Πάνω από τις μισές επιχειρήσεις που αναζητούν νέο προσωπικό το κάνουν, για να ενισχύσουν την ανάπτυξή τους, όπως προκύπτει από την έρευνα που πραγματοποίησαν πριν από μερικούς μήνες το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) και ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων (ΣΕΒΕ) σε 1.600 επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα. Αυτό, στις περισσότερες περιπτώσεις, σημαίνει ότι αυξήθηκαν οι πωλήσεις (33%), αλλά μπορεί να σημαίνει και ότι εγκρίθηκε μία χρηματοδότηση (19,4%) για νέες δραστηριότητες.
Μάλιστα, οι αναπτυξιακές προοπτικές είναι ο βασικός λόγος που αναζητούν προσωπικό οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (52%), ενώ αντιθέτως στις μεγάλες επιχειρήσεις η κυριότερη αιτία (60,8%) είναι η αναπλήρωση προσωπικού λόγω αποχωρήσεων, κάτι που υποδηλώνει ότι υπάρχει κινητικότητα των εξειδικευμένων στελεχών στην αγορά εργασίας. Σύμφωνα με την έρευνα, πάνω από οκτώ στις δέκα επιχειρήσεις (82,2%) αναζητούν προσωπικό με προϋπηρεσία έως 5 ετών. Οι μισές (52,1%) δηλώνουν ότι προσφέρουν μεικτό μισθό από 1.000 έως 1.500 ευρώ (ο κατώτατος μισθός είναι 830 ευρώ μεικτά) και δύο στις δέκα προσφέρουν μεγαλύτερους μισθούς.
Πάντως, οι επιχειρήσεις δεν φαίνονται διατεθειμένες να προσφέρουν περισσότερα χρήματα από αυτά που σχεδίαζαν για να προσελκύσουν εργαζόμενους με εξειδίκευση και εμπειρία, θεωρώντας ότι επαρκεί ως κίνητρο η απόκτηση εμπειρίας και το χτίσιμο του βιογραφικού (52%) και οι αυξημένες απολαβές (44,5%). Κίνητρα, όπως κοινωνικές παροχές (π.χ. φύλαξη παιδιών, βρεφονηπιακός σταθμός), άλλες μη μισθολογικές παροχές (π.χ. παροχή σίτισης, μετακίνησης, κ.τ.λ.), καθώς και η δυνατότητα τετραήμερης εργασίας ή η δυνατότητα απομακρυσμένης εργασίας (τηλεργασία) προσφέρονται με μικρότερη συχνότητα, κυρίως από μεγαλύτερες επιχειρήσεις.
Ελλείψεις και σε ανειδίκευτους εργάτες
Όπως προκύπτει από την έρευνα του ΕΚΤ και του ΤΕΒΕ, υπάρχουν περιοχές, όπως στην Κεντρική Ελλάδα, τη Βόρεια Ελλάδα (πλην περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας), τα νησιά Αιγαίου και την Κρήτη, όπου οι ανειδίκευτοι εργάτες είναι η πρώτη αναζητούμενη κατηγορία με ποσοστά 35,9%, 38,0% και 30,6% αντίστοιχα.
Πρόσφατη έρευνα κοινής γνώμης για λογαριασμό της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος (ΚΕΕΕ), σε δείγμα 5.000 επιχειρήσεων επιχειρεί να καταγράψει τις ανάγκες των επιχειρήσεων σε προσωπικό. Στο ερώτημα: «Σε ποιες ειδικότητες υπάρχουν σήμερα κενές θέσεις στην επιχείρηση σας;», η απάντηση των περισσοτέρων δεν αφορά θέσεις υψηλής ειδίκευσης. Συγκεκριμένα, σχεδόν τρεις στις δέκα επιχειρήσεις απαντούν ότι έχουν κενές θέσεις στην παροχή υπηρεσιών και τις πωλήσεις (28%), και ότι αναζητούν ανειδίκευτους εργάτες, χειρώνακτες και μικροεπαγγελματίες (27%). Ειδικευμένους τεχνίτες αναζητά το 23% των επιχειρήσεων και επαγγελματίες επιστημονικών ειδικοτήτων το 17%. Μία στις δέκα επιχειρήσεις ψάχνει για τεχνικούς και χειριστές βιομηχανικών εγκαταστάσεων και μηχανημάτων. Στο Τop3 των ειδικοτήτων που χρειάζονται οι επιχειρήσεις για να λειτουργήσουν είναι οι επαγγελματίες επιστημονικών ειδικοτήτων (24%), οι απασχολούμενοι στην παροχή υπηρεσιών και πωλητές (22%) και οι υπάλληλοι γραφείου (22%). Οι περισσότερες επιχειρήσεις αναζητούν αποφοίτους πανεπιστημίου, λυκείου ή ΕΠΑΛ, ενώ ελάχιστοι ζητούν οι εργαζόμενοι να έχουν μεταπτυχιακό ή διδακτορικό. Εκτός από τις ειδικές επαγγελματικές γνώσεις και δεξιότητες, πάνω από τρεις στις δέκα επιχειρήσεις περιμένουν ότι οι εργαζόμενοι θα πρέπει να μιλούν αγγλικά και να έχουν βασικές ψηφιακές δεξιότητες και επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες.
