ΧΑΑ: Συνεχίζει να «γράφει» υψηλά 14ετίας ο γενικός δείκτης
Άνοδος 1,33% στη συνεδρίαση της Παρασκευής
- Newsroom
Τα 6 γιγαβάτ (GW) αναμένεται να ξεπεράσει η συνολική ισχύς των μπαταριών αποθήκευσης, που αναμένεται να εγκατασταθούν στην Ελλάδα στα επόμενα χρόνια, με στόχο την καλύτερη αξιοποίηση των ροών από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). Ωστόσο, ενώ η ανάγκη για περισσότερα συστήματα αποθήκευσης είναι επιτακτική, η όλη διαδικασία φαίνεται πως βρίθει δυσεπίλυτων γρίφων.
Οι φόβοι ότι ο χρόνος απόσβεσης των σχετικών επενδύσεων θα υπερβαίνει κάποτε την ίδια τη διάρκεια ζωής των μπαταριών, οι κοστοβόρες καθυστερήσεις για τους επενδυτές, αλλά και τα προβλήματα που δημιουργεί η συνεχής αύξηση των ΑΠΕ που συνδέονται στο σύστημα, διαμορφώνουν ένα τοπίο με προκλήσεις. Κι αυτό, την ίδια στιγμή που οι περικοπές στην έγχυση ενέργειας από ΑΠΕ στο σύστημα (σ.σ. όταν η προσφορά ενέργειας υπερβαίνει τη ζήτηση ή όταν υπάρχουν περιορισμοί στο δίκτυο, που δεν επιτρέπουν τη μεταφορά ή αποθήκευση της παραγόμενης ενέργειας) αποτελούν επίμονο -κι επίπονο- βραχνά για τους παραγωγούς.
Tα παραπάνω προέκυψαν κατά τη διάρκεια εκδήλωσης που διοργάνωσε το «Energypress.gr», στο πλαίσιο του συνεδρίου «Helexpo Dialogues» και με την ευκαιρία των εκθέσεων «Forward Green» και «Renewable EnergyTech».
Όπως επισήμανε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ), Σωτήρης Καπέλλος, ο μήνας Μάρτιος μπήκε «πολύ έντονα» ως προς τις περικοπές και παρότι τα στοιχεία είναι πρώιμα, φωτογραφίζουν την τάση για το 2025: «το 2024, τις ημέρες από τις αρχές του Μαρτίου μέχρι τις 12 του μηνός, είχαμε στα έργα της Hellenic Energy περικοπές 12% σε σχέση με την πρόβλεψη και φέτος ήδη έχουμε 20%» σημείωσε και πρόσθεσε ότι πέρυσι οι περικοπές ανήλθαν γενικά στο 3,5% έως 4% (της ετήσιας παραγωγής από ΑΠΕ), αλλά η εικόνα αναμένεται φέτος να είναι χειρότερη. «Το πρόβλημα των ΑΠΕ πλέον είναι το θέμα περικοπών, που αγγίζουν περισσότερο τα φωτοβολταϊκά, γιατί όλα μαζί παράγουν συγκεκριμένη ώρα (σ.σ. όταν υπάρχει αυξημένη ηλιοφάνεια) και λιγότερο τα αιολικά» τόνισε.
Ο κ. Καπέλλος υπογράμμισε ακόμα την ανάγκη οι περικοπές να κατανέμονται πιο δίκαια, καθώς ειδικά στη μέση τάση είναι έντονες και κάποια έργα αποκλειστικών γραμμών μπορεί να χρειαστεί να μείνουν εκτός λειτουργίας καθόλη τη διάρκεια της ημέρας, καθώς ο ΔΕΔΔΗΕ δεν έχει ολοκληρώσει την τηλε-εποπτεία και στέλνει τους υπαλλήλους του να κατεβάζουν τους διακόπτες, χωρίς όμως να τους ανεβάζουν πάντα στην ώρα τους.
Ανεβοκατεβάζοντας διακόπτες
«Παρότι ο ΔΕΔΔΗΕ πίεσε πάρα πολύ να ολοκληρωθούν συστήματα για μακρόθεν έλεγχο, ωστόσο δεν μπορεί να ελέγξει το σύστημα και κάνει ό,τι πέρυσι, σε πολύ πιο έντονο βαθμό, δηλαδή σε έργα που έχουν αποκλειστικές γραμμές, πάνε υπάλληλοι και κατεβάζουν τους διακόπτες και δεν τους ανεβάζουν στην ώρα τους, άρα το έργο πλήττεται όχι μόνο σε ποσοστό παραγωγής του, όπως τα μεγάλα πρότζεκτ υψηλής τάσης που έχουν set-point (σ.σ. δηλαδή μπορεί να παράγουν 50 ΜΒ κι όταν η παραγωγή πρέπει να πέσει πχ. στα 30, ο μετρητής λαμβάνει σήμα για περικοπή), αλλά μπορεί να μη δουλεύει καθόλου όλη μέρα, μέχρι να πάνε υπάλληλοι να ανεβάσουν τους διακόπτες.
