Απόστολος Τζιτζικώστας: Ένα «βαρύ» ευρωπαϊκό χαρτοφυλάκιο

Στον πέμπτο όροφο του εντυπωσιακού κτιρίου του Barleymont, όπου είναι η έδρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η θέα είναι πανοραμική, καθώς ο επισκέπτης του έχει στο πιάτο ένα μεγάλο κομμάτι των Βρυξελλών. Την περασμένη Τετάρτη όταν στο πλαίσιο δημοσιογραφικής αποστολής που διοργάνωσε η Αντιπροσωπεία στην Αθήνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωκοινοβουλίου επισκεφτήκαμε το κτίριο, η εικόνα ήταν ηλιόλουστη και θύμιζε Ελλάδα. «Φέρατε τον ήλιο στις Βρυξέλλες» ήταν και το αρχικό σχόλιο του νέου Επιτρόπου της Ελλάδας στην ΕΕ Απόστολου Τζιτζικώστα στη συνάντηση που είχαμε.

Ο υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος δεν έκρυβε τη χαρά του για το γεγονός ότι ο καιρός των Βρυξελλών θύμιζε αυτές τις ημέρες Μεσόγειο, μια και όπως έλεγε ένα από τα πράγματα που νοσταλγεί από τη Θεσσαλονίκη είναι ο ήλιος και οι άνθρωποί της. Σε μία περίοδο που τα πολιτικά σύννεφα στους κύκλους της ΕΕ είναι πυκνά λόγω των δασμών που έρχονται από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο κ. Τζιτζικώστας είναι συγκρατημένα αισιόδοξος για την εξέλιξη του σχετικού διαλόγου Ευρώπης και ΗΠΑ.

Τα χαμόγελα του Απ. Τζιτζικώστα είχαν να κάνουν και με τις ενδιαφέρουσες προκλήσεις που έχει ο ίδιος μπροστά του. Λογικόν, αν σκεφτεί κανείς ότι το χαρτοφυλάκιο είναι το πιο σημαντικό χαρτοφυλάκιο που πήρε ποτέ Έλληνας Επίτροπος στα χρονικά της Ευρώπης, καθώς περιέχει τις υποδομές (δρόμοι, λιμάνια και αεροδρόμια), τον τουρισμό, τις μεταφορές, τη ναυτιλία, την εφοδιαστική αλυσίδα και την αυτοκινητοβιομηχανία, τομείς που επηρεάζουν περίπου το 40% του ελληνικού ΑΕΠ. Όπως σημείωσε ο κ. Τζιτζικώστας οι τεκτονικές γεωπολιτικές αλλαγές του τελευταίου διαστήματος δημιούργησαν νέες προτεραιότητες της ΕΕ που είναι πλέον η ανταγωνιστικότητα, η επένδυση στην καινοτομία και τα ζητήματα της ασφάλειας και της άμυνας, αλλά και νέες προκλήσεις με την άνοδο του προστατευτισμού, τις δυσκολίες που παρατηρούνται στην εφοδιαστική αλυσίδα και στη συγκράτηση των τιμών και την κλιματική κρίση που παραμένει. Σε αυτό το πλαίσιο οι τομείς των μεταφορών και του τουρισμού, που είναι στο χαρτοφυλάκιο του Έλληνα Επιτρόπου, είναι «τομείς σταθερότητας, ρεαλισμού και κοινής λογικής, που εστιάζουν στις πραγματικές ανάγκες των πολιτών». Ταυτόχρονα ο κ. Τζιτζικώστας δεν έκρυψε την ικανοποίησή του για το γενικό στόχο της Κομισιόν που είναι η κατά 30% μείωση της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών, που όπως είπε είναι αντιπαραγωγική και αντιαναπτυξιακή.

Όσο για τις βασικές πολιτικές του χαρτοφυλακίου θα ξεχωρίζαμε καταρχήν τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, όπου το σχετικό σχέδιο παρουσιάστηκε από τον ίδιο τον κ. Τζιτζικώστα πριν από τρεις εβδομάδες. Είναι ένας τομέας που αφορά όλους μας και είναι «βαρύς», καθώς περιλαμβάνει το 7% του ΑΕΠ της Ευρώπης, ενώ σε αυτήν απασχολούνται 14 εκατ. εργαζόμενοι. «Με το σχέδιο κάναμε μία στροφή στον ρεαλισμό και στη στήριξη της ανταγωνιστικότητας», σημείωσε ο κ. Τζιτζικώστας, «με στόχο να διατηρηθεί η αυτοκινητοβιομηχανία εντός Ευρώπης και ανταγωνιστική».

