Γ. Βαρουφάκης: Μακάρι η μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου να γίνει η μουσική της νιότης των επόμενων γενιών
Ο επικεφαλής του ΜέΡΑ 25-Συμμαχία για τη Ρήξη αποχαιρετά τον μεγάλο μουσικοσυνθέτη
Ποιος ξέρει τι σημαίνουν οι στίχοι στο θρυλικό τραγούδι «Ζαβαρακατρανέμια» του μεγάλου μουσικοσυνθέτη, Γιάννη Μαρκόπουλου, που έφυγε χθες, Σάββατο, από τη ζωή σε ηλικία 84 ετών;
Ο ίδιος ο Μαρκόπουλος είχε αποκαλύψει το νόημα των λέξεων, κάποιες από τις οποίες είχαν «πειραχθεί».
Το τραγούδι έχει αποτυπωθεί στις μνήμες των ανθρώπων ως ένα σπουδαίο δημιούργημα, παρόλο που για πολλούς είναι δύσκολο να καταλάβουν τους στίχους του που τους είχε γράψει ο ίδιος ο Γιάννης Μαρκόπουλος και τραγουδήθηκαν πρώτη φορά από τον μεγάλο Νίκο Ξυλούρη το 1968, στον δίσκο «Επιχείρησις Απόλλων».
Το 2007 στην εκπομπή «Συναντήσεις» της ΕΡΤ1 ο Γιάννης Μαρκόπουλος είχε πει, μιλώντας με τον στιχουργό Λευτέρη Παπαδόπουλο:
«Όταν έγραψα το Ζαβαρακατρανέμια μέσα στη δεκαετία του ’60, γύρω στο ’66, είναι ένα από τα μέρη μίας μουσικής τελετής που λέγεται “Ιδού ο Νυμφίος έρχεται”, το οποίο διατηρώ ακόμη ανέκδοτο. Κι έμεινε αυτό το τραγούδι όπου περιέχει πάρα πολλές σημαντικές λέξεις που είναι καθαρά ελληνικές. Ας το εξηγήσω, για πρώτη φορά, γίνεται σε αυτήν την εκπομπή, δεν το 'χω ξαναπεί.
Το αλληλούια δεν είναι εβραϊκή λέξη, είναι η αλληλουχία κι έφυγε το Χ. Αλληλουχία, τόσο απλό. Το Ίλεως είναι το ίλεως, Ζάβαρα είναι -όπως καμιά φορά λέμε στην Κρήτη ‘’Μα το Ζα’’, το Δία. Είναι μία εικόνα, όχι ακριβώς του Δία, αλλά μία εικόνα μέσα από τη ζωή του. Το Ζήτα παίζει τεράστιο ρόλο και είναι μία λέξη πάρα πολύ και βαθιά και αρχαία που έχουν χρησιμοποιήσει πολλές φορές σε θέματα εμπόλεμης κατάστασης. Λάμα είναι η κόψη του μαχαιριού, το νάμα είναι βάπτισμα, νέμια η ησυχία, αλλά όλες αυτές οι λέξεις μαζί ήταν μία έντονη διαμαρτυρία. Και αυτό το θέμα είναι πάλι ποίηση, αλλά έχει μία έντονη διαμαρτυρία», εξήγησε.
Με πιο απλά λόγια τα «ζάβαρα» είναι τα λάβαρα, το «κάτρα» είναι τα μαύρα και το «νέμια» είναι το ανέμισαν. Μαύρα λάβαρα ανέμισαν, δηλαδή! Επιπλέον, το «λάμα» είναι το μαχαίρι και το ίλεως είναι το έλεος! Αναλυτικότερα:
- «Αλληλούια» = αλληλουχία
- «Ζάβαρα» = λάβαρα
- «Κάτρα» = μαύρα
- «Νάμα» = βάπτισμα
- «Λάμα» = το μαχαίρι
- «Νέμια» = Ανέμισαν
- «Ίλεος» = Έλεος
Άρα έχουμε:
- Ζάβαρα κάτρα νέμια = Λάβαρα Μαύρα Ανέμισαν!
- Ίλεος Ίλεος = Έλεος, Έλεος
- Λάμα Λάμα Νάμα Νάμα Νέμια = Το μαχαίρι, το μαχαίρι μάνα μάνα Ανέμισαν.
