Των Έλενας Καραβασίλη και Θεολόγου Ηλιού
Τον ερχόμενο Σεπτέμβριο θα χτυπήσει το πρώτο κουδούνι σε 6 από τα 22 Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία (11 Γυμνάσια - 11 Λύκεια), δωρεάς του Ιδρύματος Ωνάση, μετά και την ψήφιση της σύμβασης από τη Βουλή. Συνολικά τέσσερα από αυτά προβλέπεται να γίνουν στη Θεσσαλονίκη, καλύπτοντας τα ανατολικά και τα δυτικά της πόλης. Η επιλογή έγινε από το υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με τους δήμους και με γνώμονα την «ευαλωτότητα» αυτών των περιοχών, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης. Πρόκειται για το 12ο Γυμνάσιο & 16ο ΓΕΛ Θεσσαλονίκης και το 6ο Γυμνάσιο & 3ο ΓΕΛ Ευόσμου, τα οποία μέσα σε δύο χρόνια (σχολικό έτος ’26-’27), όπως ορίζει η σύμβαση, θα έχουν μετατραπεί σε Ωνάσεια.
Και εδώ αρχίζει ο προβληματισμός ορισμένων γονέων και εκπαιδευτικών που είναι αντίθετοι στη μετατροπή των υπαρχόντων σχολείων σε Ωνάσεια,καθώς πρόκειται για περιοχές που ήδη αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τη σχολική στέγη. Τα τμήματα σχολείων που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση, όπως υποστηρίζουν, είναι υπερπλήρη και εκτιμούν πως τελικά τα παιδιά που δεν θα καταφέρουν να εισαχθούν σε αυτά, θα στοιβαχτούν σε άλλα σχολεία, ενδεχομένως και άλλων δήμων. Παρά τις διαβεβαιώσεις που έχουν λάβει από την πολιτική ηγεσία και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ότι «κανένας μαθητής δεν θα φοιτήσει σε σχολείο άλλου δήμου και καμία θέση μαθητή δεν θα χαθεί από την περιοχή», δεν έχουν πειστεί.
Πώς θα λειτουργούν
Μιλώντας στη «ΜτΚ», ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνης Σ. Παπαδημητρίου, περιγράφει πως η γεωγραφική θέση έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επιλογή των 22 Δημόσιων Ωνάσειων Σχολείων (ΔΗΜ.Ω.Σ.). «Σκοπός μας ήταν να δώσουμε σε παιδιά περιοχών που αντιμετωπίζουν σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις, τη δυνατότητα πρόσβασης σε δημόσια δωρεάν παιδεία υψηλής ποιότητας. Η είσοδος των παιδιών θα γίνεται με κατατακτήριες εξετάσεις για εισαγωγή στην Α’ Γυμνασίου και στην Α’ Λυκείου, όπως ισχύει ήδη στα Πρότυπα -η τελική κατάταξη, ωστόσο, διαμορφώνεται βάσει και γεωγραφικού παράγοντα. Ως αποτέλεσμα, κατ’ ελάχιστο το 40-60% των μαθητών που θα φοιτούν στα ΔΗΜ.Ω.Σ. θα προέρχονται από το δημοτικό διαμέρισμα όπου λειτουργεί το συγκεκριμένο σχολείο».
Εξηγεί πως μία ακόμη καινοτομία των ΔΗΜ.Ω.Σ. είναι ότι οι κατατακτήριες εξετάσεις δίνουν έμφαση όχι μόνο στις γνώσεις αλλά και στην προσωπικότητα του παιδιού, με ένα επιπλέον τεστ δεξιοτήτων που θα πριμοδοτεί μαθητές που έχουν τις δυνατότητες και τη θέληση, ακόμη κι αν δεν έχουν την απαραίτητη προετοιμασία. «Οι δε μαθητές της 6ης δημοτικού, προκειμένου να προετοιμαστούν κατάλληλα, θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν δωρεάν ψηφιακά φροντιστήρια. Και τα δύο αυτά στοιχεία ενισχύουν σημαντικά τις ευκαιρίες εισαγωγής για τους μαθητές που ανήκουν στην τοπική σχολική κοινότητα».