Εξαιτίας αυτού, τα προβλήματα είναι ήδη σημαντικά, γιατί ο ΔΕΔΔΗΕ δεν μπορεί να εφαρμόσει το σύστημα, που ο ίδιος πίεσε τους παραγωγούς να εφαρμόσουν. Άρα, πρέπει να εφαρμοστεί λογιστική ανακατανομή των ζημιών, από έργα που πλήττονται περισσότερα προς όσα πλήττονται λιγότερο ή καθόλου, ώστε να υπάρχει ομοιόμορφη επιβάρυνση των παραγωγών άνω των 400 ΚΒ. Οι περικοπές αποτελούν πλέον σημαντικό ρίσκο για τους επενδυτές» σημείωσε ο κ. Καπέλλος και πρόσθεσε ότι η αποθήκευση και τα υβριδικά έργα (φωτοβολταϊκά και μπαταρίες μαζί) μπορούν να είναι η λύση.
Ωστόσο, ούτε αυτός ο δρόμος είναι ...στρωμένος με ροδοπέταλα. « Η εξαγγελθείσα ποσότητα ισχύος για την εγκατάσταση μπαταριών είναι τεράστια και κάποια στιγμή θα οδηγήσει σε προβλήματα. Με απλά λόγια, η μπαταρία θα έχει πάρα πολύ χαμηλές τιμές και η επένδυση σε αυτή δεν θα συμφέρει. Κάποιος που θέλει να κάνει τέτοιο έργο, πρέπει να έχει υπόψη του ότι το έργο μπορεί "να μη βγαίνει".
Τα πρώτα έργα του είδους θα πάνε καλά, αλλά όσο μπαίνουν στο σύστημα νέα, θα έχουν την ίδια εξέλιξη με τα φωτοβολταϊκά και τις ΑΠΕ, εν ολίγοις θα υποκύψουν στον φυσικό νόμο της προσφοράς και της ζήτησης. Επιπλέον αγκάθι είναι οι καθυστερήσεις: «η εμπειρία μας είναι ότι οι καθυστερήσεις, κυρίως από τον ΑΔΜΗΕ, που έχει άπειρο φόρτο εργασίας, είναι τραγικές. Τα χρονοδιάγραμματα του υπουργείου δεν υπάρχει περίπτωση να "πιαστούν" και ο λόγος είναι ότι υπάρχει καθυστέρηση στις αδειοδοτήσεις του ΑΔΜΗΕ και αν δεν υπογραφούν όροι σύνδεσης, δεν μπορείς να προχωρήσεις έργο» κατέληξε ο κ. Καπέλλος.
«Πρέπει οι ΑΠΕ να φρενάρουν οπωδήποτε»
Φόβους ότι αν «μπουν» στην αγορά και λειτουργήσουν μπαταρίες συνολικής ισχύος άνω των 6 GW, «η προ ημερησία αγορά δεν θα κάνει ποτέ απόσβεση σε κανένα έργο αποθήκευσης», εξέφρασε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ), Στέλιος Λουμάκης. «Αν προχωρήσουν τα έργα στην αποθήκευση πολύ γρήγορα, ο κανιβαλισμός θα είναι ραγδαίος και οι αποσβέσεις θα υπερβαίνουν τον χρόνο ζωής των μπαταριών. Για παράδειγμα, για να μπορέσει ένα έργο αποθήκευσης να αποσβεστεί στη δεκαετία, πρέπει το μεσοσταθμικό αρμπιτράζ σε ετήσια βάση ανά μεγαβατώρα ωφέλιμης χωρητικότητας να είναι τουλάχιστον 100 ευρώ ανα μεγαβατώρα. Το 2019 το αρμπιτράζ ήταν στα 30, άρα πάμε πολύ πέραν του χρόνου ζωής μπαταριών, που είναι 20 χρόνια. (...) Αν δε, η ισχύς των φωτοβολταϊκών φτάσει τα 20 GW το 2030 και η ζήτηση ενέργειας δεν αυξηθεί σημαντικά, τότε όποια τέλεια και ιδανική αποθήκευση και να έχουμε, θα έχουμε τουλάχιστον 25% περικοπές στα έργα χωρίς προτεραιότητα κατανομής, Πρέπει λοιπόν οι ΑΠΕ να φρενάρουν οπωσδήποτε, δεν μπορούμε να συνεχίσουμε σε αυτόν τον ρυθμό (...) χρειάζεται να υπάρχει μέτρο στο πόσες ΑΠΕ θα "μπουν" από εδώ και πέρα» υπογράμμισε ο κ. Λουμάκης.
