27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Χρυσός Αλέξανδρος σε μια ταινία για τη συνύπαρξη Ισραήλ - Παλαιστίνης

Η κωμικός Νόαμ Σούστερ Ελιάσι δημιουργεί ένα μοναδικό προσωπικό και πολιτικό σόου στο «Συνύπαρξη, λέμε τώρα! / Coexistence, My Ass!» (διεθνής πρεμιέρα) της Άμπερ Φάρες, εστιάζοντας το βλέμμα της στον αγώνα για ισότητα σε Ισραήλ/Παλαιστίνη. Όταν η ιδέα της συνύπαρξης, στην οποία έχει αφιερώσει τη ζωή της, αρχίζει να ξεθωριάζει, εκείνη αντιστρέφει το αφήγημα και προκαλεί το κοινό της με σκληρές αλήθειες, οι οποίες δεν αφήνουν τον παραμικρό χώρο για γέλιο.

Η επίκαιρη ταινία τεκμηρίωσης απέσπασε τον Χρυσό Αλέξανδρο του Διεθνούς Διαγωνιστικού του 27^ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης που έριξε αυλαία νωρίτερα το μεσημέρι της Κυριακής στην Αποθήκη Γ΄ στο Λιμάνι της πόλης.

Με μια σχεδόν σπαρακτική δήλωσή της ενάντια στον πόλεμο, αλλά και των δεινών που παλαιστινιακού λαού, με δάκρυα στα μάτια, η δημιουργός παρέλαβε το βραβείο που αυτόματα μπαίνει στη λίστα προεπιλογής για το επόμενο Βραβείο Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ.

Εκπρόσωπος της κυβέρνησης ήταν ο υφυπουργός Πολιτισμού Ιάσων Φωτήλας που αναφέρθηκε στη δύναμη των εικόνων και τη δυνατότητα του ντοκιμαντέρ να μας κάνει να αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο πιο συνειδητά.

Τον Χρυσό Αλέξανδρο του διαγωνιστικού τμήματος Newcomers κέρδισε το ντοκιμαντέρ Πώς να χτίσεις μια βιβλιοθήκη των Μάια Λέκοου και Κρίστοφερ Κινγκ, ενώ ο Χρυσός Αλέξανδρος του διαγωνιστικού τμήματος >>Film Forward κατέληξε στην ταινία Ατελείωτη Κούκι των Σεθ Σκράιβερ και Πίτερ Σκράιβερ.

Αναλυτικά τα βραβεία και το σκεπτικό της κάθε επιτροπής:

ΒΡΑΒΕΙΑ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ

Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης παρουσιάζει ένα Διεθνές Διαγωνιστικό πρόγραμμα, όπου δέκα ταινίες άνω των 70 λεπτών διαγωνίζονται για τον Χρυσό Αλέξανδρο και τον Αργυρό Αλέξανδρο. Ο Χρυσός Αλέξανδρος συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 12.000€, ενώ ο Αργυρός Αλέξανδρος συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 5.000€.

Τα μέλη της κριτικής επιτροπής:

Δημήτρης Αθυρίδης (σκηνοθέτης και φωτογράφος)
Λόρεν Γκρίνφιλντ (σκηνοθέτρια)
Σίγκνε Μπίργκε Σέρενσεν (παραγωγός)

Ο Χρυσός Αλέξανδρος του Διεθνούς Διαγωνιστικού απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Συνύπαρξη, λέμε τώρα! της Άμπερ Φάρες

Σκεπτικό: Ένα στιβαρό ντοκιμαντέρ για μία από τις διχαστικές, επώδυνες και μακροχρόνιες συγκρούσεις στον κόσμο σήμερα, την ισραηλινο-παλαιστινιακή κρίση. Βασική πρωταγωνίστρια του ντοκιμαντέρ είναι η Εβραία κωμικός Νόαμ Σούστερ-Ελιάσι, που μιλά εξίσου άπταιστα αραβικά και εβραϊκά. Η ανατροφή της στη μοναδική κοινότητα στο σύγχρονο Ισραήλ όπου οι Παλαιστίνιοι και οι Εβραίοι έχουν συνυπάρξει ως γείτονες και φίλοι από το 1970, την επονομαζόμενη «Όαση Ειρήνης», της χαρίζει μια μοναδική προοπτική στην αυθεντική έννοια της συνύπαρξης, σε μια κοινωνία όπου η ειρήνη και η αμοιβαία κατανόηση μοιάζουν με χίμαιρα. Μέσα από μια καθηλωτικά δομημένη αφήγηση, και αμφισβητώντας άφοβα όλα τα ταμπού του συγκεκριμένου τόπου, η αφοπλιστική φωνή και το χιούμορ της Νόαμ μάς παρακινούν να αγγίξουμε ένα βαθύτερο επίπεδο κατανόησης ενόσω γελάμε και κλαίμε μαζί της, αλλά και να αναθεωρήσουμε τις προκαταλήψεις μας με ανοιχτά μυαλά και ανοιχτές καρδιές.

