Πόσο θα κοστίσει η τακτοποίηση των αυθαιρέτων

- Newsroom

“Νομιμοποιούνται” για 40 χρόνια με διαδικασίες εξπρές.

Η ρύθμιση αφορά κατασκευές που ανεγέρθηκαν μέχρι 28 Απριλίου 2010.

Της Σοφίας Χριστοφορίδου
christoforidou@makthes.gr

“Τακτοποίηση” για 40 χρόνια στα εντός σχεδίου και για 20 χρόνια στα εκτός σχεδίου προτείνει το νομοσχέδιο για τα αυθαίρετα που παρουσίασε χθες στο υπουργικό συμβούλιο ο υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γιώργος Παπακωνσταντίνου.  
Η ρύθμιση αφορά κατασκευές που έχουν ανεγερθεί έως 28 Απριλίου 2010, ημερομηνία έναρξης ισχύος του νόμου για τους ημιυπαίθριους, ενώ η προθεσμία υποβολής φακέλου λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2011.
Για τα κτίσματα που βρίσκονται σε περιοχές εντός σχεδίου πόλεως ή εντός ορίων οικισμών, η ρύθμιση ισχύει για σαράντα χρόνια, ενώ για τα κτίσματα που βρίσκονται σε περιοχές εκτός σχεδίου πόλεως ή εκτός ορίων οικισμών, η ρύθμιση ισχύει για είκοσι χρόνια, με δυνατότητα παράτασης για άλλα είκοσι, αν στο μεταξύ ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός και ο καθορισμός των χρήσεων γης και των όρων και περιορισμών δόμησης.  
Στην περίπτωση που το αυθαίρετο κατασκευάστηκε σε μη άρτια και συνεπώς μη οικοδομήσιμα οικόπεδα, μπορεί να “νομιμοποιηθεί” για 40 χρόνια υπό την προϋπόθεση χρήσης όμορου ή τμήματος όμορου ή οικοπέδου που βρίσκεται στο δήμο της αυθαίρετης κατασκευής, άρτιου και οικοδομήσιμου γηπέδου για τη συμπλήρωση της υπολειπόμενης αρτιότητας. Εάν δεν “βγαίνουν” τα μέτρα, ο ιδιοκτήτης του αυθαιρέτου μπορεί να πληρώσει ειδικό πρόστιμο (εκτός αυτού της διατήρησης) ισοδύναμου εμβαδού γης που υπολείπεται. Από 1/1/2012, όλα τα ακίνητα δεν θα μπορούν να μεταβιβάζονται χωρίς την υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και τη δήλωση μηχανικού που θα βεβαιώνει ότι δεν υπάρχει αυθαίρετη κατασκευή στο ακίνητο και δεν έχουν εγκατασταθεί χρήσεις χωρίς άδεια. Για τους μηχανικούς που θα εκδώσουν ψευδείς βεβαιώσεις προβλέπεται μέχρι και αφαίρεση της άδειας άσκησης επαγγέλματος.

Και κοινωνικά κριτήρια
Για τον υπολογισμό του προστίμου διατήρησης λαμβάνονται υπόψη: η ύπαρξη οικοδομικής άδειας, η θέση του κτίσματος σε περιοχή εντός ή εκτός σχεδίου, το είδος του ακινήτου (κύρια και μοναδική κατοικία, άλλη χρήση κτλ.), ο τύπος της πολεοδομικής παράβασης (κατ’ επέκταση ή/ και καθ’ ύψος υπέρβαση δόμησης/ κάλυψης, παραβίαση πλάγιων αποστάσεων ή/ και οικοδομικής γραμμής), η αυθαίρετη αλλαγή ως προς τη χρήση της οικοδομικής άδειας, η τιμή ζώνης, βάσει του συστήματος αντικειμενικών αξιών, η ύπαρξη και άλλου είδους αυθαίρετης κατασκευής (π.χ. πισίνες), και υπό προϋποθέσεις, κοινωνικά κριτήρια. Αυτό το τελευταίο ανοίγει ένα παραθυράκι ελαστικής ερμηνείας.  

“Πράσινα” πρόστιμα
Το πρόστιμο διατήρησης θα κατατίθεται σε ειδικό κωδικό του Πράσινου Ταμείου με την ονομασία “Περιβαλλοντικό Ισοζύγιο” και θα αποδίδεται στους δήμους, στη διοικητική περιφέρεια των οποίων βρίσκονται τα μη νόμιμα κτίσματα. Τα χρήματα από το “πράσινο ταμείο” θα πρέπει διατίθενται όχι για “φιέστες” των δημάρχων, πεζοδρόμια και επιχορηγήσεις σε συλλόγους αλλά αποκλειστικά για την εξισορρόπηση του ελλείμματος γης, την αύξηση των κοινοχρήστων χώρων και την εκτέλεση κατεδαφίσεων. Όλα αυτά με την υποσημείωση του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) ότι η απόδοση στα ταμεία των δήμων θα γίνεται… στο πλαίσιο των στόχων και αρχών του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής.  
“Είδατε να φτάνουν χρήματα στο Πράσινο Ταμείο και στους δήμους για την απαλλοτρίωση ελεύθερών χώρων από την τακτοποίηση των ημιυπαίθριων; Το ίδιο θα γίνει και με τα αυθαίρετα” εκτιμά ο πρόεδρος του ΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας Αναστάσιος Κονακλίδης.

