Ετοιμάζονται Ακαδημίες και ΚΕΕΚ για την παραγωγή εξειδικευμένων στελεχών

Με στόχο να υπάρξει μία ολιστικότερη προσέγγιση της διασύνδεσης της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, το υπουργείο Παιδείας έχει προχωρήσει σε ένα πλέγμα πρωτοβουλιών προκειμένου, όπως έχει επισημανθεί από τα στελέχη του, να απομακρυνθούμε ως κοινωνία από την απαξίωση της γνώσης και της μάθησης που συνδέεται με την παραγωγή και την εργασία. Είναι ενδεικτικό άλλωστε ότι σύμφωνα με το Οικονομικό Βαρόμετρο που εκπόνησε η εταιρεία δημοσκοπήσεων Interview, για λογαριασμό του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, για το διάστημα Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου ’24, οκτώ στους 10 βιοτέχνες υποστηρίζουν πως δεν υπάρχει σύνδεση εκπαίδευσης-παραγωγής.

Όπως προκύπτει από τη ζήτηση της αγοράς, ορισμένα επαγγέλματα και ειδικότητες που εκλείπουν και εκεί σκοπεύει να παρέμβει το υπουργείο, σχετίζονται με τον κλάδο των logistics, τον χειρισμό-συντήρηση μηχανημάτων έργου υψηλής εξειδίκευσης, καθώς και τη μηχανοτρονική. Η Ιωάννα Λυτρίβη, υφυπουργός Παιδείας με αρμοδιότητα την Επαγγελματική Κατάρτιση υπογραμμίζει στη «ΜτΚ» πως η περαιτέρω αναβάθμιση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, στοχεύοντας στην ανάδειξή της ως πυλώνα περιφερειακής ανάπτυξης, με ενεργή και αποτελεσματική διασύνδεση των καταρτιζομένων με την αγορά εργασίας και τις ιδιαίτερες ανάγκες της σε τοπικό, περιφερειακό και κλαδικό επίπεδο, όπως διαμορφώνονται και από τις στρατηγικές επενδύσεις σε όλη την επικράτεια, καταλαμβάνει ξεχωριστή θέση στη στρατηγική του υπουργείου.

«Στοχεύουμε στη δημιουργία οικονομιών κλίμακος και στην αναπτυξιακή ώθηση που μπορεί να δώσει μία δομή επαγγελματικής κατάρτισης σε περιοχές της επικράτειας με ιδιαίτερα κλαδικά και τοπικά χαρακτηριστικά. Στόχος δεν ήταν ποτέ η άκριτη συγχώνευση δομών, αλλά η καλύτερη σύνδεση της εκπαιδευτικής διαδικασίας με την αγορά εργασίας. Έτσι, προχωρούμε στη δημιουργία πολυδύναμων Κέντρων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, σε στενή συνεργασία με τις τοπικές επιχειρήσεις. Βάσει του βαθμού ετοιμότητας των δομών και των αναπτυξιακών χαρακτηριστικών κάθε περιοχής, είμαστε έτοιμοι για τη δημιουργία των πρώτων πιλοτικών ΚΕΕΚ που θα λειτουργήσουν το ακαδημαϊκό έτος 2025-2026», αναφέρει η κ. Λυτρίβη.

Πού ετοιμάζονται ΚΕΕΕΚ

Εδώ και έναν χρόνο το υπουργείο έχει προχωρήσει σε χαρτογράφηση του πεδίου, όσον αφορά στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, σε ολόκληρη την επικράτεια. «Στην Κεντρική Μακεδονία, και ιδιαίτερα στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης, έχουμε εντοπίσει περιπτώσεις με μεγάλη ετοιμότητα, σε επίπεδο υποδομών, αλλά και τοπικού ενδιαφέροντος και συνεργασίας με τους φορείς της περιοχής. Το ίδιο και στην Περιφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής και Σερρών», περιγράφει η υφυπουργός Παιδείας.

Η προετοιμασία για την ίδρυση των ΚΕΕΚ, όπως εξηγεί η κ. Λυτρίβη έγινε σε τρία επίπεδα: σε επίπεδο χρηματοδότησης, καθώς ο στόχος ήταν να αξιοποιηθούν πόροι από ενωσιακά χρηματοδοτικά εργαλεία, και όχι να επιβαρυνθεί ο κρατικός προϋπολογισμός. Σε επίπεδο οργανωτικής δομής, όπου κρίθηκε αναγκαία η οργανωτική ανασυγκρότηση της υπηρεσίας για την έκδοση όλων των κανονιστικών πράξεων. Τέλος, σε επίπεδο χαρτογράφησης σε όλη την επικράτεια, εκπονήθηκε σχέδιο διαχείρισης του έργου σε τρία στάδια: 1. συλλογή στοιχείων για όλες τις περιπτώσεις σύστασης των ΚΕΕΚ, όπως είχαν σχεδιαστεί αρχικά στη βάση της συστέγασης, 2. επιλογή των πρώτων πιλοτικών «quick win» περιπτώσεων και 3. μελέτη ad hoc περιπτώσεων σε περιοχές της χώρας με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, αναπτυξιακές και επενδυτικές προοπτικές.

Ακαδημίες Επαγγελματικής Κατάρτισης

Το επόμενο σημαντικό βήμα στο πεδίο της επαγγελματικής εκπαίδευσης είναι η ίδρυση Ακαδημιών Επαγγελματικής Κατάρτισης, όπου θεσμοθετείται η συνέργεια μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με στόχο την παραγωγή στελεχών υψηλής εξειδίκευσης και έμφαση στις ανάγκες κάθε περιοχής της χώρας. Για παράδειγμα, στην Ημαθία θα εστιάσουν στην οινοπαραγωγή, στην Αρκαδία στη φαρμακευτική βιομηχανία, στη Σπάρτη στην παραγωγή ελαιόλαδου και στο Κιλκίς -υπό τη σκέπη του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος- με στόχευση στα βιομηχανικά επαγγέλματα.