Ο Αργυρός Αλέξανδρος του Διεθνούς Διαγωνιστικού απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Λευτεριά στον Λέοναρντ Πελτιέ των Τζέσι Σορτ Μπουλ και Ντέιβιντ Φρανς

Σκεπτικό: Αυτό το ερευνητικό ντοκιμαντέρ εμβαθύνει στην υπόθεση του αυτόχθονα Αμερικανού ακτιβιστή Λέοναρντ Πελτιέ, τον οποίο συναντάμε στην αρχή της ταινίας ως φυλακισμένο εδώ και σχεδόν 50 χρόνια. Μέσα από ένα εντυπωσιακό αρχειακό υλικό, δεξιοτεχνικά ενταγμένο σε ένα αποκαλυπτικό πολιτικό θρίλερ, η ταινία εκθέτει πώς η αρχική δικαστική ετυμηγορία βασίστηκε σε ψευδείς μαρτυρίες, παραλείποντας να λάβει υπόψη κρίσιμα αποδεικτικά στοιχεία. Ωστόσο, και παρά την εμφανή αδικία που υπέστη, η ανελέητη πίεση από το FBI απέκλεισε τον Πελτιέ από τη διαδικασία της χορήγησης χάριτος και της αναστολής της ποινής. Πρόκειται για μια κατεπείγουσα και επίκαιρη ιστορία που αποτυπώνει τις τρέχουσες εξελίξεις, φέρνοντας στο φως το πώς η νεότερη γενιά αυτόχθονων Αμερικανών ηγετών εξακολουθεί να μάχεται για την απελευθέρωση του Πελτιέ. Η ρωμαλέα αυτή ταινία ξεδιπλώνει την ιστορία της καταδυνάστευσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των αυτόχθονων Αμερικανών, καθώς και τη διαγενεακή αντίσταση που επιδεικνύουν, φέρνοντας παράλληλα στο προσκήνιο τον συνεχιζόμενο αγώνα τους για απόκτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων στη γη τους και στους φυσικούς της πόρους.

Ειδική Μνεία απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Παιδί της σκόνης της Βερόνικα Μλιτσέβσκα

Σκεπτικό: Θα θέλαμε επίσης να απονείμουμε Ειδική Μνεία στην ταινία Παιδί της σκόνης. Αυτή η ζεστή και συγκινητική ταινία παρακολουθεί τον Sang, γιο μιας Βιετναμέζας και ενός Αμερικανού στρατιώτη, καθώς αναζητά τον πατέρα του, παλεύοντας για μια προβληματική επανένωση. Ένα όμορφα κινηματογραφημένο πορτρέτο, με όρους και αισθητική cinéma vérité, που αφηγείται μια οικουμενική ιστορία για τις διαγενεακές συνέπειες του πολέμου και τη λαχτάρα για την πατρική αγάπη.

ΒΡΑΒΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ NEWCOMERS

Δέκα ταινίες άνω των 50 λεπτών, τις οποίες υπογράφουν νέοι δημιουργοί, διαγωνίζονται για τον Χρυσό Αλέξανδρο «Δημήτρης Εϊπίδης» και τον Αργυρό Αλέξανδρο. Το βραβείο Χρυσός Αλέξανδρος «Δημήτρης Εϊπίδης» συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10.000€, ενώ ο Αργυρός Αλέξανδρος συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 4.000€.

Τα μέλη της κριτικής επιτροπής:

Ίνκα Αχτέ (σκηνοθέτρια, επικεφαλής προγραμματισμού στο DocPoint)
Τίνα Μανδηλαρά (δημοσιογράφος)
Τούντε Σκόβραν (σκηνοθέτρια)

Ο Χρυσός Αλέξανδρος «Δημήτρης Εϊπίδης» του διαγωνιστικού Newcomers απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Πώς να χτίσεις μια βιβλιοθήκη των Μάια Λέκοου και Κρίστοφερ Κινγκ

Σκεπτικό: Μια ιστορία για το πώς οι προσωπικές πεποιθήσεις μπορούν να υψώσουν ανάχωμα απέναντι στη διαφθορά, στα αναχρονιστικά συστήματα και στην πολιτική αδράνεια, χτίζοντας μια κοινότητα και ανακτώντας έναν χώρο γνώσης. Οι δημιουργοί εκθέτουν με πάθος το διαχρονικό αποτύπωμα της αποικιοκρατίας, εξυμνώντας τον ακτιβισμό και των αγώνα δύο γυναικών φίλων για αληθινά προσβάσιμους δημόσιους χώρους — μέρη όπου οι άνθρωποι μπορούν να συνδεθούν με τα δικά τους αφηγήματα και τις δικές τους ιστορίες. Σε μια εποχή όπου οι βιβλιοθήκες σε ολόκληρο τον κόσμο έρχονται αντιμέτωπες με ιδεολογική αντιπαλότητα και περικοπές χρηματοδότησης, η ταινία μάς υπενθυμίζει ότι η γνώση πρέπει να γίνει αντικείμενο υπεράσπισης πάση θυσία.

