Έλενα Κουντουρά στη «ΜτΚ»: Αδιανόητο ότι δύο χρόνια μετά, η κυβέρνηση δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια των μετακινήσεων με τρένο

Για τις μεγάλες συγκεντρώσεις για την τραγωδία των Τεμπών και το μήνυμα που έστειλαν οι πολίτες, την εικόνα του ελληνικού σιδηρόδρομου δύο χρόνια μετά και τις προκλήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης μιλά στη «ΜτΚ» η ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και πρώην υπουργός Τουρισμού, Έλενα Κουντουρά.

Πρόσφατα, εκατομμύρια πολίτες βγήκαν στους δρόμους, απαιτώντας δικαιοσύνη και διαλεύκανση. Τι μήνυμα έλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ; Με ποιον τρόπο θα εντείνετε τον αγώνα σας προς αυτήν την κατεύθυνση;

Από την πρώτη στιγμή της σιδηροδρομικής τραγωδίας που συγκλόνισε την Ελλάδα και την Ευρώπη με την εγκληματική απώλεια 57 ζωών, ξεκίνησα έναν θεσμικό αγώνα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ως συντονίστρια τότε της πολιτικής μου ομάδας στην Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού TRAN, και από τη σημερινή μου θέση ως αντιπρόεδρος, για να αντιμετωπιστεί το εγκληματικό έλλειμμα ασφάλειας στους ελληνικούς σιδηροδρόμους. Η ευρωομάδα του ΣΥΡΙΖΑ διοργάνωσε θεσμικές εκδηλώσεις στο Ευρωκοινοβούλιο με εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων, της Κομισιόν, νομικών, των οικογενειών των θυμάτων και των επιζώντων, που δίνουν υπεράνθρωπο αγώνα για τη δικαιοσύνη και τη δικαίωσή τους. Με έξι ερωτήσεις στην Κομισιόν, αναδείξαμε την παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και εγώ προσωπικά με παρεμβάσεις μου στην Ολομέλεια πίεσα, για να συμμορφωθεί άμεσα η ελληνική κυβέρνηση στα ζητήματα ασφάλειας. Μετά το αποκαλυπτικό πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για την εγκληματική αδιαφορία στη λειτουργία των ελληνικών σιδηροδρόμων, θα προχωρήσουμε σε νέες παρεμβάσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων ΕRA και τις αρμόδιες Επιτροπές του ΕΚ.

Επαναφέρατε πρόσφατα το θέμα της ασφάλειας του ελληνικού σιδηρόδρομου με ερώτησή σας στον Απόστολο Τζιτζικώστα. Ποια είναι η εικόνα του δικτύου στη χώρα μας σήμερα, δύο χρόνια μετά το δυστύχημα;