Τα παιδιά που θα φοιτούν στα ΔΗΜ.Ω.Σ. θα συμμετέχουν δωρεάν σε Ομίλους και Σύνολα, με πρόσθετα γνωστικά αντικείμενα προσαρμοσμένα στις ανάγκες του 21ου αιώνα, δηλαδή στις επιστήμες, την ψηφιακή τεχνολογία, τις ξένες γλώσσες, τις τέχνες, τον πολιτισμό. «Για να επιτευχθεί η ώσμωση μεταξύ δημόσιων σχολείων, οι Όμιλοι θα είναι ανοιχτοί και σε άλλα παιδιά της περιοχής, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Τα ΔΗΜ.Ω.Σ. έτσι παραμένουν ανοιχτά στην τοπική κοινωνία, ώστε η παρουσία τους να συμβάλλει ενεργά στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής στις περιοχές όπου λειτουργούν. Έχουμε επίσης τη διαβεβαίωση του υπουργείου Παιδείας ότι τα παιδιά που δεν θα φοιτήσουν στα ΔΗΜ.Ω.Σ. της περιοχής τους θα έχουν θέση σε σχολεία της ίδιας περιοχής, χωρίς να χρειάζεται να αλλάξουν γειτονιά. Εμείς, από την άλλη, είμαστε διατεθειμένοι να ενισχύσουμε οικονομικά τα άλλα σχολεία του ιδίου διαμερίσματος, ώστε να βελτιώσουν τις υποδομές τους. Αναγνωρίζουμε, τέλος, ότι τα σχολεία θα πρέπει να είναι πλήρως προσβάσιμα για μαθητές με κινητικά προβλήματα. Όσον αφορά τους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, θα ληφθεί ειδική μέριμνα με ψυχολόγο και κοινωνικό λειτουργό σε κάθε σχολείο ΔΗΜ.Ω.Σ.».
Τι θα σημαίνει η μετατροπή
Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις, όσοι πρόκειται να φοιτήσουν στη Β’ και Γ’ τάξη των σχολείων αυτών παραμένουν και ολοκληρώνουν τη φοίτησή τους σε αυτά, ενώ για τα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας τους, θα διευκολύνεται και η εισαγωγή των μικρότερων αδελφών των παραπάνω παιδιών. Όσον αφορά το εκπαιδευτικό προσωπικό, θα επιλέγεται με διαδικασία παρόμοια με αυτή των Προτύπων.
Εκπαιδευτικοί και διευθυντές σχολείων που θα μετατραπούν σε Ωνάσεια, μπορούν να παραμείνουν για δύο χρόνια και αν το επιθυμούν μπορούν να παρατείνουν την εργασία τους σε αυτά, υπό την προϋπόθεση να έχουν παρακολουθήσει επιτυχώς το πρόγραμμα επιμόρφωσης που θα ορίσει το υπουργείο. Επίσης, προβλέπεται τετραετής μεταβατική περίοδος, προκειμένου διευθυντές, υποδιευθυντές και διδακτικό προσωπικό να αποκτήσουν το αυξημένο προσόν πιστοποίησης επιμόρφωσης Β’ επιπέδου. Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρόεδρος του Ιδρύματος από το βήμα της Βουλής ανακοίνωσε πως «επιθυμία μας είναι οι καθηγητές που ήδη υπηρετούν να μείνουν στις οργανικές τους θέσεις και θα ενισχύσουμε οικονομικά την επιμόρφωσή τους, εφόσον το επιθυμούν». Ξεκαθάρισε επίσης ότι δεν θα υπάρχει υπέρβαση του ωραρίου εργασίας των εκπαιδευτικών λόγω των Ομίλων που θα λειτουργούν στα Ωνάσεια. «Μιλάμε για 6 ώρες την εβδομάδα ανά εκπαιδευτικό. Γι’ αυτό θα αμείβονται επιπλέον 320 ευρώ από το Ίδρυμα Ωνάση», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαδημητρίου.