Και κατεδαφίσεις
Το νομοσχέδιο διαχωρίζει τα αυθαίρετα σε αυτά που βρίσκονται σε ευαίσθητες περιοχές και σε αυτά που μπορούν να ρυθμιστούν. Εξαιρούνται και είναι άμεσα κατεδαφιστέες οι κατασκευές που προκαλούν ανεπανόρθωτη περιβαλλοντική βλάβη (μέσα σε δάση, σε ρέματα, στον αιγιαλό, σε αρχαιολογικούς χώρους κτλ.). Για το σκοπό αυτό η Ειδική Υπηρεσία Κατεδαφίσεων Υπάγεται απευθείας στο γενικό επιθεωρητή της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) και έχει τις εξής αρμοδιότητες:
α) τον εντοπισμό και τον έλεγχο αυθαίρετων επεμβάσεων και κατασκευών
β) την έκδοση και την εκτέλεση πράξεων καθαίρεσης και κατεδάφισης
γ) τη μέριμνα για την ορθή διάθεση των οικοδομικών αποβλήτων (μπάζων) και την αποκατάσταση.
Η υπηρεσία θα πρέπει να εκτελεί τα πρωτόκολλα κατεδάφισης με δικά της μηχανικά μέσα ή με μέσα ιδιωτικών επιχειρήσεων μετά από σύναψη σχετικών συμβάσεων, ενώ εάν υπάρξει άρνηση από πλευράς ιδιωτών θα κινείται η διαδικασία της μεμονωμένης πολιτικής επιστράτευσης!

“Εισπρακτικό μέτρο”
Στην εισήγησή του στο υπουργικό συμβούλιο ο κ. Παπακωνσταντίνου τόνισε ότι επιχειρεί τη διευθέτηση ενός χρόνιου περιβαλλοντικού, οικονομικού και κοινωνικού προβλήματος που δεν επιλύθηκε, επειδή κάθε προσπάθεια ρύθμισης, μετά το 1983, είχε κυρίως οικονομικό - εισπρακτικό χαρακτήρα. Η προτεινόμενη ρύθμιση, τόνισε, αποτελεί μέρος μιας νέας συνολικής πολιτικής του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής προωθούμενων μεταρρυθμίσεων με το νέο τρόπο έκδοσης οικοδομικών αδειών, το νέο Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό (ΓΟΚ), τη θεσμοθέτηση βασικών μορφολογικών αρχιτεκτονικών κανόνων δόμησης σε κάθε καλλικρατικό δήμο της χώρας.
Πρόκειται για μια ακόμη ρύθμιση για τα αυθαίρετα που έχει εισπρακτικό χαρακτήρα, εκτιμά ο πρόεδρος του ΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας Αναστάσιος Κονακλίδης, σημειώνοντας ότι για μία ακόμη φορά οι παρανομούντες γίνονται ευνοούμενοι και τονίζοντας ότι θα πρέπει οπωσδήποτε να προχωρήσουν οι κατεδαφίσεις αυθαιρέτων σε δασικές περιοχές και παραλίες.
Εισπρακτικό χαρακτηρίζει το μέτρο και ο πρόεδρος του συλλόγου πολιτικών μηχανικών Ελλάδας Νίκος Ζηγούρης. “Το υπουργείο κοιτάει πώς να εισπράξει και δεν ρυθμίζει με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος. Ποτέ δεν εφαρμόστηκε στη χώρα πολιτική αποτροπής, ώστε να μη δημιουργείται κάθε φορά μια νέα γενιά αυθαιρέτων”.  
 

