Λερναία Ύδρα με νέα κεφάλια να ξεφυτρώνουν διαρκώς αποδεικνύεται η ακρίβεια με τα τρόφιμα να δείχνουν κάποιες τάσεις σταθεροποίησης, τη στιγμή όμως που νέες εστίες ανατιμήσεων ξεπηδούν συνεχώς.
Σε αυτό το πλαίσιο, υποχωρεί πρόσκαιρα αλλά… δεν αποχωρεί η ακρίβεια στα τρόφιμα, την ώρα που οι ανατιμήσεις στις υπηρεσίες κρατούν σε υψηλά επίπεδα τον πληθωρισμό.
Στο 2,5% διαμορφώθηκε τον Φεβρουάριο ο πληθωρισμός, έναντι 2,7% που ήταν τον Ιανουάριο και 2,9% τον αντίστοιχο περσινό μήνα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, σε μηνιαία βάση, ο πληθωρισμός μειώθηκε κατά 0,1%.
Πιο συγκεκριμένα, οι τιμές στα ξενοδοχεία είναι 17,5% πάνω σε σχέση με πέρσι στα εστιατόρια και καφέ κατά 5%, στα αεροπορικά εισιτήρια κατά 10,8%, και στα ασφάλιστρα υγείας κατά 7%. Τα ενοίκια κατοικιών (στα νέα συμβόλαια και σε όσα ανανεώνονται) είναι αυξημένα κατά 9,9%, ενώ εκρηκτική άνοδος (41%) σημειώθηκε στο φυσικό αέριο.
Ο πληθωρισμός τροφίμων διαμορφώθηκε στο 0,2%, με τις τιμές του ελαιόλαδου να υποχωρούν κατά 16,9%, αλλά εκείνες των άλλων ελαίων να αυξάνονται κατά 11%. Ανατιμήσεις 6,7% καταγράφηκαν στο μοσχάρι, 5,7% στους ξηρούς καρπούς και 4,7% στον καφέ.
Απογείωση 20% μέσα σε 4 χρόνια
Ο μέσος δείκτης τιμών καταναλωτή του δωδεκαμήνου Μαρτίου 2024-Φεβρουαρίου 2025, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του δωδεκαμήνου Μαρτίου 2023-Φεβρουαρίου 2024, παρουσίασε αύξηση 2,7%, έναντι αύξησης 2,9% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του δωδεκαμήνου Μαρτίου 2023-Φεβρουαρίου 2024 με το δωδεκάμηνο Μαρτίου 2022-Φεβρουαρίου 2023.
Ο Γενικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή είναι 20% πάνω τον Φεβρουάριο, σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2021, με το βάρος που σηκώνουν τα νοικοκυριά να φαντάζει δυσβάσταχτο.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό, η κυβέρνηση επιχειρεί να «ξεριζώσει» συνήθειες χρόνων στην αγορά, επιδιώκοντας να μειωθούν δραστικά οι «σπρώχνοντας» προμηθευτές και σούπερ μάρκετ σε καθαρές μειώσεις τιμών.
Πάντως και τα τρόφιμα μετά από μία περίοδο που οι τιμές έπαιρναν τον κατήφορο, άρχισαν και πάλι… να δαγκώνουν (+0,60% αύξηση στις τιμές) τον Φεβρουάριο, με βάση έρευνα του ΙΕΛΚΑ.
Μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες:
Τροφές και είδη για κατοικίδια: -7,08%
Απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού: –5,58%
Αυγά, βούτυρα, ζωμοί: -1,58%
Αλλαντικά: -1,34%
Είδη μίας χρήσης, οικιακά είδη και είδη πάρτι: -1,20%
Οι μειώσεις που καταγράφονται είναι αποτέλεσμα τόσο της ομαλοποίησης της αγοράς μετά την πανδημία και της μείωσης στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα.
«Πίκρα» μοιράζουν σοκολάτες και μπισκότα
Μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες:
Μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη: +5,47%
Είδη πρωινού και ροφήματα: +4,55%
Φρέσκα ψάρια και θαλασσινά: +3,19%
Ορεκτικά, αλίπαστα και άλλα σερβιριζόμενα είδη: +2,82%
Τυροκομικά: +2,06%
Αλλάζει το DNA των προσφορών - «Μειώστε τις καθαρές τιμές»
Υπό αυτό το πρίσμα, φρένο στις παραπλανητικές προσφορές με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι οι καταναλωτές στα σούπερ μάρκετ επιχειρεί να βάλει το υπουργείο Ανάπτυξης με το νέο Κώδικα Δεοντολογίας.