Όσον αφορά την εννεαμελή Διοικούσα Επιτροπή των Ωνάσειων, η πλειοψηφία θα ορίζεται από το υπουργείο Παιδείας, με τον κ. Παπαδημητρίου να διευκρινίζει πως «το Ίδρυμα θα είναι σε αυτήν, για να ελέγχει τη διαχείριση της δωρεάς. Είναι και εγγυητής ότι θα τηρηθούν τα υποσχόμενα. Δεν επιθυμούμε να συμμετέχουμε στην αξιολόγηση των καθηγητών αλλά ούτε και στον καθορισμό του προγράμματος».
Πού θα πάνε 850 μαθητές;
Την περασμένη εβδομάδα, το 6ο Γυμνάσιο και το 3ο ΓΕΛ στον Εύοσμο τελούσαν υπό κατάληψη, ενώ πραγματοποιήθηκαν πορείες και διαμαρτυρίες στο δημαρχείο της περιοχής. Η τοπική κοινωνία «βράζει» μετά την είδηση ότι τα δύο σχολεία θα μετατραπούν σε Ωνάσεια,καθώς η μεγαλύτερη ανησυχία όλων είναι πού θα μεταφερθούν τα 850 παιδιά που φιλοξενούν συνολικά κάθε χρόνο τα δυο σχολεία, αφού θα «καταργηθούν» ως 3ο ΓΕΛ και 6ο Γυμνάσιο.
«Το πρωί της Τετάρτης ο δήμαρχος Κορδελιού-Ευόσμου μας έλεγε ότι το 60% των μαθητών θα είναι παιδιά που δικαιούνταν να πάνε σε αυτά τα σχολεία καθώς θα ήταν κοντά στο σπίτι τους και το ίδιο απόγευμα στο Δημοτικό Συμβούλιο μας είπε ότι θα είναι γενικά από την δημοτική ενότητα Ευόσμου. Τελικά, δεν ξέρουμε πού θα πάνε τα παιδιά που φιλοξενούσαν κάθε χρόνο τα δυο σχολεία», λέει στη «ΜτΚ» η πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων 6ου Γυμνασίου Ευόσμου, Μάχη Χατζηδάφνη.
Τα περισσότερα σχολεία στον Εύοσμο είναι υπεράριθμα και είναι ενδεικτικό ότι στο 3ο ΓΕΛ για πολλά χρόνια μαθητές κάνουν μαθήματα ακόμα και σε υπόγειες αίθουσες. Επομένως, εύλογα προκύπτει το ερώτημα σε ποια σχολεία θα μεταφέρουν τους μαθητές που είτε δεν θα δώσουν εξετάσεις για τα Ωνάσεια είτε δεν θα περάσουν. «Δεν έχουμε ακόμα ξεκάθαρες απαντήσεις πού θα πάνε τα παιδιά. Από την Περιφέρεια Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας, ανέφεραν ότι υπάρχουν τμήματα με 19 παιδιά σε κάποια σχολεία και ότι εκεί θα χωρούσαν μαθητές. Αυτές οι αίθουσες όμως είναι μικρότερες σε τ.μ., αλλά επίσης δεν ξέρουμε πόσο μακριά είναι από το σπίτι του κάθε παιδιού. Ανέφεραν, επίσης, ότι θα βάλουν και περισσότερα λεωφορεία, για να ενισχυθεί η τοπική συγκοινωνία. Σε κάθε περίπτωση θέλουμε δεσμεύσεις ότι τα παιδιά δεν θα περπατούν πάνω από 1 χλμ. για να φτάσουν στα σχολεία τους. Δεν γίνεται ένα παιδί 12 ετών να περπατάει μόνο του κάθε μέρα τόσο πολύ για να πάει στο σχολείο του», αναφέρει η κ. Χατζηδάφνη.
