- Newsroom
«Σήμερα αυτά τα παιδιά μάς έπεισαν ότι υπάρχει ελπίδα. Η μοναδική ελπίδα που έχει μείνει στην πατρίδα μας είναι τα παιδιά, είναι η παιδεία...».
Η διαπίστωση αυτή που ανήκει στον δήμαρχο Νεάπολης-Συκεών, και πρόεδρο του Κέντρου Πρόληψης «Πυξίδα», Σίμο Δανιηλίδη ήρθε να επισφραγίσει το κλείσιμο μιας μεγάλης εκδήλωσης και να συνοψίσει με λίγες λέξεις το μήνυμα που εξέπεμψαν λίγο νωρίτερα από σκηνής οι βασικοί πρωταγωνιστές, όπως τέτοιοι ήταν οι μαθητές και οι μαθήτριες Δημοτικών Σχολείων, Γυμνασίων και Λυκείων του δήμου.
Πεδίο… δράσης αποτέλεσε το Κλειστό Δημοτικό Θέατρο Συκεών, όπου χθες, Τετάρτη 5 Μαρτίου 2025, με την πραγματοποίηση της κεντρικής εκδήλωσης με θέμα «Το βάρος του εκφοβισμού μέσα από την Τέχνη: Μια καινοτόμος δράση για ενεργούς πολίτες στην κοινωνία», ολοκληρώθηκε η πορεία των σχολικών κοινοτήτων στους δρόμους της φιλίας, της αποδοχής, της συνεργασίας, της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, με ξεκάθαρο τον στόχο της καταπολέμησης κάθε μορφής ενδοσχολικής βίας, εκφοβισμού και μπούλινγκ. Ήταν μια εκδήλωση που πρόσφερε συγκινήσεις και γέννησε προβληματισμούς, αλλά κυρίως αναγέννησε την ελπίδα, καθώς τα παιδιά όχι μόνο έστειλαν τα μηνύματά τους για ένα ασφαλές σχολείο της γνώσης και της εξέλιξης των προσωπικοτήτων, αλλά κυρίως απέδειξαν ότι οι μαθητικές κοινότητες, καθοδηγούμενες από ειδικούς επιστήμονες και υποστηριζόμενες από τους εκπαιδευτικούς, και μέσα από στοχευμένες δράσεις και πέραν των ωρολόγιων προγραμμάτων, μπορούν να καταστήσουν βίωμά τους την αρμονική και ισότιμη συνύπαρξη των πάντων στο σχολικό περιβάλλον.
«Μαζί χτίζουμε έναν κόσμο όπου όλοι αξίζουν, όλοι χωράνε!», ήταν ένα από τα κεντρικά μηνύματα που εξέπεμψαν οι μαθητές καταχειροκροτούμενοι, αποδεικνύοντας με τον πλέον ηχηρό τρόπο ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν και να παγιωθεί ένα σχολείο χωρίς διακρίσεις, αποκλεισμούς, ανισότητες και βία, και το οποίο στη συνέχεια θα αποτελέσει το θεμέλιο μιας νέας κοινωνίας. Και για να γίνει αυτό χρειάζεται να: «μιλάμε, στηρίζουμε και αλλάζουμε μαζί!», περνώντας «από τη σιωπή στη δράση και από τον φόβο στη δύναμη!», όπως διατράνωσαν.
Πρόγραμμα ολιστικών παρεμβάσεων
Όλα αυτά συνέβησαν στο πλαίσιο ενός μεγάλους κύκλου ολιστικών παρεμβάσεων στα σχολεία που οργάνωσε η αντιδημαρχία Παιδείας του δήμου Νεάπολης-Συκεών, και οι οποίες σχεδιάστηκαν με αφορμή την Πανελλήνια Ημέρα κατά της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού (6 Μαρτίου). Αυτές υλοποιήθηκαν σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας «Πυξίδα», που λειτουργεί σε με τον Εθνικό Οργανισμό Πρόληψης κι Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων (Ε.Ο.Π.Α.Ε.), και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.
Συνολικά στις δράσεις συμμετείχαν 264 μαθητές και μαθήτριες από Δημοτικά Σχολεία, Γυμνάσια και Λύκεια, με διαφορετικές δημιουργικές εκφράσεις κατά βαθμίδα, με οδηγό, όμως, και επίκεντρο την Τέχνη. Έτσι,
- στα Δημοτικά Σχολεία είχαμε τα παιδιά να συμμετέχουν σε βιωματικά εργαστήρια ζωγραφικής, αποτυπώνοντας επί χάρτου τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, αλλά και τις προτάσεις τους για ένα ασφαλές σχολείο,
- στα Γυμνάσια, που με εργαλείο τη δημιουργική γραφή οι μαθητές και οι μαθήτριες «αποκρυπτογράφησαν» σε μορφή σύντομης ιστορίας-διηγήματος τις ζωγραφιές των παιδιών, και
- στα Λύκεια, με τους μαθητές και τις μαθήτριες να δραματοποιούν τα κείμενα των συμμαθητών και συμμαθητριών τους.
