Φαιδρά Πορτοκαλέα#151: Το βασίλειο του πολιτισμού, η σούπα του δήμαρχου, οι παλιοί φίλοι, οι 7, τα δέντρα και τα μαγικά ραβδιά…

Ήταν μια φορά και έναν καιρό μία υπουργός που κυβερνούσε το βασίλειο του Πολιτισμού με σιδερένια πυγμή και μαρμάρινο ύφος. Κανείς δεν τολμούσε να της φέρει αντίρρηση, όπως άλλοτε στην αυλή του Λουδοβίκου ΙΔ’, όπου οι αυλικοί έγλειφαν τις χρυσές παντόφλες του «Βασιλιά Ήλιου» για μία θέση στον ήλιο της αυλής. Μία μέρα, μία υφισταμένη της τόλμησε να ψελλίσει κάτι που θύμιζε ικεσία: «Μην με προσβάλετε δημοσίως, σας παρακαλώ». Ω, τι ιεροσυλία! Η υπουργός, αγέρωχη και βλοσυρή, όρμησε με την ορμή του Φρειδερίκου του Μεγάλου προς άτακτο στρατιώτη. Το βλέμμα της κεραυνοβόλησε την απείθαρχη θνητή, και η φωνή της, α! η φωνή της!, ήταν σαν διαταγή του Στάλιν σε κομματικό συνέδριο.

Οι αυλικοί πάγωσαν, οι συνεργάτιδες της υπουργού όρμησαν σαν σωματοφύλακες, όχι για να προστατεύσουν την υφιστάμενη, αλλά για να εμποδίσουν τις κάμερες να καταγράψουν τη σκηνή. Άλλοι έκαναν πως κοιτάζουν τα παπούτσια τους, άλλοι έψαχναν καταφύγιο στους γειτονικούς θάμνους. Η υφισταμένη χαμήλωσε το βλέμμα, κατάπιε το δίκιο της και υποκλίθηκε, όπως ακριβώς οι αυλικοί μπροστά στον Λουδοβίκο: «Μεγαλειότατη, έχετε πάντα δίκιο... αλλά όχι μπροστά στους άλλους». Και έτσι, η ιστορία επαναλήφθηκε, και θα επαναλαμβάνεται, όσο οι «βασιλείς» ξεχνούν ότι ακόμα και οι μονάρχες κάποτε πέφτουν. Το πιο ειρωνικό; η υπουργός μπορεί και να είχε δίκιο, ίσως η υφισταμένη έκανε λάθος, που ίσως έπρεπε να διορθωθεί. Όμως, το δίκιο χάνεται όταν συνοδεύεται από αλαζονεία και η εξουσία δεν μετριέται με φωνές αλλά με το πώς τη διαχειρίζεται κανείς.

Ο λόγος που λέγεται με οργή, φέρνει αργότερα τη μεγαλύτερη λύπη.

Σοφοκλής

Στη γαστρονομική σκηνή της Θεσσαλονίκης, ο δήμαρχος Αγγελούδης ετοίμαζε μία σούπα που θα ικανοποιούσε όλα τα γούστα, επιδιώκοντας την τέλεια ισορροπία για να ευχαριστήσει τόσο την τοπική κοινωνία όσο και την κεντρική κυβέρνηση.

Όμως, ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου, Σπύρος Βούγιας, αποφάσισε να δώσει στη σούπα έναν πιο έντονο χαρακτήρα. Με μία απρόσμενη κίνηση, πρόσθεσε μία γενναία δόση καυτερού πιπεριού, στοχεύοντας στον κυβερνητικό βουλευτή Σιμόπουλο και, εμμέσως, στον υφυπουργό Ταχιάο. «Ας δώσουμε λίγη ένταση στη γεύση», σκέφτηκε, αγνοώντας τις πιθανές αντιδράσεις.