"Το σχολείο χτίζεται με τις ανθρώπινες σχέσεις"
Τα σχολεία δεν ορίζονται με τους τοίχους και τα ταβάνια τους αλλά με τους ανθρώπους τους, τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τις σχέσεις που καλλιεργούνται στον χρόνο. Αυτό είναι που τονίζουν οι περισσότεροι διαμαρτυρόμενοι, που, όπως λένε, μέχρι και σήμερα κανένας δεν τους απαντάει πως επιλέχθηκαν το 3ο ΓΕΛ και το 6ο Γυμνάσιο για τη μετατροπή, που είναι δύο μεγάλα σχολεία και θεωρούνται από τα καλά της περιοχής από θέμα υποδομών αλλά και εκπαίδευσης. «Το πρωτεύον για εμάς είναι να έχουν όλα τα παιδιά ίσα δικαιώματα στη μόρφωση. Αντιδρούμε στην παράλογη πρακτική να καταργούμε ήδη υπάρχοντα σχολεία για να ιδρυθούν νέα, δεν αντιδρούμε στη δημιουργία προτύπων. Το σχολείο χτίζεται με τις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών και τους γονείς τους. Είμαστε πάνω από 10 χρόνια στο 3ο ΓΕΛ οι περισσότεροι καθηγητές και έχουμε αναπτύξει δεσμούς με τα παιδιά και το σχολείο», αναφέρει η καθηγήτρια του 3ου ΓΕΛ Μαλαματή Αντωνοπούλου, η οποία διευκρινίζει κάθετα ότι δεν διαμαρτύρονται ως εκπαιδευτικοί για τις οργανικές θέσεις τους που θα χαθούν αλλά για το μέλλον των μαθητών.
«Υπάρχει σχετική νομοθεσία που προβλέπει τον τρόπο τοποθέτησής μας σε αυτές τις περιπτώσεις. Οποιαδήποτε προσπάθεια παραπληροφόρησης ή υποσχεολογίας μας υποτιμάει. Υπάρχει δυνατότητα επιλογής για να μείνουμε στα Ωνάσεια. Δεν είναι το μείζον αυτό όμως, το μείζον είναι πού θα πάνε τα παιδιά που δεν θα πετύχουν σε αυτές τις εξετάσεις εισαγωγής», τονίζει η κ. Αντωνοπούλου και επισημαίνει πως «ο δήμος Κορδελιού-Ευόσμου είναι ο δεύτερος μεγάλος δήμος της Βόρειας Ελλάδας σε πληθυσμό, έχει 18.500 μαθητές και τα σχολεία μας είναι ασφυκτικά γεμάτα».
Ελλιπής ενημέρωση για την επόμενη ημέρα
Γονείς και εκπαιδευτικοί καταγγέλλουν ότι δεν υπάρχει σχεδιασμός για την επόμενη ημέρα, καθώς η κατασκευή νέων σχολείων που θα αντικαταστήσουν αυτά που θα μετατραπούν σε Ωνάσεια, θα διαρκέσει τουλάχιστον δύο χρόνια. «Από τον δήμο μάς είπαν να κάνουμε υπομονή δύο χρόνια μέχρι να χτιστούν νέα σχολεία πάνω από τον περιφερειακό. Μέχρι τότε όμως δεν ξέρουμε τι θα γίνει», λέει η κ. Χατζηδάφνη.
«Εμείς φωνάζουμε ότι το πρόβλημα δεν είναι το Ωνάσειο σχολείο αλλά οι μειωμένες σχολικές αίθουσες που υπάρχουν στον δήμο και η μη επαρκής ενημέρωση προς όλους τους αρμόδιους φορείς, ακόμα και στον δήμαρχο, όπως και ο ίδιος το έχει δηλώσει πολλές φορές μέχρι τώρα», δηλώνει στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος Γονέων και Κηδεμόνων 3ου ΓΕΛ, Γιώργος Κομνηνός.
