Λιμάνι Θεσσαλονίκης: Φάρος σταθερότητας και ανάπτυξης – Οι επιδόσεις σε εμπορικές μεταφορές, συνδεσιμότητα και κρουαζιέρα

Νευραλγικός για την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης είναι ο ρόλος του λιμανιού της Θεσσαλονίκης το οποίο ρίχνει άγκυρες στην ανάπτυξη, διευρύνοντας διαρκώς τον βηματισμό του, μέσα σε διεθνείς συνθήκες ανασφάλειας και αβεβαιότητας. 

Με τις γεωπολιτικές αναταράξεις (πολεμικά μέτωπα σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή) να χαρακτηρίζουν το 2024 και την αυγή του 2025 βάζοντας διαρκή προσκόμματα στην διεθνή εμπορευματική αλυσίδα, ο ΟΛΘ κατάφερε να διέλθει επιτυχώς από τις συμπληγάδες της αστάθειας, βάσει της έρευνας GrePort 2024 (που συνέταξαν οι καθηγητές Γιώργος Βαγγέλας και Θάνος Πάλλης).

Διαδραματίζοντας καίριο ρόλο στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής, Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, κύριος πάροχος δικτύου συνδυασμένων μεταφορών πολλαπλών πυλών και λύσεων εφοδιαστικής για τα Βαλκάνια, έγραψε καθαρά κέρδη 13,6 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2024 (αυξημένα 62,3% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023), προσβλέποντας σε ένα εξίσου ισχυρό 2025.

O έκτος προβλήτας

Ισχυρή ώθηση στις οικονομικές επιδόσεις του λιμανιού θα δώσει το ξεμπλοκάρισμα του «στοιχειωμένου» έργου της επέκτασης του έκτου προβλήτα (θα λειτουργήσει σαν μαγνήτης για την προσέλκυση πλοίων μεγαλύτερης μεταφορικής ικανότητας τονώνοντας το εμπορευματικό προφίλ του λιμένα), με το πολυπόθητο Προεδρικό Διάταγμα να αναμένεται μέσα στο πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους.

Eμπορευματοκιβώτια

Στο λιμένα Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με την GrePort, διακινήθηκαν το 2023 520 χιλ. TEUs (εμπορευματοκιβώτια), αριθμός αυξημένος κατά 12,3% σε σχέση με το 2022. Αύξηση σημειώθηκε και στον αριθμό των εμπορευματοκιβωτίων που εξυπηρετήθηκαν και στους μικρότερους (όσον αφορά το σύνολο των εξυπηρετούμενων εμπορευματοκιβωτίων) λιμένες του Ηρακλείου, της Πάτρας και του Λαυρίου.

Στο λιμένα Θεσσαλονίκης το Νοέμβριο του 2023 καταγράφηκαν 49 προσεγγίσεις πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Η μέση χωρητικότητά τους διαμορφώθηκε στα 1.916 TEUs, αυξημένη κατά 21,8% σε σχέση με την αντίστοιχη μέση χωρητικότητα του 2021 (1.573 TEUs).

Αξιοσημείωτη την τελευταία διετία ήταν και η αύξηση του μεριδίου στην ελληνική αγορά διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων του, διαφορετικού μεγέθους, λιμένα της Θεσσαλονίκης ο οποίος κατέλαβε το 2023 το 9,3% του συνόλου της διακίνησης.

Σε σχέση με το ίδιο χρονικό διάστημα το 2021, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης εξακολουθεί να χρησιμοποιείται από πλοία feeder (μεσαίου μεγέθους πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων) όμως δέχεται πλέον περισσότερες προσεγγίσεις από πλοία τύπου Panamax και Post Panamax Ι, με χωρητικότητα από 3.001-6.000 TEUs.

Επέκταση δυναμικότητας

H τάση επιβεβαιώθηκε και το 2024 όταν το λιμάνι της Θεσσαλονίκης εξυπηρέτησε το μεγαλύτερο πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που έχει προσεγγίσει ποτέ το λιμένα.

