό από τον υπολογιστή της, το διέρρευσαν στα μέσα ενημέρωσης και το χρησιμοποίησαν ως «αυθεντία».

Υπενθυμίζεται ότι σε εκείνη την Έκθεση Απλής Αυτοψίας αναφερόταν ότι η αρχική εστία φωτιάς δεν μπορεί να εντοπιστεί και τα αίτια οφείλονται στην πρόσκρουση των δύο τρένων. Το έγγραφο διαβιβάστηκε στον ειδικό εφέτη ανακριτή, Σωτήρη Μπακαΐμη, στις 23 Μαρτίου 2023.

Δημοσιεύτηκε στη «ΜτΚ» στις 09/03/2025