Αυθαίρετα σε αριθμούς

• 300.000 αυθαίρετα δηλώθηκαν με τον νόμο Τρίτση, το 1983
• 1-1,5 εκατομμύριο υπολογίζονται τα αυθαίρετα σήμερα
• 40.000-50.000 αυθαίρετα δηλώθηκαν και ηλεκτροδοτήθηκαν από το 2003 έως το 2007, με το νόμο της Β. Παπανδρέου.
• 25% των σπιτιών που κτίστηκαν την δεκαετία 1991-2001 ήταν χωρίς οικοδομική άδεια.
• 450.000 αυθαίρετα προστέθηκαν στη μακρά λίστα, από το 1991 έως το 2011, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ
• 40.000 αυθαίρετα υπολογίζεται ότι κτίζονται κάθε χρόνο
• 150.000 αυθαίρετα βρίσκονται σε δασικές ή περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές
• 10 - 11 χιλιάδες κατοικίες στο νομό Θεσσαλονίκης δεν έχουν καθόλου οικοδομική άδεια
• 50 - 70 χιλιάδες τα κτίρια στη Θεσσαλονίκη με πολεοδομικές αυθαιρεσίες

Διαδικασία διατήρησης

Με πλήρη ευθύνη του ιδιοκτήτη και του μηχανικού υποβάλλεται από τον ιδιοκτήτη ή το νόμιμο εκπρόσωπό του στην αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία ή στο ΚΕΠ μέχρι 31.12.2011 φάκελος με τα εξής δικαιολογητικά:

1. Αίτηση
2. Παράβολο υπέρ του ελληνικού δημοσίου (500 €, 1.000 € ή 2.000 €, ανάλογα με το μέγεθος και το είδος της αυθαίρετης κατασκευής)
3. Έντυπο υπολογισμού του ειδικού προστίμου
4. Υπεύθυνη δήλωση Ν.1599/86 με τα στοιχεία της αυθαίρετης κατασκευής.

Το έντυπο υπολογισμού θεωρείται από την Πολεοδομική Υπηρεσία προσωρινά (σε περίπτωση εξόφλησης με δόσεις) ή οριστικά (σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης) και με αυτό ο ιδιοκτήτης πληρώνει στις τράπεζες το πρόστιμό του.


Ενδεικτικά πρόστιμα

Για 30 τ.μ. κατοικίας

• Υπέρβαση δόμησης 30 τ.μ., εντός σχεδίου, με τιμή ζώνης 1.500 €, α’ κατοικία: 3.375 €
• Υπέρβαση δόμησης 30 τ.μ., εντός σχεδίου, με τιμή ζώνης 1.500 € (+υπέρβαση ύψους >20%): 5.062 €
• Υπέρβαση δόμησης 30 τ.μ., εντός σχεδίου, με τιμή ζώνης 1.500 &euro; (+υπέρβαση κάλυψης <20%): 4.050 &euro;
• Υπέρβαση δόμησης 30 τ.μ., εκτός σχεδίου, με τιμή ζώνης 500 &euro;, (α&rsquo; κατοικία): 2.250 &euro;

Για 100 τ.μ. κατοικίας

• Υπέρβαση δόμησης 100 τ.μ., εντός σχεδίου, με τιμή ζώνης 1.500 &euro;, α&rsquo; κατοικία: 11.250 &euro;
• Υπέρβαση δόμησης 100 τ.μ., εντός σχεδίου, με τιμή ζώνης 1.500 &euro; (50 τ.μ κύριοι / 50 τ.μ. βοηθ.): 8.812 &euro;
• Υπέρβαση δόμησης 100 τ.μ., εκτός σχεδίου, με τιμή ζώνης: 500 &euro; (β&rsquo; κατοικία): 27.000 &euro;
• 100 τ.μ., εκτός σχεδίου, με ΤΖ: 500 &euro;, α&rsquo; κατοικία: 7.500 &euro;
• 100 τ.μ., εκτός σχεδίου, με ΤΖ: 500 &euro;, (α&rsquo; κατοικία, χωρίς άδεια): 22.500 &euro;

Μεγάλα κτίρια

• Αγροτική μονάδα 1.200 τ.μ., εκτός σχεδίου με τιμή ζώνης 500 &euro;: 24.000 &euro;
• Βιομηχανία-τουρ. κατάλυμα 1.200 τ.μ., εκτός σχεδίου με τιμή ζώνης 500 &euro;: 48.000 &euro;
• Βιομηχανία-τουρ. κατάλυμα 4.000 τ.μ., εκτός σχεδίου με τιμή ζώνης 500 &euro;: 200.000 &euro;
• Βιομηχανία-τουρ. κατάλυμα 120 τ.μ., εντός σχεδίου με τιμή ζώνης 1.500 &euro;: 7.200 &euro;
• Βιομηχανία-τουρ. κατάλυμα 1.200τμ, εντός σχεδίου με τιμή ζώνης 1.500&euro;: 108.000 &euro;

Αυθαίρετες κατασκευές (κάτω των 20 τ.μ.)

• Εντός σχεδίου με τιμή ζώνης <2.000 &euro;: 2.000 &euro;
• Εντός σχεδίου με τιμή ζώνης &ge;2.000 &euro;: 3.000 &euro;
• Εκτός σχεδίου: 1.500 &euro;