Νέο στοχευμένο πλήγμα στη φοροδιαφυγή φιλοδοξούν να καταφέρουν το οικονομικό επιτελείο και Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), βάζοντας μπρος την εφαρμογή του μέτρου της υποβολής δήλωσης ΦΠΑ «με το μήνα» για όλες ανεξαιρέτως τις επιχειρήσεις αλλά και τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Από την 1η του τρέχοντος μήνα, όσοι προχωρήσουν στο άνοιγμα βιβλίων (απλογραφικά) θα υποχρεούνται να υποβάλουν τη δήλωση ΦΠΑ κάθε μήνα και ως εκ τούτου να αποδίδουν τον ΦΠΑ κάθε μήνα, αντί του τριμήνου που ισχύει σήμερα.
Όσες επιχειρήσεις άνοιξαν από το 2024 και μετά θα ξεκινήσουν να υποβάλουν ανά μήνα δήλωση ΦΠΑ από τον Ιούλιο (μία επιχείρηση δηλαδή που άνοιξε τον Ιανουάριο του 2025 από τον Ιούλιο θα υποβάλει δήλωση ΦΠΑ κάθε μήνα).
Συνολικά, περισσότερες από 30.000 επαγγελματίες και μικρές ατομικές επιχειρήσεις θα υποβάλουν δήλωση ΦΠΑ κάθε μήνα και θα πληρώνουν και το φόρο που προκύπτει, με επιδιώξεις του οικονομικού επιτελείου να αυξηθούν η εμπρόθεσμη υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ στο 99% (από 82% σήμερα) και η πληρωμή του ΦΠΑ στο 85%.
Το μέτρο θα ισχύσει και αναδρομικά για νεοσύστατες επιχειρήσεις οι οποίες άνοιξαν από το 2024 και μετά, παρότι ξεκίνησαν ήδη να υποβάλλουν ΦΠΑ ανά τρίμηνο.
Ενώ σταδιακά, από τον Οκτώβριο, θα επεκταθεί και σε παλαιές υφιστάμενες επιχειρήσεις, εφόσον το επιλέξουν οι ίδιες. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, θα μπορούν και να επιστρέψουν στο καθεστώς ανά τρίμηνο, όπως γενικά ισχύει για επιχειρήσεις με απλογραφικά.
Τρεις ταχύτητες
Όπως ανέφερε ο διοικητής της ΑΑΔΕ, Γιώργος Πιτσιλής, σκιαγραφώντας το σχέδιο, επιχειρήσεις οι οποίες θα κάνουν έναρξη από τον Απρίλιο και μετά και για τα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας τους στην πρώτη φάση, ανεξαρτήτως βιβλίων, θα υποβάλλουν τις δηλώσεις ΦΠΑ μηνιαίως. Από τον Ιούλιο, το ίδιο θα συμβεί και για τις επιχειρήσεις οι οποίες έχουν ξεκινήσει να λειτουργούν από το 2024 και μετά και από τον Οκτώβριο η τρίτη φάση ξεκινά προαιρετικά για όλες τις άλλες επιχειρήσεις οι οποίες υποβάλλουν δηλώσεις σε τρίμηνη βάση (εάν θέλουν θα μπορούν και αυτές να υποβάλουν σε μηνιαία βάση).
Επί της ουσίας δηλαδή το μέτρο θα είναι προαιρετικό για τις παλαιές επιχειρήσεις με την ΑΑΔΕ να βάζει στο στόχαστρο πρωτίστως τις νεοσύστατες που θεωρούνται πιο «ύποπτες« για φοροδιαφυγή.
Στόχος να… σβήσουν οι επιχειρήσεις «πυροτεχνήματα»
Η «ριζοσπαστική» αυτή παρέμβαση αποφασίστηκε με στόχο, πρωτίστως, να αντιμετωπιστούν περιπτώσεις με επιχειρήσεις - πυροτεχνήματα, οι οποίες εντάσσονται σε καθεστώς υποβολής δήλωσης ΦΠΑ ανά τρίμηνο αντί ανά μήνα, κάνουν έναρξη στην Εφορία και εκδίδουν ή δηλώνουν κανονικά όλες τους τις συναλλαγές, αλλά… ως διά μαγείας (συνήθως σε διάστημα λιγότερο από έξι μήνες) προχωρούν σε διακοπή λειτουργίας, χωρίς να αποδίδουν τον ΦΠΑ και κανέναν άλλο φόρο, αφήνοντας φέσια στα κρατικά ταμεία
Η κομπίνα με τις εικονικές επιχειρήσεις και τους «εξαφανισμένους εμπόρους» εξαπλώνεται ραγδαία (αφορά σε μεγάλο βαθμό κλάδους όπως bar, beach bar, νυχτερινά κέντρα), με βασικό σκοπό των επιτήδειων να «καρπωθούν» όλο τον ΦΠΑ που εισπράττουν, ή να τον βάλουν σε ρύθμιση πληρώνοντας μόνο την πρώτη δόση. Σε χρόνο…dt κλείνουν, σταματώντας να δίνουν σημεία ζωής, αφήνοντας απλήρωτα χρέη.