Να δοθεί τέλος στη συνεχή άνοδο ισχύος από ΑΠΕ στο σύστημα, μέχρι να εξελιχθεί το κομμάτι της αποθήκευσης, πρότεινε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Παραγωγών Ηλεκτρικής Ενέργειας από Φωτοβολταϊκά (ΠΟΣΠΗΕΦ), Γιάννης Παναγής, υποστηρίζοντας ότι η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σήμερα για τους μικροπαραγωγούς είναι «βάναυση» και το μεγάλο στοίχημα για την επόμενη διετία είναι να μην αφανιστούν οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. «Η αποθήκευση είναι επιτακτική εδώ και τρία χρόνια. Η εγκατεστημένη ισχύς είναι 36,5 GW, όταν το ΕΣΕΚ (Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα) προέβλεπε για το 2030 να φτάσει τα 27 GW, αλλά την ίδια στιγμή έχουμε μηδέν αποθήκευση και συνεχίζει να μπαίνει ισχύς στο σύστημα. Ποιον εξυπηρετεί αυτό;» διερωτήθηκε. Ο κ.Παναγής υπενθύμισε δε ότι η ΠΟΣΠΗΕΦ πρωτοστάτησε στο να έρθει η τεχνολογία της αποθήκευσης και στα δίκτυα μέσης τάσης του ΔΕΔΔΗΕ, γιατί στον αρχικό σχεδιασμό ήταν μόνο ο ΑΔΜΗΕ, μόνο η υψηλή τάση, που κι αυτό δείχνει μεροληψία υπέρ των μεγάλων ενεργειακών ομίλων. Και πετύχαμε να πάρουμε εύλογη ισχύ, 900 ΜW. Kαι πάλι όμως, στον ΔΕΔΔΗΕ δίνουμε λιγότερο από το ένα τέταρτο της συνολικής ισχύος (των 4,6 GW). Αυτό δεν λέγεται ενεργειακή δημοκρατία» είπε χαρακτηριστικά ο κ.Παναγής.
Πώς όμως προκύπτει το νούμερο των 6 GW σε συνολική ισχύ μπαταριών; Όπως εξήγησε ο καθηγητής του ΑΠΘ, Παντελής Μπίσκας, βάσει της σχετικής υπουργικής απόφασης, σε ό,τι αφορά τις μπαταρίες αναμένεται να βγει πρόσκληση για μια πολύ μεγάλη ποσότητα ισχύος, της τάξης των 4,6 GW. Αυτή αθροίζεται με άλλα 0,9 GB από σχετικούς διαγωνισμούς και με το 30% των επιπλέον επιλαχόντων, συν τα 150 ΜW (μεγαβάτ) της μπαταρίας του Ήρωνα στη Θήβα. που παίρνουν όρους σύνδεσης με άλλη διάταξη και τα άλλα 300 ΜW που αναμένεται να συνδεθούν με βάση το άρθρο 40 του Ν 5151. 'Ετσι θα φτάσουμε σε συνολική ισχύ αποθήκευσης πάνω από 6 GW. Θα υλοποιηθούν όλα αυτά τα έργα; Για τα 4,6 GW ο κ.Μπίσκας διατύπωσε την εκτίμηση ότι η υλοποίησή τους εξαρτάται από τους όρους που θα δοθούν (στους επενδυτές), «δηλαδή αν θα χρειάζονται προέγκριση δανείου ή μεγάλες εγγυητικές και αν θα υπάρχει δυνατότητα χρηματοδότησης μέσω τραπεζικού συστήματος, διότι οι επενδύσεις των 4,6 GB ανέρχονται σε δισ. ευρώ. Άρα θα πρέπει το τραπεζικό σύστημα να είναι έτοιμο να τις χρηματοδοτήσει και να πάρει το σχετικό ρίσκο, το οποίο όμως είναι σχετικά περιορισμένο».
