Meta: Το Διεθνές Δίκτυο Fact-Checking απορρίπτει το «επιχείρημα» περί λογοκρισίας και προειδοποιεί
To IFCN θεωρεί ότι η κατάργηση του προγράμματος του fact-checking της Meta στον κόσμο θα προκαλέσει «πραγματική βλάβη»
Έντονη ανησυχία για την εξάπλωση των fake news και την ποιότητα της ενημέρωσης προκάλεσε η ανακοίνωση της εταιρίας Meta να τερματίσει το fact-checking στο Facebook, το Instagram και το WhatsApp στις ΗΠΑ. Μάλιστα, o ο ιδρυτής της εταιρίας ο Μαρκ Zακερμπεργκ τόνισε, μεταξύ άλλων ότι οι διαδικασίες του fact-checking «είναι υπερβολικά πολιτικά κατευθυνόμενες και συνέβαλαν περισσότερο στην μείωση της εμπιστοσύνης παρά στην βελτίωσή της, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ»
Αυτή η απόφαση έχει προκαλέσει αντιδράσεις και ανησυχίες μεταξύ ειδικών και οργανισμών, οι οποίοι φοβούνται ότι η κατάργηση του «επαλήθευση γεγονότων» μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της παραπληροφόρησης και του ρητορικού μίσους στις πλατφόρμες της Meta. Ειδικότερα, το διεθνές δίκτυο του fact-checking IFCN απέρριψε το επιχείρημα περί λογοκρισίας που επικαλέσθηκε ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ, ενώ παράλληλα το Συμβούλιο της Ευρώπης προειδοποίησε για αρνητικές συνέπειες στα ανθρώπινα δικαιώματα
Τι είναι το fact-checking
Το fact-checking είναι η διαδικασία επαλήθευσης της ακρίβειας και της αξιοπιστίας πληροφοριών που δημοσιεύονται σε ειδήσεις, social media ή οποιαδήποτε άλλη πλατφόρμα. Χρησιμοποιείται για να διασφαλίζεται ότι οι πληροφορίες που φτάνουν στο κοινό είναι τεκμηριωμένες και βασισμένες σε πραγματικά γεγονότα.
Το fact-checking προστατεύει το κοινό από ψευδείς ή παραπλανητικές ειδήσεις, ενισχύει την εμπιστοσύνη στα μέσα ενημέρωσης και συμβάλλει στη δημόσια διαφάνεια και στην υπεύθυνη δημοσιογραφία.
Πώς λειτουργεί το fact-checking
Οι ειδικοί εντοπίζουν δηλώσεις, ειδήσεις ή αναρτήσεις που θεωρούνται αμφισβητήσιμες. Εν συνεχεία, προβαίνουν σε έρευνα και επαλήθευση καθώς εξετάζονται οι πηγές, συγκρίνονται με επιστημονικά δεδομένα και αξιόπιστα ρεπορτάζ. Επιστημονικοί και δημοσιογραφικοί οργανισμοί κατατάσσουν την πληροφορία ως αληθινή, παραπλανητική ή ψευδή. Τέλος, τα ευρήματα δημοσιοποιούνται, συχνά με πλήρη εξήγηση για την ετυμηγορία.
Πώς το fact-checking περιορίζει την διάδοση των fake news
Μελέτες σε παγκόσμιο επίπεδο καταδεικνύουν ότι η ύπαρξη μηχανισμών επαλήθευσης μπορεί να μειώσει την παραπληροφόρηση και να ενισχύσει την εμπιστοσύνη του κοινού στις πληροφορίες που λαμβάνει. Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναγνωρίσει την ανάγκη για αποτελεσματικότερους μηχανισμούς καταπολέμησης της παραπληροφόρησης, υπογραμμίζοντας τη σημασία του fact-checking σε σχετικές εκθέσεις.
Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, η διάδοση παραποιημένων ή ψευδών ειδήσεων αποτελεί ένα από τα πλέον φλέγοντα ζητήματα στην ψηφιακή εποχή. Η έρευνα υπογραμμίζει τη σημασία του fact-checking ως μέσου αντιμετώπισης της παραπληροφόρησης.
Επιπλέον, μελέτη του Πανεπιστημίου Πειραιώς αναφέρει ότι η παραπληροφόρηση στα ψηφιακά μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελεί σοβαρή πρόκληση για τη δημοκρατία και την ελευθερία της έκφρασης. Η μελέτη προτείνει την ενίσχυση των μηχανισμών επαλήθευσης πληροφοριών ως μέτρο για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Η πιθανή κατάργηση του fact-checking από τη Meta δεν αποτελεί απλώς μια επιχειρηματική απόφαση, αλλά μια κίνηση με σοβαρές κοινωνικές συνέπειες. Χωρίς τη στήριξη μηχανισμών επαλήθευσης, ο κίνδυνος της ανεξέλεγκτης παραπληροφόρησης αυξάνεται, θέτοντας σε κίνδυνο την ποιότητα της ενημέρωσης και την εμπιστοσύνη του κοινού. Σε έναν κόσμο που ήδη παλεύει με την υπερπληροφόρηση, το fact-checking είναι περισσότερο αναγκαίο από ποτέ.