Και σ’ αυτόν τον ρόλο της Τέχνης εστίασε ο δημοτικός σύμβουλος, και πρ. αντιδήμαρχος Παιδείας, Μιχάλης Βουλγαρίδης, τονίζοντας τη σημασία «εισαγωγής της τέχνης» στο σχολείο, χαρακτηρίζοντάς την ως «απαραίτητη καθώς έτσι οι μαθητές μπορούν να συνεργάζονται, να εκτονώνονται και να δημιουργούν». «Η καλλιτεχνική αγωγή εξοικειώνει τα άτομα με τις ανώτερες ιδέες του ανθρωπίνου πνεύματος, συμμετέχει δυναμικά στην πνευματική ωρίμανση του παιδιού, υποστηρίζει τη διαδικασία της βιωματικής μάθησης, προάγει την αναγνώριση των συναισθημάτων και συμβάλλει στην δημιουργία μελλοντικών ελεύθερων πολιτών. Στόχος μας είναι να σπάσει η σιωπή και κανένα παιδί να μην μείνει μόνο του, να δημιουργήσουμε μια κοινωνία χωρίς φόβο, γεμάτη από αγάπη και αλληλεγγύη», ανέφερε μεταξύ άλλων.
Και οι μαθητές και μαθήτριες από το 1ο Γυμνάσιο Πεύκων, τα 2ο και 5ο Γυμνάσια Νεάπολης, το 3ο Γυμνάσιο Συκεών και το 7ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης (στο οποίο φοιτούν παιδιά από τον Αγ. Παύλο), όπως και τα παιδιά από το 1ο ΓΕΛ Συκεών και το ΕΠΑΛ Νεάπολης, που ανέβηκαν στη σκηνή, απέδειξαν ότι η τέχνη έχει θέση και ρόλο στα σχολεία.
Συντονιστές επί σκηνής ο πρόεδρος της Δ.Κ. Συκεών Σίμος Ανταβαλής και η τοπική σύμβουλος Νεάπολης Σοφία Ιακωβίδου, που είχαν την πρωτοβουλία της διοργάνωσης του προγράμματος των ολιστικών παρεμβάσεων, υπό την αποτελεσματική σύμπραξη των προέδρων και των Τοπικών Συμβουλίων Διονύση Βλέτση (Πεύκων), Χριστίνας Τερζή (Νεάπολης) και Κώστα Ταχτατζή (Αγ. Παύλου), με τον τελευταίο να απευθύνει και χαιρετισμό. Παρόντες, δε, στην εκδήλωση η πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Κατερίνα Τσουκαλά και οι δημοτικοί σύμβουλοι Ειρήνη Καγιαμπίνη, Λάζαρος Ωραιόπουλος και Μηνάς Στιντσιούδης.
Ενεργός πολίτης, κοινωνική δικαιοσύνη, συμπερίληψη…
Μέσα σε αυτό το κλίμα η κεντρική εισηγήτρια της εκδήλωσης Αναστασία Ψάλτη, καθηγήτρια Σχολικής και Συμβουλευτικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, ανέδειξε τον ρόλο του ενεργού πολίτη που διασφαλίζει τις συνθήκες κοινωνικής δικαιοσύνης.
«Ο ενεργός πολίτης δεν είναι απλός παρατηρητής. Είναι αυτός που
ενημερώνεται, συμμετέχει και διεκδικεί. Δεν αρκείται στην ατομική του
ευημερία, αλλά νοιάζεται για το κοινό καλό. Η κοινωνική δικαιοσύνη δεν
είναι αφηρημένη έννοια, είναι η δίκαιη κατανομή δικαιωμάτων, πόρων και
ευκαιριών. Και η συμπερίληψη δεν σημαίνει απλώς να αποδεχόμαστε τη
διαφορετικότητα, αλλά να διαμορφώνουμε ένα σύστημα που δίνει ίσες
ευκαιρίες σε όλους», επισήμανε μεταξύ άλλων η κα. Ψάλτη, ολοκληρώνοντας την ομιλία της με μια πρόκληση. «Τί θα κάνεις εσύ για να κάνεις τη
διαφορά; Γιατί κάθε πράξη, όσο μικρή κι αν φαίνεται, μπορεί να αλλάξει
τον κόσμο», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Τα αποτελέσματα απέδειξαν πως η λέξη μπορεί να γίνει δύναμη, αντίσταση, φως», υπογράμμισε η ποιήτρια, συγγραφέας και μεταφράστρια Χριστίνα-Παναγιώτα Γραμματικοπούλου, η οποία ήταν υπεύθυνη για το εργαστήριο δημιουργικής γραφής σε Γυμνάσιο, που έγινε με τη συμμετοχή 12 εφήβων.