Ο Αγγελούδης, βλέποντας τη σούπα του να μετατρέπεται σε πικάντικη πρόκληση, αναφώνησε με ανησυχία: «Σπύρο, τι έκανες; Προσπαθώ να κρατήσω τις ισορροπίες!». Αλλά το καυτερό σχόλιο είχε ήδη διαχυθεί, προκαλώντας αναταράξεις στο πολιτικό τραπέζι.

Ο Σιμόπουλος, με έκπληξη, αναρωτήθηκε για τη νέα γεύση, ενώ ο Ταχιάος, δοκιμάζοντας τη σούπα, σχολίασε: «Ίσως χρειαζόταν λιγότερο πιπέρι». Στο μεταξύ, η κυβέρνηση παρακολουθούσε με ενδιαφέρον τις εξελίξεις, αναρωτώμενη για τις νέες συνταγές που δοκιμάζονται στη Θεσσαλονίκη. Ο Βούγιας, ικανοποιημένος με την παρέμβασή του, δήλωσε: «Τώρα η σούπα έχει πραγματικό χαρακτήρα!». Ο δήμαρχος, όμως, σκεφτόταν μήπως ήταν προτιμότερο να σερβίρει κάτι πιο απλό την επόμενη φορά.

Οι πολλοί μάγειροι χαλούν τη σούπα.

Ελληνική παροιμία

Ο Αντώνης Σαμαράς πίστευε ότι είχε χτίσει μία στρατιά από πιστούς συμπολεμιστές. Τελικά, είχε απλώς μία παρέα που μόλις είδε υπουργικές καρέκλες, έτρεξε να κάτσει πρώτη. Οι παλιοί φίλοι έγιναν υπουργοί, υφυπουργοί, τεχνοκράτες με πόστα και παχυλούς μισθούς, αφήνοντας τον Αντώνη να αναρωτιέται αν τελικά υπήρξε ποτέ «αρχηγός» ή απλώς ένα καλό σκαλοπάτι. Η πολιτική αφοσίωση κράτησε όσο μία προεκλογική υπόσχεση. Τον Σαμαρά, που κάποτε τους ανέβασε, τώρα τον κοιτούν με ένα αμήχανο χαμόγελο, κάπως σαν να βλέπεις έναν μακρινό συγγενή που δεν θες να χαιρετήσεις στον δρόμο. «Η φιλία είναι μία ψυχή σε δύο σώματα», έλεγε ο Αριστοτέλης, αλλά εδώ μιλάμε για ψυχές που έκαναν μεταγραφή στην κυβέρνηση με συνοπτικές διαδικασίες. Και σαν να μην έφταναν όλα, ο Αντώνης βρίσκεται ξανά εκτός «μαντριού». Μόνος, χωρίς στρατό, χωρίς συμμάχους, ούτε ένας πρόθυμος να φωνάξει «Αντώνη, σώσε μας!» όπως παλιά. Η εξουσία δεν του λείπει,· οι πιστοί ακόλουθοι τού λείπουν, αλλά, βλέπετε, αυτοί τώρα έχουν… δουλειές.

Όταν η τύχη αλλάζει, οι φίλοι φεύγουν.

Μένανδρος, Αθηναίος κωμικός ποιητής

Κάποτε, οι αρχαίοι Έλληνες έγραφαν τραγωδίες για επτά ήρωες που πολιορκούσαν τη Θήβα. Σήμερα, εμείς γράφουμε για επτά υφυπουργούς που πολιορκούν τη Θεσσαλονίκη. Ο Ευριπίδης θα ήταν περήφανος. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με στρατηγική που θα ζήλευε και ο Επαμεινώνδας, αποφάσισε ότι για να κατακτηθεί η πόλη δεν αρκεί ένας, δύο ή τρεις κυβερνητικοί απεσταλμένοι. Όχι! Χρειάζονται επτά, αριθμός ιερός στην αρχαιότητα, μα και άκρως απαραίτητος όταν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η Νέα Δημοκρατία στη Θεσσαλονίκη έχει αρχίσει να θυμίζει την Αθήνα μετά τη μάχη στη Χαιρώνεια.