Έχει ενδιαφέρον η απάντηση που δίνουν οι επιχειρήσεις στο ερώτημα: «Ποιος είναι ο κύριος λόγος που οι θέσεις παραμένουν κενές;». Σχεδόν οι μισές απαντούν ότι υπάρχει έλλειψη ατόμων που ενδιαφέρονται να κάνουν αυτό το είδος εργασίας, ενώ πάνω από το 1/3 (36%) διαπιστώνουν ότι υπάρχει έλλειψη ατόμων με τα απαιτούμενα προσόντα, δεξιότητες και εμπειρία. Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στις κατασκευές και τη μεταποίηση, όπου οι εργαζόμενοι είτε δεν ενδιαφέρονται να εργαστούν είτε δεν έχουν τις ανάλογες δεξιότητες. Στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας οι επιχειρήσεις που έχουν αντίστοιχο πρόβλημα είναι ελαφρώς λιγότερες από τον μέσο όρο (40% και 30% αντίστοιχα). Επειδή, όμως, μία στις τρεις επιχειρήσεις στην Κεντρική Μακεδονία σχεδιάζει να επεκτείνει τις δραστηριότητές της, η έλλειψη διαθέσιμου εργατικού δυναμικού και η έλλειψη ανθρώπων με τις κατάλληλες δεξιότητες αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξή τους.
Τι ζητά η αγορά
43,4%
των επιχειρήσεων αναζητά επαγγελματίες υψηλής εξειδίκευσης (π.χ. επιστήμονες πληροφορικής, οικονομολόγους, μηχανικούς και άλλους ειδικούς τομείς).
29,6%
αναζητά ανειδίκευτους εργάτες
26,9%
των επιχειρήσεων χρειάζεται υπαλλήλους γραφείου
25,7%
ψάχνει για τεχνικούς
22,1%
αναζητά εξειδικευμένους τεχνίτες
21,5%
χρειάζεται προσωπικό για παροχή υπηρεσιών και πωλήσεις
16,3%
ψάχνει χειριστές βιομηχανικών μηχανημάτων και εξοπλισμού
2,5%
πρέπει να καλύψει θέσεις διοικητικών και ανώτερων διευθυντικών στελεχών
Πηγή: Έρευνα ΕΚΤ -ΣΕΒΕ:
«Ήταν μεγάλο σφάλμα η κατάργηση των ΤΕΙ»
«Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα με τη στελέχωση με καταρτισμένο προσωπικό σε τεχνικά επαγγέλματα», τονίζει στη «ΜτΚ» ο Κώστας Μωραϊτίδης, α’ αντιπρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης και πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Βιομηχανικής Περιοχής Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τον ίδιο, «τα πτυχία δεν αντιστοιχούν με τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς και υπάρχει μία δυσκαμψία του κράτους να προσαρμοστεί στις πραγματικές ανάγκες της οικονομίας, ενώ άλλες ευρωπαϊκές χώρες προσαρμόζονται πολύ γρήγορα». Όπως λέει, οι περισσότερες μεταποιητικές επιχειρήσεις έχουν ανάγκη από αποφοίτους σχολών θετικών επιστημόνων και πολυτεχνείων.
«Η ελληνική οικονομία ‘διψά’ για αποφοίτους τεχνικών σχολών ανώτατης αλλά και ανώτερης εκπαίδευσης. Τα πρώην ΤΕΙ μας λείπουν πάρα πολύ, το βλέπω στις επιχειρήσεις της ΒΙΠΕ. Ήταν μεγάλο σφάλμα η κατάργησή τους». Τι συνέβη; Μετά την αναγνώριση της ισοτιμίας των ΤΕΙ με τα πανεπιστήμια, οι απόφοιτοι έχουν δικαίωμα για αντίστοιχους μισθούς, «χωρίς να μπορούν να το υποστηρίξουν γνωστικά», σύμφωνα με τον κ. Μωραϊτίδη, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις να συνεχίζουν να προτιμούν τους αποφοίτους πολυτεχνείου. Οι οποίοι, όμως, είτε εργάζονται ήδη είτε μετανάστευσαν στο εξωτερικό.
«Προσδοκούμε ότι θα γυρίσουν πίσω οι έλληνες απόφοιτοι πολυτεχνείων από το εξωτερικό, με μισθό πολύ καλύτερο από ό,τι έπαιρναν το 2018», λέει. Στο μεσοδιάστημα «προσπαθούμε να απορροφήσουμε παιδιά που αποφοιτούν, για να δομήσουν εμπειρία και να γίνουν αποδοτικοί στο μέλλον».
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 09.02.2025
