- Newsroom
Καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για τον θάνατο ανήλικου ιρακινού πρόσφυγα από πυροβολισμό του Λιμενικού στη Σύμη τον Αύγουστο του 2015 (υπόθεση Almukhlas και Al-Maliki κατά Ελλάδας).
Το Δικαστήριο καταδίκασε την Ελλάδα για παράβαση του δικαιώματος στη ζωή (παραβίαση του άρθρου 2 της ΕΣΔΑ). Στην απόφαση, το Δικαστήριο έκρινε ότι η προστασία του δικαιώματος στη ζωή των επιβατών του σκάφους δεν ήταν μεταξύ των στόχων, ούτε και προτεραιότητα της επιχείρησης που διεξήγαγαν οι λιμενικες αρχές. Σημειώνει επίσης ότι από τα στοιχεία της δικογραφίας δεν προκύπτει ότι, πριν από την έναρξη της εν λόγω επιχείρησης, αυτή αποτέλεσε αντικείμενο πραγματικής προετοιμασίας ή ειδικού ελέγχου, ούτε ότι έγινε εκτίμηση των κινδύνων που απορρέουν από τη χρήση πυροβόλων όπλων.
Σύμφωνα με την απόφαση, «η πρακτική της χρήσης πυρών σε τέτοιες καταστάσεις και δη σε υπερπλήρη θαλαμηγό, στο οποίο βρίσκονται άτομα σε κατάσταση πανικού, είναι εξαιρετικά επικίνδυνη. Οι λιμενικοί δεν μπορούσαν να αγνοούν τους εγγενείς κινδύνους στη χρήση πυρών σε αυτό το πλαίσιο». Επιπλέον, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι «οι λιμενικοί δεν έλαβαν υπόψη την πιθανότητα ύπαρξης άλλων επιβατών στη θαλαμηγό και επομένως δεν άσκησαν την απαιτούμενη επιμέλεια για να διασφαλίσουν την ελαχιστοποίηση του κινδύνου ζωής.»
Σε ό,τι αφορά τη διερεύνηση του περιστατικού, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι «Η έρευνα που διεξήγαγαν οι εθνικές αρχές πλήττεται από πολλαπλές πλημμέλειες, που οδήγησαν ιδίως στην απώλεια αποδεικτικών στοιχείων, με αντίκτυπο στην αποτελεσματικότητα της έρευνας, γεγονός που δεν επέτρεψε να καθοριστούν οι πραγματικές συνθήκες του θανάτου του Ameer και – κατά περίπτωση – να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι.»
Η Μαριάννα Τζεφεράκου, μια εκ των δικηγόρων της RSA που εκπροσωπούσε την υπόθεση, δήλωσε: «Στην υπόθεση αυτή ένα δεκαεπτάχρονο παιδί πρόσφυγας σκοτώθηκε επειδή η προστασία της ζωής των επιβαινόντων δεν ηταν ο πρωταρχικός σκοπος του λιμενικού. Η απόφαση δεν αφορά ένα μεμονωμένο περιστατικό. Στην υπόθεση αυτή, όπως και στις αποφάσεις του ΕΔΔΑ στις υποθέσεις Safi and others, Alkhatib and others, άνθρωποι, μεταξύ των οποίων και παιδιά, πέθαναν επειδή η Ελλάδα παραβίασε το άρθρο 2 της ΕΣΔΑ, και δη την υποχρέωση της να προστατεύει και να σέβεται την ανθρώπινη ζωή ανεξαρτήτως εθνικότητας, θρησκειας, νομικού καθεστώτος κτλ και την υποχρέωση της δικαιοσύνης να ερευνά ορθά τέτοιες καταγγελίες. Άλλες εκκρεμείς άλλες υποθέσεις ενώπιον του ΕΔΔΑ σχετικά με επιχειρήσεις του λιμενικού, συμπεριλαμβανομένων και επαναπροωθησεων, καθώς και η εκκρεμής υπόθεση ενώπιον των ελληνικών εισαγγελικών αρχών για το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου, καταδεικνύουν την ίδια θεμελιώδη παραβίαση εκ μέρους των ελληνικών αρχών.»
Η υπόθεση, που εκπροσωπήθηκε από τις οργανώσεις Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) και PROASYL, καταδεικνύει για άλλη μία φορά τα καταγεγραμμένα συστημικά προβλήματα στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των επιχειρήσεων του Λιμενικού αλλά και στην έρευνα των παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη θάλασσα.
