Ο Έβρος πίσω από τον φράχτη

Ένα ηχητικό οδοιπορικό στην ακριτική Ελλάδα με την υποστήριξη του iMEdD

- Newsroom

Ο Έβρος Πίσω από τον Φράχτη είναι μια σειρά ηχητικών ντοκιμαντέρ τριών επεισοδίων που υποστηρίχθηκε από το iMEdD και αφηγείται πώς είναι η ζωή στον ακριτικό Έβρο σε «ανύποπτο χρόνο», χωρίς δηλαδή να έχει συμβεί μια κρίση εξαιτίας του μεταναστευτικού ή φυσικών καταστροφών. Το podcast είναι διαθέσιμο στο podcast.imedd.org ή οπουδήποτε ακούτε podcasts. Ο υπεύθυνος περιεχομένου και δημοσιογραφικής παραγωγής iMEdD Podcasts, δημοσιογράφος Παναγιώτης Μένεγος, εξηγεί  πώς προέκυψε η ιδέα και γιατί στηρίχθηκε από το iMEdD.

podcast-evros.jpg

«Όταν λάβαμε στο iMEdD την πρόταση του δημοσιογράφου Απόστολου Στάικου για μια έρευνα-οδοιπορικό στα χωριά του Τριγώνου που θα κατέληγε σε μια σειρά ηχητικών ντοκιμαντέρ, αυτό ακριβώς ήταν το πιο ελκυστικό της σημείο: ο ανύποπτος χρόνος. Χωρίς κάποιο «επεισόδιο» να θέτει την ατζέντα. Πρόσφορο έδαφος, δηλαδή, για να δούμε πραγματικά πώς είναι «η ζωή πίσω από τον φράχτη» χωρίς το συναγερμό ενός έκτακτου γεγονότος.  
Την ίδια εντύπωση έκαναν και στους κατοίκους της περιοχής και οι πρώτες επικοινωνίες για να κλειστούν οι συναντήσεις-συνεντευξεις. «Τι συνέβη;», «γιατί θέλετε να μας μιλήσετε;» ήταν οι, όχι αρνητικές αλλά κάπως, έκπληκτες, απαντήσεις ανθρώπων που έχουν συνηθίσει οι δημοσιογράφοι και τα μέσα να τους θυμούνται μόνο σε δύσκολες καταστάσεις, να τους «χρησιμοποιούν» για να βγει η δουλειά και μετά να τους ξεχνάνε χωρίς follow up μέχρι την επόμενη αποστολή.  
 Οι κάτοικοι του βόρειου Έβρου όμως μας άνοιξαν τις πόρτες τους. Έβαλαν τον Απόστολο Στάικο και τον ηχολήπτη Γιωργή Σαραντινό στα σπίτια τους. Τους έφτιαξαν αμέτρητους καφέδες, τους «πάχυναν» με τα σπιτικά φαγητά και γλυκά τους, αλλά κυρίως τους μίλησαν για τα προβλήματά τους.

Για τις δυσκολίες που φέρνει η ερήμωση όταν π.χ. ηλικιωμένοι άνθρωποι πρέπει να διανύσουν μερικές δεκάδες χιλιόμετρα για να βρουν φαρμακείο ή ΑΤΜ (σε τράπεζες που είναι ανοιχτές μια δυο φορές την εβδομάδα). Για τη δημογραφική κατάρρευση που δεν είναι απειλή τοποθετημένη στο μέλλον, αλλά πραγματικότητα με σχολεία που δεν έχουν παιδιά. Αλλά και για την ανοιχτή πληγή που συνιστά ακόμα για την περιοχή το κλείσιμο της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης, το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποβιομηχάνισης που επιτάχυνε την εγκατάλειψη. 
 Από την άλλη, αυτοί οι άκριτες αγαπούν πολύ τον τόπο τους. Κάτι αυταπόδεικτο από την επιμονή τους να ζουν εκεί, και να δημιουργούν παρά τις αντίξοες συνθήκες. Επισκεφθήκαμε εγκαταστάσεις εργοστασίων που δίνουν ακόμα δουλειές, συνεταιρισμούς που εκμεταλλεύονται τα προϊόντα που βγάζει η εύφορη γη, το timing βοήθησε ώστε στο podcast να πάρετε και μια γεύση από το Πανθρακικό Αντάμωμα του 2024 με τις φορεσιές, τα τραγούδια και τους παραδοσιακούς ήχους της περιοχής.  

Κι έπειτα είναι ο φράχτης. Δίνει τον τίτλο στη σειρά μας, αλλά αυτό είναι φυσικά το λιγότερο. Ρυθμίζει τις σχέσεις με τη γειτονική Τουρκία, ελέγχει (;) το μεταναστευτικό, μεγαλώνει και μεγαλώνει όχι χωρίς να αποτελεί αντικείμενο debate για τη χρησιμότητα και τη λειτουργικότητά του. Στο τρίτο επεισόδιο παρουσιάζονται οι διαφορετικές προσεγγίσεις βάζοντάς μας να σκεφτούμε ίσως και λίγο διαφορετικά το θέμα π.χ. μήπως η βιομηχανία της ασφάλειας αποτελεί παράγοντα αποανάπτυξης και καθυστέρησης της περιοχής. Τέλος, οι πυρκαγιές: 2020-21 και φυσικά 2022-23 (η φωτιά που έκαιγε δεκαέξι μέρες), πόσο αναστρέψιμη είναι η ζημιά που έκαναν στον φυσικό πλούτο της περιοχής; 
 Η δουλειά του Άρη Αθανασόπουλου στο sound design της δίνει έναν χαρακτήρα road movie, ελπίζουμε να αισθανθείτε κι εσείς ότι περιπλανιέστε στο Τρίγωνο και γνωρίζετε τους ανθρώπους του.

imedd-orestiada.jpg

Όπως καταφέραμε να τους γνωρίσουμε κι εμείς ως iMEdD στην εκδήλωση της 16ης Φεβρουαρίου στο κινηματοθέατρο «Διόνυσος» στη φιλόξενη Ορεστιάδα. Ένας ακόμα σταθμός αυτού του πρότζεκτ που ηταν αποκάλυψη για μας. Και λόγω της προσέλευσης του κοινού, αλλά κυρίως λόγω της εξαιρετικής συζήτησης γύρω από τα θέματα που συζητιούνται στο ντοκιμαντέρ και τις λύσεις που μπορεί να δώσει η δημοσιογραφία έστω σε κάποια από τα προβλήματα του τόπου. Ήταν δυόμιση πυκνές ώρες όπου ακούστηκαν όλοι και όλες οι απόψεις τους, πότε με ομόθυμη συμφωνία και πότε με κρίσιμες διαφωνίες. Αυτό όμως ήταν, όπως μας είπαν οι άνθρωποι που ήρθαν από όλον τον βόρειο Έβρο, το πιο σημαντικό: να βρίσκονται, να συζητάνε, και να προχωράνε μαζί». 

__ 
Το iMEdD (incubator for Media Education and Development) είναι ένας μη κερδοσκοπικός δημοσιογραφικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 2018 με αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), με στόχο την ενίσχυση της δημοσιογραφικής κοινότητας στην Ελλάδα και διεθνώς. 

Loader