Όπου φυσάει ο άνεμος και ο Τραμπ

Θυελλώδεις αντιδράσεις εκδηλώνονται σε όλο τον κόσμο μετά την απόφαση του Μαρκ Ζούκερμπεργκ να τερματίσει το πρόγραμμα fact checking. Παράλληλα δημιούργησε μία σειρά κρίσιμων ερωτημάτων:

* Η απόφαση που ήρθε μετά την εκλογή Τραμπ μήπως στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα πως ακόμα και οι κολοσσοί της τεχνολογίας δεν μπορούν να πάνε κόντρα στον νικητή των εκλογών;

* Μήπως επιλέγουν μία τακτική που επί αιώνες υιοθετεί ο απλός μέσος ανθρωπάκος και αποδίδεται με το σλόγκαν «όπου φυσάει ο άνεμος»;

* Μήπως το Facebook εγκατέλειψε το πρόγραμμα fact-checking, διότι δεν επιθυμεί τον ρόλο του «ρυθμιστή της αλήθειας»;

* Μήπως η κολοσσιαία ευθύνη για τον έλεγχο της εγκυρότητας κάθε δημοσίευσης είναι πολύ βαριά;

* Μήπως αργά ή γρήγορα υπήρχε περίπτωση να βρεθεί ενώπιον νομικών ή κοινωνικών συνεπειών;

Άλλωστε πάντα υπάρχει η δυνατότητα του «στρίβειν» διά της φιλοσοφικής εξήγησης πως το Facebook είναι ένα απλό μέσο και δεν έχει δικαίωμα να ελέγχει ή να περιορίζει τις πληροφορίες που μοιράζονται οι χρήστες.

Το θέμα έχει τη δική του ιστορία. Μετά την εκλογή του Ντοναλτ Τραμπ το 2016, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, κατηγορήθηκαν για την εξάπλωση της παραπληροφόρησης και τη ροή ψευδών ειδήσεων (fake news) που ενδεχομένως επηρέασαν σε κάποιο βαθμό το εκλογικό αποτέλεσμα.

Ο Ντόναλντ Τραμπ επικρίνει εδώ και πολύ καιρό τον Ζούκερμπεργκ, ισχυριζόμενος ότι με το fact checking η πλατφόρμα αντιμετώπιζε άδικα δημοσιεύσεις υποστηρικτών του, συντηρητικών χρηστών.

Η απόσυρση του fact-checking πιθανόν να αντικατοπτρίζει την προσπάθεια αποφυγής νέας ρήξης με κόμματα και κυβερνήσεις.

Η Meta υιοθετεί, πάντως, σύστημα αντίστοιχο με της πλατφόρμας X και προφανώς παραδέχεται υπερβολική λογοκρισία.

Αυτό που πρέπει απαντηθεί πρώτα είναι το ποιες συνέπειες θα έχει η νέα αυτή πραγματικότητα για την αλήθεια και πόσο ευνοεί τη διασπορά ψευδών πληροφοριών

Οι πολιτικές, κοινωνικές και επικοινωνιακές ερμηνείες αλλά και οι προεκτάσεις της είναι πολλές και φτάνουν στο να αμφισβητούν τη θέση και τον ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην πολιτική.

Οι επικριτές του Ζούκερμπεργκ υποστηρίζουν πως η απόφαση αυτή θα μπορούσε να λειτουργήσει ενισχυτικά για το φαινόμενο της διάδοσης ψευδών ειδήσεων και τη δημιουργία εντάσεων, λαϊκισμού και πόλωσης στην κοινωνία.

Η πολιτική διάσταση

Οι μεγάλες αυτές αλλαγές που έρχονται στο Facebook λειτουργούν ως ισχυρή ένδειξη ότι ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ προσεγγίζει ή θέλει να κερδίσει την εύνοια του εκλεγμένου και έτοιμου να ορκιστεί σε λίγες ημέρες ως προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Επισήμως, υποστηρίζει πως ο σκοπός του είναι «να επιτρέψει μεγαλύτερη ελευθερία του λόγου».

Το αν θα γίνει, όμως, το Facebook όπως το Χ του Έλον Μασκ, δεν μπορεί να μην επηρεάζει τις πολιτικές ισορροπίες στις ΗΠΑ.

Η ανακοίνωση του Ζούκερμπεργκ με ένα σύντομο βίντεο όπου εξηγούσε τους λόγους γύρω από την απόφασή του, άφησε την εντύπωση πως επηρεάστηκε από το εκλογικό αποτέλεσμα που ήταν η νίκη του Ρεπουμπλικανικού κόμματος.

Πολλά διεθνή μέσα αναρωτιούνται αν οι αποφάσεις της Meta θα ήταν οι ίδιες στην περίπτωση που νικήτρια των εκλογών του περασμένου Νοεμβρίου ήταν η Κάμαλα Χάρις.

Ο Τραμπ και οι υποστηρικτές του, πάντως, κάθε άλλο παρά έχουν ξεχάσει πως οι πλατφόρμες αυτές είχαν αποκλείσει τον σημερινό νέο πρόεδρο μετά τη θεαματική όσο και αποκρουστική εισβολή ακροδεξιών υποστηρικτών του στο Καπιτώλιο, στις 6 Ιανουαρίου του 2021 αλλά και τους επίμονους ισχυρισμούς του Τραμπ για νοθεία στις εκλογές του 2020.

Διεθνή μέσα, επίσης, φιλοξενούν ρεπορτάζ για τους fact checkers, των επαγγελματιών εκείνων, δηλαδή, που είχαν την ευθύνη να διαπιστώσουν την ορθότητα μίας είδησης και τις περιπτώσεις ψευδών ειδήσεων και παραπλανητικών κατασκευασμένων βίντεο κ.λπ. που αντιμετώπισαν, σχετικών με τους πολέμους στη Μέση Ανατολή και την Ουκρανία, με την Τεχνητή Νοημοσύνη, τον COVID, τις απάτες για τη θεραπεία του καρκίνου κ.ά.

Ο έλεγχος φαίνεται πως περνάει στους χρήστες με «σημειώσεις κοινότητας» μάλλον παρόμοιες με εκείνες στην κοινωνική πλατφόρμα X.

Λεπτομέρεια: Πολλοί επικεφαλής επιχειρηματικών κολοσσών έσπευσαν να κάνουν δωρεές στο ταμείο για την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ, η οποία είναι προγραμματισμένη για τις 20 Ιανουαρίου. Ο Ζούκερμπεργκ δεν ήταν εξαίρεση.

Ο ίδιος, πάντως, δεσμεύτηκε ότι η εταιρεία «θα συνεχίσει να μετριάζει επιθετικά το περιεχόμενο που σχετίζεται με ναρκωτικά, την τρομοκρατία και την εκμετάλλευση παιδιών».