Μικραίνει αλλά παραμένει μεγάλο το κενό ΦΠΑ
Την ίδια στιγμή, κατά επιπλέον 3,8 ποσοστιαίες μονάδες μειώθηκε το κενό του ΦΠΑ (δηλαδή ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας που θα έπρεπε να εισπράττει το κράτος και αυτός που τελικά καταλήγει στα κρατικά ταμεία) στην Ελλάδα το 2022 (με βάση τα πλέον πρόσφατα στοιχεία), ο περιορισμός του οποίου μπορεί να βοηθήσει στη χρηματοδότηση της περαιτέρω μείωσης των φορολογικών συντελεστών.
Πρόκειται για την τέταρτη καλύτερη επίδοση ανάμεσα στα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. Σύμφωνα με σχετική έκθεση της Κομισιόν, το έλλειμμα ΦΠΑ το 2022 διαμορφώθηκε στο 13,7% του VTTL (θεωρητικά προσδοκώμενα έσοδα υπό πλήρη συμμόρφωση) έναντι 29,1% το 2018 και 17,5% το 2021, συνεχίζοντας την πτωτική του πορεία. Βάσει υπολογισμών της ΑΑΔΕ, πρόκειται για μείωση 21,7% σε έναν χρόνο και 53% σε διάστημα πέντε ετών.
Παρά τη συρρίκνωση, το φορολογικό κενό συνεχίζει να διαμορφώνεται στα 2,959 δισ. ευρώ το 2022, από 3,231 δισ. ευρώ το 2021 και συνεχίζει να απέχει από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Βέβαια, η Ελλάδα έχει βελτιώσει δραστικά το ποσοστό συμμόρφωσής της από το 2019.
Τότε, τα απολεσθέντα έσοδα από τον έμμεσο φόρο ισοδυναμούσαν με το 24% του ΑΕΠ, ενώ το 2022 το ποσοστό υπολογίζεται ότι είχε μειωθεί κατά περισσότερες από 10 μονάδες, στο 13,7%.
Αναμένεται περαιτέρω βελτίωση
Το 2017 το κενό ΦΠΑ ήταν στο 29,1%, με αποτέλεσμα μέσα σε πέντε χρόνια να έχει μειωθεί κατά 53%. Η επίδοση της Ελλάδας αναμένεται να βελτιωθεί περαιτέρω στις επόμενες τακτικές εκθέσεις, για τα έτη 2023 και 2024, αφενός χάρη στην ταχύρρυθμη ανάπτυξη της οικονομίας μετά την υγειονομική κρίση και αφετέρου χάρη στο πλέγμα μέτρων κατά της φοροδιαφυγής που έχει τεθεί σε ισχύ, ειδικά την τελευταία διετία. Απώτερος στόχος είναι η μείωση του κενού ΦΠΑ κάτω από το 9% έως το 2027.
Ψηφιακός πόλεμος στη φοροδιαφυγή με στόχο έσοδα 3 δισ.
Την ίδια στιγμή, η ΑΑΔΕ πατάει γκάζι για πρόσθετα έσοδα ύψους 500 εκατ. ευρώ από τον εν εξελίξει και εντεινόμενο πόλεμο που έχει κηρύξει στη φοροδιαφυγή με την καθολική και υποχρεωτική επέκταση της ψηφιοποίησης, σταδιακά, σε όλες τις συναλλαγές των επιχειρήσεων.
Είναι ενδεικτικό πως οι ηλεκτρονικές πληρωμές αυξήθηκαν την περασμένη χρονιά κατά 8,3 δισ. ευρώ εκ των οποίων 7,5 δισ. ευρώ αφορούν συναλλαγές του τριτογενούς τομέα (εμπόριο και υπηρεσίες), υποκαθιστώντας τη χρήση μετρητών ύψους 5,785 δισ. ευρώ. Πέρσι, τα έσοδα από ΦΠΑ εκτινάχθηκαν στα 19,05 δισ. ευρώ από 16,38 δισ. ευρώ το 2023.
Τα έσοδα από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής το 2024 άγγιξαν τα 2 δισ. ευρώ, με στόχο φέτος να προσεγγίσουν τα 2,5 - 3 δισ. ευρώ, κάτι που θα ανοίξει διάπλατα το δρόμο για διανομή κοινωνικού μερίσματος μέσω μόνιμων φοροελαφρύνσεων.
*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 06.04.2025