«Σε όμορα σχολεία όσοι δεν εισαχθούν»
Ο Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας, Αλέξανδρος Κόπτσης, ξεκαθαρίζει πως «όλοι οι μαθητές που φοιτούν σήμερα σε αυτά τα σχολεία, θα αποφοιτήσουν από αυτά. Με την πριμοδότηση της εντοπιότητας, το 40-60% των μαθητών θα προέρχονται από τους δήμους όπου θα γίνουν τα Ωνάσεια. Για όσους δεν εισαχθούν σε αυτά, έχουμε ήδη προχωρήσει στον κατάλληλο σχεδιασμό, ώστε να φοιτήσουν σε όμορα σχολεία». Συμπληρώνει στη «ΜτΚ» πως «εάν και εφόσον υπάρξουν μαθητές που θα χρειαστεί να μεταφερθούν σε όμορα σχολεία, είμαστε ήδη σε συνεννόηση με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και τους δήμους, ώστε να υπάρξουν αντίστοιχες μετακινήσεις. Παρότι έχουμε πολύ χρόνο μπροστά μας μέχρι ν’ αρχίσουν να λειτουργούν τα Ωνάσεια στη Θεσσαλονίκη, λαμβάνουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να λειτουργήσουν όλα εύρυθμα και για τους μαθητές μας και για τους εκπαιδευτικούς». Αναφερόμενος στους εκπαιδευτικούς λέει πως «εφόσον επιθυμούν θα παραμείνουν στα σχολεία αυτά, θα επιμορφωθούν, θα αξιολογηθούν και θα έχουν θητεία. Όσοι δεν επιθυμούν να παραμείνουν στα Ωνάσεια, θα κριθούν υπεράριθμοι και κατά προτεραιότητα θα λάβουν τη θέση που θα δηλώσουν».
Η δωρεά
Το Ίδρυμα Ωνάση θα διαθέσει 1 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση υφιστάμενων υποδομών και εξοπλισμού των σχολικών μονάδων -που έχουν επιλεγεί με κοινωνικοοικονομικά και πληθυσμιακά κριτήρια και υπό την προϋπόθεση να μην γειτνιάζουν με υφιστάμενα Πρότυπα- και 500.000 ευρώ κατ’ έτος και ανά σχολείο για την κάλυψη δαπανών. Η συνολική δωρεά ανέρχεται σε 160 εκατ. ευρώ. Κατά τον πρώτο χρόνο λειτουργίας τους, συνολικά και στα 22 σχολεία θα φοιτήσουν 6.000 μαθητές και μαθήτριες με στόχο σε βάθος δωδεκαετίας να αποφοιτήσουν από αυτά 22.000. Η φοίτηση των μαθητών θα είναι δωρεάν, ενώ η εισαγωγή των υποψηφίων θα γίνεται με εξετάσεις-τεστ δεξιοτήτων που θα ορίσει το υπουργείο Παιδείας. Για όλους τους ενδιαφερόμενους, όπως ανακοινώθηκε, θα παρέχεται δωρεάν εκπαιδευτικό υλικό και δυνατότητα προετοιμασίας μέσα από το ψηφιακό φροντιστήριο. Όπως ξεκαθάρισε ο πρόεδρος του Ιδρύματος, Αντώνης Σ. Παπαδημητρίου, κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, «δεν έχουμε κανένα φορολογικό όφελος, δεν θα εισπράξουμε ούτε ένα ευρώ, δεν θα υπάρχουν δίδακτρα ούτε για τη διδασκαλία, ούτε για τους Ομίλους αλλά ούτε και κανένα voucher. Δεν έχουμε ούτε προσδοκούμε σε κανενός είδους έσοδο». Παρά το γεγονός ότι η δέσμευση του Ιδρύματος είναι για 12 χρόνια, όπως είπε, «το Ίδρυμα Ωνάση ουδέποτε εγκατέλειψε τα προγράμματά του».
*Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 2/2/25