Ο Αργυρός Αλέξανδρος του διαγωνιστικού Newcomers απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Eδώ μιλάνε για λατρεία του Βύρωνα Κριτζά

Σκεπτικό: H κριτική επιτροπή συγκινήθηκε από τη θέρμη και το επαναστατικό πνεύμα της ταινίας, η οποία, παρότι επικεντρώνεται σε μια τοπικά προσδιορισμένη ιστορία, υπενθυμίζει στο κοινό τις θεραπευτικές και συνεκτικές ποιότητες που η τέχνη –στη συγκεκριμένη περίπτωση η μουσική– μπορεί να επιφέρει σε ανθρώπους διαφορετικών γενεών και καταγωγής.

Ειδική Μνεία απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Φάρμα κατοικιδίων των Φιν Βάλτερ και Μάρτιν Α. Βάλτερ

Σκεπτικό: Μια ταινία για τη μοναξιά και την ανάγκη να ανακαλύψουμε έναν χαμένο εαυτό μέσα από τη σύνδεση με την πιο αρχέγονη μορφή της φύσης. Επιπλέον, μια ταινία που εγείρει ηθικά διλήμματα και μας ωθεί, μέσα από την πανέμορφη φωτογραφία της, να αντικρίσουμε τα προβλήματα του πολιτισμένου και υποτιθέμενα προοδευτικού κόσμου στον οποίο ζούμε.

ΒΡΑΒΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ >>FILM FORWARD

To διαγωνιστικό πρόγραμμα Film Forward περιλαμβάνει δέκα ταινίες άνω των 45 λεπτών, οι οποίες πειραματίζονται με τη φόρμα και τη μέθοδο της ταινίας τεκμηρίωσης. Οι ταινίες διαγωνίζονται για τον Χρυσό Αλέξανδρο, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 6.000€, και τον Αργυρό Αλέξανδρο, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 3.000€.

Τα μέλη της κριτικής επιτροπής:

Νάντια Αργυροπούλου (εικαστική επιμελήτρια)
Γκραντ Κιρ (παραγωγός)
Αν Μαρί Κιρστάιν (σύμβουλος του Ινστιτούτου Κινηματογράφου Δανίας)

Ο Χρυσός Αλέξανδρος του διαγωνιστικού τμήματος >>Film Forward απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Ατελείωτη Κούκι των Σεθ Σκράιβερ και Πίτερ Σκράιβερ

Σκεπτικό: Ο Χρυσός Αλέξανδρος απονέμεται σε ένα ντοκιμαντέρ πραγματικό πόνημα αγάπης. Ένας αιχμηρός και αστείος διαλογισμός για ένα «φιλμ μέσα σε ένα φιλμ», που επικεντρώνεται στην οικογένεια, στην κοινότητα και στις κοινές πολιτισμικές ρίζες. Μια γιορτή του σάουντρακ της καθημερινότητας, που μας μεταφέρει σε έναν κόσμο ο οποίος σπάνια έχει καταγραφεί χωρίς συγκατάβαση. Μια αληθινά αυθεντική προσέγγιση σε ένα ντοκιμαντέρ που καθοδηγείται από τους χαρακτήρες του. Το βραβείο απονέμεται στην ταινία Ατελείωτη Κούκι των Σεθ Σκράιβερ και Πίτερ Σκράιβερ.

Ο Αργυρός Αλέξανδρος του διαγωνιστικού τμήματος >>Film Forward απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Εντωμεταξύ της Κάθριν Γκαντ

Σκεπτικό: Ο Αργυρός Αλέξανδρος απονέμεται σε μια ταινία που διατρέχει διάφορες συμβάσεις του ντοκιμαντέρ, εύστοχα αναπτύσσοντας μια μορφή «ποιηθικής» χωρις να χάνει την ακρίβεια ή τις ιστορικές και κοινωνικές της συντεταγμένες, μεταδίδοντας παράλληλα μια αίσθηση της συλλογικής καλλιτεχνικής διαδικασίας, η οποία μας μεταφέρει στην καρδιά της βαθιά εδραιωμένης ανθεκτικότητας που χαρακτηρίζει τη μαύρη κουλτούρα. Το βραβείο πηγαίνει στο ντοκιμαντέρ Εντωμεταξύ της Κάθριν Γκαντ.

Ειδική Μνεία απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ:

Μουσείο της νύχτας του Φερμίν Ελόι Ακόστα

Σκεπτικό: Για την εντατική έρευνα σε ένα κατά κύριο λόγο άγνωστο αρχειακό υλικό, όπως και την προσπάθεια να δημιουργήσει μια οπτική γλώσσα που ανταποκρίνεται στη θεματική του.