Είναι αδιανόητο ότι δύο χρόνια μετά το εγκληματικό δυστύχημα, η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια των μετακινήσεων με τρένο. Σύμφωνα με το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, το ίδιο ισχύει και για τη ΡΑΣ. Η ΡΑΣ αδυνατεί να εγγυηθεί την ασφάλεια των σιδηροδρόμων, καθώς συστηματικά απέτυχε να εντοπίσει κρίσιμες αδυναμίες στο Σύστημα Διαχείρισης Ασφάλειας. Ο ίδιος ο ERA τόσο το 2019, όσο και το 2022 διαπίστωσε ότι οι δραστηριότητες εποπτείας απ’ τη ΡΑΣ για την εγγύηση της ασφάλειας είναι ανεπαρκώς ανεπτυγμένες, και ότι η ΡΑΣ γνωρίζει το επίπεδο επιδόσεων ασφάλειας του ελληνικού σιδηροδρομικού συστήματος. Παράλληλα, ο ERA αδυνατεί να διασφαλίσει τη συμμόρφωση των εθνικών κανόνων με τις βασικές απαιτήσεις ασφάλειας και ότι η ΡΑΣ επιτελεί αποτελεσματικά το έργο της. Είναι σήμερα ξεκάθαρο ότι το ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο δεν είναι ασφαλές. Δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια των σιδηροδρόμων, ούτε η ΡΑΣ, ούτε η ελληνική κυβέρνηση, ούτε ο ΕΡΑ. Η Κομισιόν, μετά από μελέτη όλων των στοιχείων και το καταγγελτικό πόρισμα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων ERA, ξεκίνησε τη διαδικασία επί παραβάσει κατά της ελληνικής κυβέρνησης. Παραβιάζονται 5 ευρωπαϊκοί Κανονισμοί και 2 Οδηγίες. Οι νέες κυβερνητικές δεσμεύσεις είναι απογοητευτικές, γιατί μιλούν για ασφαλείς μετακινήσεις που αφορούν το 2027. Μέχρι τότε δεν εγγυώνται την ασφάλεια των σιδηροδρόμων. Θα συνεχίσω να αγωνίζομαι από τον θεσμικό μου ρόλο, για να υπάρξει η ευρωπαϊκή στήριξη και ο έλεγχος και να ολοκληρωθούν το συντομότερο δυνατό τα αναγκαία έργα, με άμεση και απόλυτη προτεραιότητα τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια των επιβατών και των εργαζομένων στα τρένα στην Ελλάδα.

Ποιο είναι το μεγάλο στοίχημα της Ευρώπης για τη νέα περίοδο;

Στις ρευστές διεθνείς και ευρωπαϊκές συνθήκες, η Ευρώπη έχει να αντιμετωπίσει σήμερα πολλαπλές επείγουσες κρίσεις με μεγαλύτερη ένταση στα ζητήματα ασφάλειας, στεγαστικής και ενεργειακής κρίσης, ακρίβειας και της κλιματικής κρίσης που ήδη χτυπά σφόδρα πολλές περιοχές. Για να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις και να ενισχύσει τη βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητά της, που έχουν μεγάλο οικονομικό κόστος, πρέπει να αγωνιστούμε για να μη μείνει κανένας πίσω. Πρέπει να ανακτήσει τη δυναμική της στην οικονομική ανάπτυξη και συγχρόνως να μειώσει τις εντεινόμενες ανισότητες, να στηρίξει τις πιο ευάλωτες περιοχές και τους πιο αδύναμους πολίτες. Η αύξηση και η δίκαιη κατανομή των πόρων είναι ένα πολύ κρίσιμο ζήτημα, για να πετύχει η οικονομική, κοινωνική και περιφερειακή σύγκλιση. Θα είναι πραγματικά μία πολύ δύσκολη πενταετία, όπου οι ευρωβουλευτές θα δώσουμε μεγάλους αγώνες, για να καλυτερεύσει η ζωή των πολιτών.

Η στεγαστική κρίση είναι ένα πανευρωπαϊκό ζήτημα, στην Ελλάδα πιο έντονο. Καταθέσατε προτάσεις, μεταξύ αυτών και τη δημιουργία ενός Ταμείου για προσιτή στέγη. Πόσο «κοντά» είναι η ΕΕ στο να υπάρξει μία ενιαία πολιτική;