Το πλαίσιο που τέθηκε ήδη σε ισχύ καλύπτει τις προσφορές τύπου «1+1 δώρο» αλλά και τα προϊόντα που θα διατίθενται με έκπτωση. Από αύριο θα ξεκινήσουν εντατικοί έλεγχοι και οι παραβάτες θα αντιμετωπίζουν πρόστιμα που μπορεί να φτάνουν ακόμη και τα 3 εκατομμύρια ευρώ, ειδικά σε περίπτωση υποτροπής.
Βέβαια εκτιμάται πως θα δοθεί ένα περιθώριο προσαρμογής στην αγορά για να «αποκωδικοποιήσει» τα νέα μέτρα. Οι προσφορές πλέον θα γίνονται με βάση τη χαμηλότερη τιμή των τελευταίων 30 ημερών και όχι την προτεινόμενη λιανική τιμή που ίσχυε μέχρι σήμερα.
Για τις προωθητικές ενέργειες τύπου 1+1 δώρο, οι έμποροι θα πρέπει να διαθέτουν το ίδιο προϊόν και μεμονωμένα στο ράφι, σε διαφορετική περίπτωση η προσφορά δεν μπορεί να ξεπερνά το διάστημα των 30 ημερών.
Σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας, για ένα σούπερ μάρκετ που πουλά ένα σαμπουάν σε συσκευασία 1+1 δώρο καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, η προσφορά είναι πλασματική, καθώς ουσιαστικά υποχρεώνει τον καταναλωτή να αγοράζει τουλάχιστον δύο τεμάχια σε μία συνηθισμένη τιμή διαφημίζοντας τη δεύτερη μονάδα ως «δήθεν» δώρο.
Αλλαγές όμως έρχονται και στη σήμανση των προωθητικών ενεργειών στα ράφια.
Πάντως, θα υπάρξει ένα μεταβατικό διάστημα, κατά το οποίο οι προσφορές που υπήρχαν με το παλιό καθεστώς, θα συνεχίσουν να είναι στα ράφια μέχρι την εξάντληση των αποθεμάτων.
Παραδείγματα
Η προσφορά, θα πρέπει να γίνεται με βάση τη χαμηλότερη τιμή των τελευταίων 30 ημερών.
Έχουμε για παράδειγμα, μία συσκευασία δημητριακά που πωλείται κανονικά στα 5,28 ευρώ και σήμερα σε έκπτωση διατίθεται στα 3,96 ευρώ, δηλαδή 25% φθηνότερα. Αν ο έμπορος το επαναφέρει στις 16 Μαρτίου στην αρχική τιμή και μετά από 10 μέρες θέλει να το βάλει ξανά σε προσφορά, η έκπτωση πρέπει να γίνει με βάση τα 3,96 ευρώ που είναι η χαμηλότερη τιμή του μήνα.
Σε ό,τι αφορά στις προωθητικές ενέργειες με τη μορφή των πολυσυσκευασιών:
Ένα σούπερ μάρκετ πουλά αλεύρι σε συσκευασία 2+1 «δώρο» και θεωρώντας ότι η «αρχική τιμή» ή «τιμή τιμοκαταλόγου» ενός κιλού αλεύρι είναι 2 ευρώ, τη διαθέτει 4 ευρώ.
Παράλληλα όμως, πουλά μία απλή συσκευασία 1 κιλού, της ίδιας μάρκας, με έκπτωση 50% από 2 ευρώ σε 1 ευρώ.
Ο καταναλωτής αντιλαμβάνεται ότι αν αγοράσει 3 κιλά αλεύρι με τη μορφή της συσκευασίας 2+1 «δώρο» θα πληρώσει 4 ευρώ, ενώ αν αγοράσει τρεις ξεχωριστές συσκευασίες του 1 κιλού αλεύρι θα πληρώσει 3 ευρώ.
Προφανώς, και σε αυτήν την περίπτωση, η λέξη «δώρο» είναι πλασματική.
Γι’ αυτό σε αυτές τις περιπτώσεις, θα πρέπει το προϊόν να διατίθεται και μεμονωμένο στο ράφι, ώστε να μπορούν οι καταναλωτές να συγκρίνουν τις τιμές.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 16.03.2025