«Οι Ακαδημίες Επαγγελματικής Κατάρτισης αποκτούν τη δική τους δυναμική στις τοπικές κοινωνίες. Το Δημόσιο αναλαμβάνει την ίδρυση και τη λειτουργία της Ακαδημίας, την ανεύρεση κτιριακών υποδομών και την κάλυψη των αποδοχών των εκπαιδευτών και του διοικητικού προσωπικού. Ο συνεργαζόμενος οικονομικός φορέας θα συμβάλλει με την παροχή του υλικοτεχνικού και μηχανολογικού εξοπλισμού, την εξασφάλιση της πρακτικής άσκησης ή μαθητείας των καταρτιζόμενων και με οδηγούς κατάρτισης, τα οποία θα εγκρίνονται από το ΥΠΑΙΘΑ», περιγράφει η κ. Λυτρίβη.

Εξηγεί πως οι συνεργαζόμενοι φορείς μπορεί να είναι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, κοινοπραξίες ή ενώσεις αυτών, επιμελητήρια, συνεταιρισμοί, αναπτυξιακές εταιρείες ΟΤΑ, ινστιτούτα των κοινωνικών εταίρων. «Η φοίτηση θα είναι εντελώς δωρεάν, η πρακτική άσκηση ή μαθητεία θα αμείβεται, οι εκπαιδευτές θα προέρχονται από το ίδιο μητρώο με τα ΣΑΕΚ, ενώ ο τίτλος σπουδών που θα αποκτούν οι απόφοιτοι θα είναι επιπέδων 3 και 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων. Ως προς τη διαδικασία που θα ακολουθείται, οι ενδιαφερόμενοι φορείς ή επιχειρήσεις θα υποβάλλουν αίτηση στο ΥΠΑΙΘΑ και αυτή θα αξιολογείται. Η άδεια θα χορηγείται εφόσον πληρούν όλες τις προδιαγραφές και η σύμβαση που θα υπογράφεται θα είναι εξαετούς διάρκειας, με δυνατότητα ανανέωσης ή παράτασης», αναλύει η ίδια. Επισημαίνεται ότι οι Ακαδημίες Επαγγελματικής Κατάρτισης θα λειτουργούν υπό μία Διοικούσα Επιτροπή, η οποία συγκροτείται με απόφαση του αρμόδιου υπουργού και έχει τριετή θητεία. Η Διοικούσα Επιτροπή είναι πενταμελής, με τρία μέλη από το Δημόσιο και δύο μέλη, τα οποία υποδεικνύονται από τον συνεργαζόμενο οικονομικό φορέα.

Ολιστική προσέγγιση

Στοχεύοντας στην περαιτέρω βελτίωση της αποδοτικότητας, της ποιότητας, της προσβασιμότητας και της ελκυστικότητας της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, το υπουργείο Παιδείας υλοποιεί ένα ολοκληρωμένο πλέγμα παρεμβάσεων. «Εστιάζουμε στην αναβάθμιση της εκπαίδευσης των εκπαιδευτών και των στελεχών της επαγγελματικής κατάρτισης ενηλίκων, με ένα ενιαίο και σύγχρονο πλαίσιο εκπαίδευσης, που καλύπτει όλους τους εμπλεκομένους στην αρχική και συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση. Εισάγουμε μηχανισμούς παρακολούθησης και επικαιροποίησης των Οδηγών Κατάρτισης και αναπτύσσουμε νέες ειδικότητες στοχεύοντας στη διαρκή προσαρμογή των προγραμμάτων στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Αναπτύσσουμε ιδιαίτερα τον τομέα συμβουλευτικής σταδιοδρομίας και επαγγελματικού προσανατολισμού, αναπτύσσοντας το δίκτυο των γραφείων επαγγελματικής ανάπτυξης και σταδιοδρομίας εντός των δομών επαγγελματικής κατάρτισης. Τέλος, ενισχύουμε τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας, στοχεύοντας στη βελτίωση του περιεχομένου των σπουδών και της οργάνωσης και της λειτουργίας τους», περιγράφει η υφυπουργός Παιδείας.

Τα προβλήματα

«Προκειμένου να προχωρήσουμε σε περαιτέρω βελτιωτικές ενέργειες αναβάθμισης της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, προχωρήσαμε σε μελέτη διεθνών καλών πρακτικών, σε βάθος ανάλυση των δυνατών σημείων, αλλά και των αδυναμιών του συστήματος», εξηγεί η κ. Λυτρίβη. Περιγράφει πως οι κυριότερες αδυναμίες που οδηγούν διαχρονικά στην υψηλή διαρροή και χαμηλή ελκυστικότητα της επαγγελματικής κατάρτισης αφορούν στη δυσκολία εύρεσης θέσεων πρακτικής άσκησης, στην αδυναμία παρακολούθησης των αναπτυξιακών επενδύσεων της χώρας και υποστήριξής τους με εργατικό δυναμικό σε εστιασμένες περιοχές και κλάδους της οικονομίας, στην αλληλοεπικάλυψη δομών και ενίοτε και ειδικοτήτων. «Με στόχο να αντιμετωπίσουμε αυτά τα ζητήματα, συντεταγμένα προχωρούμε σε παρεμβάσεις ώστε να προσαρμοστεί το εκπαιδευτικό μας σύστημα στις ανάγκες της εποχής, επενδύοντας στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας μας», καταλήγει η κ. Λυτρίβη.

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 09.02.2025