Όπως ανέφερε, «τα κείμενα που χρησιμοποιήθηκαν και γράφτηκαν ως εργασίες στο εργαστήριο δημιουργικής γραφής στο 7ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης είχαν όλα ως θεματολογία το μπούλινγκ, και δημιουργήθηκαν στη βάση ζωγραφιών παιδιών Δημοτικού Σχολείου. Διαβάσαμε το σύντομο διήγημα της Γερμανίδας ποιήτριας και συγγραφέα Μαρί-Λουίζε Κάσνιτς ‘‘Το χοντρό παιδί (1961)’’, που αναφέρεται στο μπούλινγκ που κάνουμε οι ίδιοι στον εαυτό μας. Οι μαθητές μας κλήθηκαν να γράψουν σε ομάδες τρία κείμενα 150 λέξεων με τίτλους ‘‘Γάτα και Ποντίκι’’, ‘‘Ο άρχοντας των Μυγών’’ και ‘‘Τα σταφύλια της οργής’’. Γενικότερος στόχος ήταν η γνωριμία τους με τρία σημαντικά κλασικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, αλλά και με τους τρεις νομπελίστες συγγραφείς τους που υπήρξαν είτε μάρτυρες μπούλινγκ είτε το βίωσαν ως θύματα».
«Οι ζωγραφιές των παιδιών είναι εντυπωσιακές, με ηχηρά μηνύματα για ένα σχολείο χωρίς βία και εκφοβισμό! Τα παιδιά μάς αφηγήθηκαν ιστορίες με εμπειρίες παιδιών και εφήβων που θα μπορούσαν να ζουν αναμεσά μας, επενδύοντας με λόγια τις ζωγραφιές των παιδιών. Και στο τέλος, οι δραματοποιήσεις των μεγαλύτερων παιδιών, που ζωντάνεψαν τις ιστορίες, είχαν να πουν πολλά. Όλα μαζί, όμως, τα παιδιά έστειλαν μηνύματα για επικοινωνία, για συμπαράσταση, για αλληλεγγύη και δικαιοσύνη δικαιοσύνη, μηνύματα που πρέπει να αξιοποιηθούν για ένα ασφαλές σχολείο». Επισήμανε η ψυχολόγος, και αναπλ. επιστημονικά υπεύθυνη του Κέντρου Πρόληψης «Πυξίδα», Μαρία Κυριακίδου, η οποία, μαζί με τα επιστημονικά στελέχη του Κέντρου Χρυσάνθη Κολύβα, Κική Φυλακτού και Γκαμπριέλα Τερζοπούλου, είχαν την ευθύνη και τον συντονισμό των ολιστικών παρεμβάσεων στα σχολεία.
Από την αδυναμία σε θέση δύναμης…
Μέσα από την εκδήλωση, ωστόσο, αναδείχθηκε και ένα επιπλέον ισχυρό αισιόδοξο μήνυμα, ότι από τη θέση αδυναμίας το άτομο μπορεί να περάσει σε θέση δύναμης και το όποιο αρνητικό συναίσθημα, απόρριψη, περιθωριοποίηση, κ.ά., να μεταμορφωθεί σε δύναμη που θα επιφέρει την προσωπική εξέλιξη, με τη συμβολή και την υποστήριξη του περιβάλλοντος.
Αυτό το ανέδειξε με ηχηρό τρόπο η τοπική σύμβουλος Αγ. Παύλου Αλεξάνδρα Βόζιου η οποία από σκηνής αφηγήθηκε την προσωπική τραυματική της εμπειρία που βίωσε στα μαθητικά-νεανικά της χρόνια, η οποία, όμως, δεν απέτρεψε από τον αγώνα για «αλλαγή και μεταμόρφωση», όπως είπε. Από τη θέση της αδυναμίας μπορείς να περάσεις στη θέση της δύναμης.
Όπως σημείωσε η κλινική κοινωνική ψυχολόγος του Κέντρου Πρόληψης «Πυξίδα» Χρυσάνθη Κολύβα, «τα φαινόμενα ενδοσχολικής βίας και επιθετικότητας πάντα αποτελούσαν και πάντα θα αποτελούν μέρος της σχολικής ζωής. Κι αν δεν μπορούμε να τα εξαλείψουμε, μπορούμε ωστόσο να τα μειώσουμε, μπορούμε να τα αποδυναμώσουμε. Τα πιο δυνατά όπλα είναι στα χέρια μας: είναι η φιλία, είναι τα κοινωνικά δίκτυα, η παρέα, η αποδοχή, η υποστήριξη. Είναι η αγκαλιά…».
Και στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερης σημασίας ήταν η υπογράμμιση του δημάρχου Σίμου Δανιηλίδη ότι «οφείλουμε να αγωνιστούμε έτσι ώστε να ανοίξουμε το δρόμο στα παιδιά για να δημιουργήσουν και, με τη δική μας υποστήριξη, να αγωνιστούν για τις αρχές, τις αξίες και τα ιδανικά τους, για να υπάρχει πρόοδος και να ζήσουν σε έναν κόσμο καλύτερο από αυτόν που ζούμε εμείς σήμερα».