Βέβαια, υπάρχει και μία κρίσιμη διαφορά: στην αρχαία τραγωδία, οι επτά ήρωες σκοτώνονται, στη σύγχρονη εκδοχή, απλώς διορίζονται. Το ερώτημα είναι αν θα καταφέρουν να κρατήσουν τα κάστρα... Στις επόμενες εκλογές θα ξέρουμε αν το δράμα είχε λύτρωση…

Όταν οι αριθμοί μικραίνουν στις κάλπες, οι υφυπουργοί πληθαίνουν στα έδρανα.

Φαιδρά Πορτοκαλέα

Και ξαφνικά, εκεί που όλοι είχαμε συνηθίσει τα δέντρα της Θεσσαλονίκης να θυμίζουν ζούγκλα του Αμαζονίου, έγινε το απίστευτο: κλαδεύτηκαν! Ναι, ναι, δεν είναι πρωταπριλιάτικο αστείο, τα συνεργεία εμφανίστηκαν με πριόνια, ψαλίδια και, προπαντός, διάθεση εργασίας. Κάποιοι λένε πως πρόκειται για θαύμα. Άλλοι υποστηρίζουν πως ίσως ο δήμαρχος, Στέλιος Αγγελούδης, ήξερε κάτι που εμείς αγνοούσαμε, σε αντίθεση με τη θεωρία του τέως αντιδημάρχου πρασίνου, Πρόδρομου Νικηφορίδη, ο οποίος μάλλον πίστευε πως το κλάδεμα είναι περιττό, αφού… η φύση ξέρει καλύτερα! Το αποτέλεσμα; Πεζοδρόμια χωρίς κλαδιά στο ύψος του μετώπου μας, θέα στον ουρανό και, το σημαντικότερο, τα δέντρα δεν δείχνουν έτοιμα να σωριαστούν με το πρώτο φύσημα του Βαρδάρη. Ίσως τελικά η αλλαγή αντιδημάρχου να είχε κάποια λογική…

Το δέντρο που αντέχει τον άνεμο είναι εκείνο που λυγίζει χωρίς να σπάει.

Κομφούκιος

Η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως, αποφάσισε να αυξήσει τον κατώτερο μισθό. Μία κίνηση που, αν και ακούγεται ευχάριστη στους εργαζόμενους, αφήνει τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες να αναρωτιούνται: «Ποιος θα πληρώσει το λογαριασμό;». Φαίνεται πως η υπουργός βρήκε τη λύση: το πορτοφόλι των επιχειρήσεων! Την ίδια στιγμή, οι υπηρεσιακοί παράγοντες του ΕΦΚΑ ψιθυρίζουν στο αυτί της: «Υπουργέ, μήπως να προσφέρουμε μία ρύθμιση 60 δόσεων για τις οφειλές των μικρομεσαίων, όπως κάναμε και με τους δήμους;». Αλλά η υπουργός φαίνεται να έχει πατήσει το κουμπί της σιωπής, ίσως πιστεύει ότι οι μικρομεσαίοι έχουν μαγικά ραβδιά και μπορούν να καλύψουν τα πάντα με ένα απλό «αμπρακατάμπρα». Έτσι, ενώ οι επιχειρήσεις παλεύουν να επιβιώσουν, η κυβέρνηση συνεχίζει να σχεδιάζει οικονομικές πολιτικές με την αισιοδοξία ότι όλα θα πάνε καλά. Ας ελπίσουμε ότι αυτή η αισιοδοξία δεν θα μετατραπεί σε αυταπάτη όταν έρθει η ώρα της πραγματικότητας!

Η τέχνη της φορολόγησης συνίσταται στο να μαδάς τη χήνα με τρόπο που να πάρεις τα περισσότερα φτερά με το λιγότερο δυνατό σφύριγμα.

Jean-Baptiste Colbert

Υπουργός Οικονομικών του Λουδοβίκου ΙΔ’

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 30.03.2025