Τόσο στο λιμένα του Πειραιά, όσο και στο λιμένα της Θεσσαλονίκης, οι δύο διαχειρίστριες εταιρίες αναζητούν την επέκταση της δυναμικότητάς τους, μέσω νέων συμφωνιών με ναυτιλιακές εταιρίες τακτικών γραμμών, όσο και μέσω νέων επενδύσεων σε εξοπλισμό διαχείρισης φορτίων.

Xύδην υγρό φορτίο

Ανάμεσα στους Οργανισμούς Λιμένων, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης κατέχει την πρώτη θέση στη διακίνηση χύδην υγρού φορτίου για το 2023, διακινώντας 119 χιλ. τόνους, με την Πάτρα και την Ελευσίνα να ακολουθούν στη δεύτερη και τρίτη θέση αντίστοιχα.

Απώλειες στο ξηρό φορτίο

Ανάμεσα στους Οργανισμούς Λιμένων που εξυπηρετούν διακίνηση χύδην ξηρών φορτίων, η Θεσσαλονίκη παραμένει στην πρώτη θέση, με διακίνηση 2,1 εκ. τόνους το έτος 2023, και μερίδιο αγοράς 38,7%. Ο Βόλος ακολουθεί στη δεύτερη θέση με μερίδιο αγοράς 19,6%. Την διετία 2022-2023 και οι δυο αυτοί λιμένες καταγράφουν αρνητικές τάσεις όσο αφορούν στην εξυπηρέτηση χύδην ξηρών φορτίων, με την μείωση στη περίπτωση της Θεσσαλονίκης να ανέρχεται το 2023 σε -24,2% σε σύγκριση με το 2022 και την αντίστοιχη μείωση στο Βόλο να ανέρχεται σε -10%.

Συνδεσιμότητα

Οι εξελίξεις της συνδεσιμότητας για τον ΟΛΘ με τα δίκτυα τακτικών ναυτιλιακών γραμμών διαμορφώνουν έναν αισιόδοξο ορίζοντα. Ο δείκτης Liner Shipping Connectivity Index, LSCI για λιμάνια ξεκινά τη διετία 2022-2023 έχοντας καταγράψει το υψηλότερο ιστορικά επίπεδο της τελευταίας δεκαπενταετίας, με τον λιμένα να επιτυγχάνει να βελτιώσει τη συνδεσιμότητα του καθ’ όλη τη διάρκεια της υπό εξέταση περιόδου. Το 2021 έκλεισε για τον λιμένα της Θεσσαλονίκης με τον LSCI να διαμορφώνεται 9,9% υψηλότερα από το κλείσιμο του 2022. Τα επίπεδα συνδεσιμότητας του λιμένα συνεχίζουν να βελτιώνονται και το τρέχον έτος. Παραμένουν όμως, όπως είναι αναμενόμενο, αρκετά χαμηλότερα από εκείνα του Πειραιά, καθώς τα χαρακτηριστικά των δύο λιμένων διαφέρουν σημαντικά.

Κρουαζιέρα

Ένα επίσης σημαντικό στοιχείο για το 2023 είναι η λειτουργία Οργανισμών Λιμένων ως αφετηριακών λιμανιών (home-ports). Το λιμάνι του Πειραιά κατέγραψε 525 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων και 880.800 επιβάτες που ξεκίνησαν και τελείωσαν το ταξίδι τους από τον Πειραιά. Ακολουθεί το λιμάνι της Κέρκυρας με 54 αφίξεις και 194.792 επιβάτες, το Λαύριο με 99 αφίξεις και 123.383 επιβάτες, το Ηράκλειο με 6 αφίξεις και 14.106 επιβάτες και η Θεσσαλονίκη με 31 αφίξεις και 10.000 επιβάτες.

Στην Θεσσαλονίκη το 2023 κατέβηκαν 60.997 επιβάτες κρουαζιέρας, αριθμός αυξημένος κατά το… διαστημικό 1.153,4% σε σχέση με το 2019 με την πόλη βέβαια να κατέχει μερίδιο μόλις 2,2% στην αγορά κρουαζιέρας (δείγμα των τεράστιων προοπτικών που διαγράφονται εφόσον βέβαια αξιοποιήσει τις ευκαιρίες), με πρώτο τον Πειραιά που καταλαμβάνει το 54% της αγοράς.