Η Προεδρία και το… φύλλο συκής

Η ελληνική πολιτική κονίστρα αγαπά τη σκόνη. Δεν μας έχει συνηθίσει ούτε σε συναινέσεις ούτε σε συνεννοήσεις. Ακόμη και σε απλά θέματα. Εξαίρεση τα τελευταία τριάντα έτη, ήταν το πρόσωπο του Προέδρου της Δημοκρατίας. Όχι γιατί οι πολιτικοί μας πίστευαν στον θεσμό, αλλά γιατί αναζητούσαν… φύλλο συκής. Άλλωστε, ο συγκεκριμένος θεσμός αποτελεί ένα απολειφάδι του αποτυχημένου, εν Ελλάδι, θεσμού της Βασιλείας. Η μετάβαση από τη δήθεν βασιλευομένη δημοκρατία στη δήθεν προεδρευομένη ήταν ευχερής με αυτόν τον τρόπο. Καταργήσαμε το στέμμα και την κληρονομικότητα και ουσιαστικά κρατήσαμε όλα τα άλλα, φοβούμενοι να μεταρρυθμίσουμε το πολίτευμα σε μία προεδρική δημοκρατία Γαλλικού ή Αμερικανικού τύπου.

Η τριακονταετία της δηθενίστικης συναίνεσης τερματίστηκε λίγο άδοξα την περασμένη εβδομάδα. Το φύλλο συκής προκαλούσε φαγούρα στο δεξιό σωματότυπο. Γιατί να αναζητούνται συναινέσεις όταν τούτο δεν είναι αναγκαίο; «Πρόεδρος εκλέγεται, πια, με απλή πλειοψηφία και δεν υπάρχει κίνδυνος εθνικών εκλογών». Η απλή ωφελιμιστική προσέγγιση κυριάρχησε. Τα φώτα έπεσαν στην κομματική επετηρίδα. Με την «προαγωγή» -για πρώτη φορά στην ιστορία- εν ενεργεία βουλευτή (του νυν Προέδρου της Βουλής), καλύφθηκαν τέσσερις και «άνοιξαν» τρεις θέσεις. Άλλος βουλευτής θα γίνει πρόεδρος της βουλής, άλλο στη θέση του θα μπει αντιπρόεδρος και ένας επιλαχών στις τελευταίες εκλογές θα (ξανα)περάσει την πόρτα της βουλής. Με μία επιλογή έφεραν… ντόρτια.

Είναι δυνατόν να σκέπτεται τόσο κυνικά ο νυν πρωθυπουργός; Γιατί όχι; Από τη δική του απόφαση –αποκλειστικά- κρίνεται πόσες θέσεις θα καταληφθούν στην εσωκομματική και κοινοβουλευτική σκακιέρα. Ούτε κυβερνητικά ούτε κομματικά όργανα συνεδρίασαν. Ο κατέχων τη μία και μόνον «Αρχή της χώρας» (πρωθυπουργός) αποφασίζει σε πόσους και πως θα μοιράσει κρατικούς θώκους και κοινοβουλευτικά αξιώματα. Το κάνει απλά γιατί μπορεί. Και τούτο αποτελεί μέγιστη παθογένεια του ημέτερου πολιτεύματος.

Κάποιοι θα αναζητήσουν και μία κίνηση τακτικής πίσω από αυτήν την πρωτοβουλία (ως κίνηση στρατηγικής πραγματικά δεν μπορώ να την κατανοήσω). Θεωρώντας δεδομένο το χώρο του πολιτικού κέντρου, ο πρωθυπουργός αναζητεί να κάνει περισσότερο ευήλια και ευάερα τα δωμάτια της δεξιάς πολυκατοικίας, ανοίγοντας τα παραθύρια. Μία επιλογή που ανάγεται ιστορικά στην original «αβερωφική δεξιά» θεωρούν ότι ανοίγει διαύλους με τα κόμματα δεξιότερα της κυβερνητικής παράταξης.

Μία τέτοια ανάγνωση, όμως, λησμονεί τη βασικότερη παραδοχή που τέμνει εγκάρσια σήμερα το πολιτικό σύστημα. Τα κόμματα δεξιότερα της ΝΔ βρίσκονται εγγύτερα στο άκρο αριστερό φάσμα του πολιτικού συστήματος. Είναι κόμματα του ανορθολογικού τόξου που γεννήθηκαν τα πέτρινα χρόνια των μνημονίων και σφυρηλατήθηκαν πολιτικά μέσα από τις άναρθρες κραυγές της πάνω και κάτω πλατείας.

Η εφαρμοσμένη πολιτική απαιτεί ορθή ανάγνωση των κοινωνικών προταγμάτων. Ειδάλλως το πολιτικό εγχειρίδιο καθίσταται ανορθόγραφο και δύσκολα αναγνωστέο. Και σε αυτήν την περίπτωση η «αποστήθιση», μεσοπρόθεσμα, δεν βοηθάει…

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 19.01.2025