Ανέδειξα τη στεγαστική κρίση ως οξύτατο πρόβλημα, ζητώντας από την Κομισιόν ευρωπαϊκό σχέδιο από την προηγούμενη θητεία. Πλέον έχει συμπεριληφθεί στις προτεραιότητες 2025-2029 η κατάρτιση ευρωπαϊκής στρατηγικής για τη στέγαση και έχει δημιουργηθεί ειδική Επιτροπή. Στην Ευρώπη, οι μέσες τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 48% και τα ενοίκια κατά 18% την τελευταία δεκαετία. Στην Ελλάδα, οι πολίτες ξοδεύουν πάνω από το 35% του εισοδήματός τους για ενοίκια, στεγαστικά δάνεια και λογαριασμούς. Κατέθεσα τέσσερις αρχικές προτάσεις. Να προστατευτούν οι ευάλωτοι πολίτες και νοικοκυριά από πλειστηριασμούς και εξώσεις. Να δημιουργηθεί ευρωπαϊκά χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα κοινωνικής κατοικίας με βάση τις εθνικές και τοπικές ανάγκες. Να συσταθεί ειδικό ταμείο για δημόσια, κοινωνική και οικονομικά προσιτή στέγη για τις νέες και τους νέους. Όπως και οι δημόσιες επενδύσεις να εξαιρεθούν από τον υπολογισμό των δημοσίων ελλειμμάτων, για να στηριχθούν χώρες, όπως η Ελλάδα. Ως μέλος της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης REGI έχω αναλάβει εισηγήτρια της πολιτικής μου ομάδας στην ειδική έκθεση για τη στέγαση από την πλευρά της πολιτικής συνοχής. Πιέζω πλέον για ευρωπαϊκές λύσεις που θα καλύψουν την αδυναμία των κυβερνήσεων σήμερα να εξασφαλίσουν τη στοιχειώδη ανάγκη και το δικαίωμα κάθε πολίτη σε οικονομικά προσιτή στέγη όχι μόνο στις μεγάλες πόλεις αλλά και στην περιφέρεια και τα ελληνικά νησιά.

Χθες, ήταν η Ημέρα της Γυναίκας. Υπήρξατε εισηγήτρια του ΕΚ στην έκθεση-ψήφισμα για την αντιμετώπιση της ενδοσυντροφικής βίας και των δικαιωμάτων επιμέλειας στις γυναίκες και τα παιδιά. Ποια είναι η εικόνα της ελληνικής νομοθεσίας σε σχέση με την ευρωπαϊκή;

Με δική μου πρωτοβουλία στο ΕΚ, που έγινε αποδεκτή, εισηγήθηκα και κατάρτισα την έκθεση-ορόσημο για την ενδοσυντροφική βία και τα δικαιώματα επιμέλειας. Με την έκθεσή μου βάλαμε για πρώτη φορά στο επίκεντρο εκτός από τις γυναίκες και τα παιδιά, ώστε να προστατευτούν και αυτά από τις κακοποιητικές σχέσεις. Συγχρόνως με μία δεύτερη έκθεση για τη βία στο διαδίκτυο που συνδιαμόρφωσα ως εισηγήτρια της πολιτικής μου ομάδας, πετύχαμε μία ιστορική νίκη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πιέσαμε την Κομισιόν και έφερε την πρώτη Οδηγία για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας και της βίας κατά γυναικών και κοριτσιών. Αυτή η ευρωπαϊκή νομοθεσία ποινικοποιηθεί τις περισσότερες μορφές έμφυλης βίας με υποχρεωτικά μέτρα πρόληψης και προστασίας των θυμάτων, που τα κράτη-μέλη οφείλουν να υιοθετήσουν στις εθνικές τους νομοθεσίες. Η ελληνική κυβέρνηση έχασε την ευκαιρία να ενσωματώσει πλήρως στο εθνικό μας δίκαιο αυτήν την Οδηγία. Υιοθέτησε μόνο ποινικά και κατασταλτικά μέτρα και άφησε απ’ έξω όλα τα άρθρα για την πρόληψη και προστασία σε επίπεδο δομών, υπηρεσιών και μηχανισμών υποστήριξης. Συγχρόνως, δεν διόρθωσε στρεβλές διατάξεις του Οικογενειακού Δικαίου και άλλων νόμων που παραβιάζουν τη διεθνή Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Θα συνεχίσω τις ευρωπαϊκές παρεμβάσεις μέχρι να συμμορφωθεί πλήρως η Ελλάδα, γιατί το χρωστάμε στα περισσότερα από 20.000 θύματα ενδοοικογενειακής βίας κάθε χρόνο και στις 110 γυναίκες που δολοφονήθηκαν από γυναικοκτονίες την τελευταία πενταετία.

*Δημοσιεύθηκε στη «ΜτΚ» στις 09.03.2025