Για τη ναυτιλία ο σχεδιασμός είναι εντός του 2025 να παρουσιαστούν δύο σημαντικές πρωτοβουλίες που αφορούν στη νέα βιομηχανική στρατηγική για τη ναυτιλία και τα ναυπηγεία και μία δεύτερη για τα λιμάνια, με βασικούς στόχους την ανταγωνιστικότητα, τη βιωσιμότητα, την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής ναυπηγικής βιομηχανίας, την ψηφιακή μετάβαση, την ενίσχυση των δεξιοτήτων των εργαζομένων και την ασφάλεια των κρίσιμων θαλάσσιων υποδομών.

Στην αεροπλοΐα να σημειώσουμε την ανοιχτή συζήτηση που ο Επίτροπος θέλει να προχωρήσει με γρήγορους ρυθμούς για την υιοθέτηση ενός κοινού εναέριου ευρωπαϊκού χώρου, ενώ για τον σιδηρόδρομο σημείωσε με νόημα ότι η ασφάλεια για όλες τις χώρες αποτελεί την απόλυτη προτεραιότητα της Επιτροπής. Μάλιστα στο σχεδιασμό υπάρχει και ένα σημαντικό βήμα εκσυγχρονισμού του τρόπου με τον οποίο θα μπορεί ο πολίτης να κλείνει θέση στα τρένα, με στόχο ίσως και μέχρι το φετινό φθινόπωρο με ένα απλό κλικ από το κινητό να γίνεται η κράτηση του εισιτηρίου για το σιδηρόδρομο και για διακρατικά ταξίδια.

Ένας ενδιαφέρων τομέας στο χαρτοφυλάκιο αποτελεί η στρατιωτική κινητικότητα, όπου η Επιτροπή δίνει μεγάλη έμφαση. Εδώ προβλέπεται η αναβάθμιση των υποδομών για τη μετακίνηση από τη μία άκρη της Ευρώπης μέχρι την άλλη στρατού και στρατιωτικού εξοπλισμού. Σε αυτές περιλαμβάνονται 4 βασικές διαδρομές της λεγόμενης στρατιωτικής κινητικότητας και περίπου 600 hotspots, όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παρέμβει. Το σημαντικό βέβαια εδώ είναι ότι θα είναι μια αναβάθμιση «διπλής χρήσης», δηλαδή θα βελτιώσει την κινητικότητα και του στρατού, αλλά και των πολιτών.

Τέλος εντός του 2026 προγραμματίζεται από την Επιτροπή η παρουσίαση της συνολικής στρατηγικής για τον τουρισμό, που μπαίνει για πρώτη φορά στην ατζέντα της Κομισιόν. Και επειδή ο ίδιος ο Απ. Τζιτζικώστας -όπως συχνά τονίζει- απεχθάνεται τις μονομερείς αποφάσεις, ο σχετικός διάλογος με τους φορείς θα ξεκινήσει άμεσα. Γιατί ας μην ξεχνάμε εδώ ότι το τουριστικό brandname της Ευρώπης είναι τεράστιο και ότι είναι παγκοσμίως ο πρώτος τουριστικός προορισμός.

Πάντως ύστερα από 4 μήνες θητείας στην Κομισιόν ένας πρώτος θετικός απολογισμός έχει γίνει από τον Απόστολο Τζιτζικώστα. Και αφορά στον τρόπο που ασκεί διοίκηση και τελικά κυβερνά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Τρία πράγματα θεωρεί ο κ. Τζιτζικώστας ιδιαίτερα χρήσιμα. Το πρώτο είναι η ίδια η διαδικασία επιλογής των Επιτρόπων, όπου ο ίδιος βρέθηκε αντιμέτωπος με τους «εξεταστές» του Ευρωκοινοβουλίου. «Η τετράμηνη προετοιμασία ήταν για μένα πολύ σημαντική», σημείωσε, κάτι που αποτυπώθηκε στην υψηλότερη βαθμολογία που έλαβε ο ίδιος μεταξύ των 26 Επιτρόπων. Μέσα από αυτή τη δύσκολη διαδικασία ο κάθε υποψήφιος Επίτροπος μαθαίνει πολύ καλά το αντικείμενό του και έτσι από τη στιγμή που αναλαμβάνει δε χάνει ούτε μια ημέρα. Σημαντικό είναι επίσης ότι το Κολλέγιο των Επιτρόπων συνεδριάζει κάθε Τετάρτη και από τη συνεδρίαση δε λείπει κανείς. Και τρίτον ότι υπάρχει η αρχή της αλληλεγγύης. «Τα χαρτοφυλάκια και τα κινητά τα αφήνουμε έξω. Και όταν μπαίνουμε στην αίθουσα είμαστε ίσος έναντι ίσου, έχουμε λόγο και άποψη για όλα τα θέματα και με την ίδια βαρύτητα», σχολίασε χαρακτηριστικά. Σίγουρα τρεις καλές συστάσεις και για την εγχώρια πολιτική…

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 13.04.2025